Các trường công lập tự chủ tài chính bậc THCS: Sẽ chuyển hết sang công lập?

Năm học 2009 - 2010, quận 3 TPHCM đề xuất chuyển 2 trường THCS công lập tự chủ tài chính (CLTCTC) Kiến Thiết và Phan Sào Nam thành trường công lập (CL). Tương tự, quận Phú Nhuận cũng đã đồng ý chuyển CLTCTC Ngô Mây sang CL, quận 5 kiến nghị chuyển Trường Mạch Kiếm Hùng. Nếu đề nghị trên được chấp thuận, toàn TP chỉ còn vài trường thuộc quận 1, 5 có hệ CLTCTC ở bậc THCS.

Trò ít, lương thấp,học phí... nợ
 

Không chỉ tuyển sinh khó khăn, 2 trường còn chịu cảnh thất thu học phí. Trường Phan Sào Nam có tỷ lệ miễn học phí là 10%. Còn Trường Kiến Thiết, HS nợ trường 70 triệu đồng và khi kết sổ cuối năm, số nợ không thu hồi được là 32 triệu đồng.

Hiệu trưởng trường cho biết: Năm nào trường cũng có mấy chục triệu đồng tiền thất thu học phí, nhưng chẳng thể nào áp dụng biện pháp mạnh phản sư phạm (như cấm thi, đuổi học). HS nợ triền miên, cuối cùng vẫn được cho lên lớp hết. Bởi, nhiều em có hoàn cảnh nghèo khổ thật sự, thậm chí có PHHS còn đóng học phí góp cho giáo viên (GV).

Từ sĩ số ít cộng thêm thất thu học phí dẫn đến trả lương cho GV thấp, người được hưởng cao nhất cũng chỉ có 25.000 đồng/tiết, thấp hơn một nửa so với trường tư thục. Do vậy, trường không thể chiêu mộ người giỏi, trong khi GV bỏ trường sang nơi có thu nhập cao hơn.
 
Chuyển công lập = công bằng giáo dục
 
Đến thời điểm này, các quận đã công bố điểm chuẩn và phân tuyến HS cho năm học mới. Riêng quận 3 còn đợi ý kiến của Sở GD-ĐT và UBND TP nên chưa thể công bố tuyển sinh lớp 6.

Trong văn bản gửi Sở GD-ĐT mới đây, bà Nguyễn Thị Hường, Phó Chủ tịch UBND quận 3, giải thích vì sao chuyển đổi 2 trường CLTCTC cuối cùng của quận sang CL: PHHS phản ánh mức học phí 90.000 đồng/tháng thu ở 2 trường THCS CLTCTC là quá cao so với mức đóng 15.000 đồng của 9 trường THCS CL trên địa bàn.

Trong khi đó, 2 trường THCS nằm ở phường 1 và phường 5 là khu vực có dân cư lao động nghèo, thu nhập thấp. Ngoài giảng dạy chính quy, 2 trường trên còn đón nhận HS lớp phổ cập đêm, lớp học tình thương trên địa bàn.

Ông Ninh Văn Bình, Trưởng phòng Giáo dục quận Phú Nhuận, cho biết: UBND quận cũng đã chấp thuận chủ trương và đang đợi ý kiến của TP. Nếu TP không chấp thuận, quận sẽ đầu tư 100% ngân sách cho Trường Ngô Mây, giống như các trường CL khác.
 
TPHCM chỉ còn vài trường CLTCTC bậc THCS như Huỳnh Khương Ninh, Lương Thế Vinh (quận 1); Lý Phong, Mạch Kiếm Hùng (quận 5). Ông Nguyễn Tiến Trực, Trưởng phòng Giáo dục quận 5, nói: Phòng đang kiến nghị quận chuyển Trường THCS Mạch Kiếm Hùng sang CL… Phải chăng các quận không muốn thực hiện chủ trương đa dạng hóa trường lớp của Chính phủ?
 
Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo các quận lý giải rằng, các trường THCS gốc bán công gặp khó khăn từ những mâu thuẫn: HS con em gia đình nghèo có cha mẹ phải lo bươn chải kiếm sống nên ít quan tâm đến các em. Vì vậy, các em không đủ điểm chuẩn vào CL. Các trường tiếp nhận HS đầu vào thấp, GV dạy cực nhưng lương thấp khiến người thầy nhiều tâm tư.

Hiện nay, các trường CLTCTC vẫn nhận 30% ngân sách của quận và sẽ được bù lỗ nếu thu không đủ chi. Vậy nên, quận cũng phải cấp thêm ngân sách cho các trường khi khó khăn. Do đó nên chuyển hẳn qua CL để cho danh chính ngôn thuận, chấm dứt cái vòng luẩn quẩn: nghèo – học dở – đóng tiền cao – bỏ học.
 
Trong lúc TPHCM đang nỗ lực phổ cập giáo dục bậc trung học thì việc tạo điều kiện cho HS học, GV có thu nhập ổn định chính là tạo sự công bằng trong giáo dục. Và sự chuyển đổi từ mô hình bán công trước đây, CLTCTC hiện nay sang CL chính là góp phần cho ngành GD-ĐT TPHCM thực hiện chủ trương “tất cả vì học sinh thân yêu”.

HỒNG LIÊN