Làm theo chỉ đạo ông Trần Bắc Hà
Khi Công ty Trung Dũng đề nghị mở L/C (phương thức thanh toán theo thư tín dụng) theo món, trên công văn đề nghị của khách hàng đã có bút phê chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà. Tuy nhiên, Giám đốc Công ty Trung Dũng lại khẳng định không hề biết đến bút phê này.
Theo cáo buộc, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV... nhưng tháng 8-2011, các bị cáo Ngô Duy Chính (cựu Giám đốc BIDV, chi nhánh Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (Phó Giám đốc BIDV, chi nhánh Hà Thành), Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho Công ty Trung Dũng.
Các bị cáo tại tòa Quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị cáo trên đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản đảm bảo khoản giải ngân cho vay để đảo nợ.
Đối với tất cả 26 khoản vay trên, các bị cáo đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của Công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép, dẫn đến còn dư nợ hơn 600 tỷ đồng không có khả năng thanh toán.
Tại thời điểm tháng 11-2011, Công ty Trung Dũng đã gặp nhiều khó khăn về tài chính, dư nợ gần hết hạn mức được cấp, các chỉ tiêu tài chính càng ngày càng xấu nhưng các bị cáo vẫn đề xuất để BIDV phê duyệt phát hành L/C theo món cho Công ty Trung Dũng để nhập khẩu phôi thép, thép phế.
Sau khi phát hành L/C (phương thức thanh toán thư tín dụng), các bị cáo tại BIDV chi nhánh Hà Thành không thực hiện đúng các điều kiện tín dụng được BIDV phê duyệt, giao cho Công ty Trung Dũng tự quản lý hàng hóa mà không kiểm tra, giám sát để doanh nghiệp tự ý bán toàn bộ lô phôi thép, thép phế là tài sản đảm bảo cho khoản phát hành L/C…, đến nay còn dư nợ hơn 260 tỷ đồng không có khả năng thanh toán. Hành vi của các bị cáo tại BIDV chi nhánh Hà Thành đã gây thiệt hại cho BIDV tổng số tiền hơn 860 tỷ đồng.
Trong phần xét hỏi, bị cáo Ngô Duy Chính (cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành) thừa nhận, năm 2011, khi được cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng, Công ty Trung Dũng có một số điều kiện chưa đủ, song việc quyết định là của Hội sở chính. Theo bị cáo Chính, Công ty Trung Dũng được BIDV xếp hạng A, là khách hàng uy tín, việc cấp hạn mức tín dụng năm 2011 là tái cấp, bị cáo chưa nhìn ra các rủi ro tiềm ẩn nên vẫn đề xuất tái cấp.
Đối với việc phát hành L/C cho Công ty Trung Dũng, bị cáo Chính khai, ban đầu, khi doanh nghiệp đề nghị cấp L/C, bị cáo đã từ chối, sau đó báo cáo Chủ tịch HĐQT là ông Trần Bắc Hà thì ông Hà vẫn chỉ đạo cho mở L/C.
Trả lời HĐXX về việc quản lý tài sản đảm bảo, bị cáo Chính cho biết bản thân biết việc phải phối hợp với doanh nghiệp giám sát hàng hóa đem đi bán, từ đó thu hồi nợ.
“Khi hàng hóa về đến cảng, bị cáo có kiểm tra nhưng Trung Dũng dùng biện pháp gian dối, không giao hàng cho TISCO mà giao cho các công ty khác. Theo quy định, TISCO trả tiền cho Trung Dũng bằng cách chuyển khoản về tài khoản của Trung Dũng ở BIDV để đối trừ nợ nhưng Trung Dũng không thực hiện, hiện dư nợ L/C gốc món này khoảng 19-20 tỷ đồng”, cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành khai và thừa nhận trách nhiệm của mình trong vụ việc, nhưng cho rằng, bản thân có các hành vi sai phạm trên do thực hiện theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà và tin tưởng vào cán bộ cấp dưới.
Trong phần xét hỏi, bị cáo Nguyễn Xuân Giáp (cựu Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành), thừa nhận đã có những sai phạm trong quá trình đề xuất cho vay, thực hiện cho vay và quản lý sau vay, chịu trách nhiệm cá nhân đối với sai phạm tại BIDV chi nhánh Hà Thành liên quan đến các khoản vay của Công ty Trung Dũng.
Tuy nhiên, bị cáo Nguyễn Xuân Giáp cho rằng bản thân ông chịu áp lực thực hiện theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà vì ông Hà đã buộc Giám đốc chi nhánh điều chuyển công tác của các Phó Giám đốc chi nhánh, giao cho ông Giáp phụ trách quan hệ khách hàng thay cho một Phó Giám đốc khác do anh này có ý kiến dừng giải ngân. Khi Công ty Trung Dũng đề nghị phát hành L/C, ông Trần Bắc Hà có bút phê chỉ đạo nên bị cáo Giáp và cán bộ Phòng Quan hệ khách hàng phải thực hiện.
Quanh co lời khai
Hồ sơ vụ án và cáo trạng thể hiện, tại cơ quan điều tra, bị cáo Đoàn Hồng Dũng (Giám đốc Công ty Trung Dũng) khai rằng là người thành lập, chỉ đạo điều hành mọi hoạt động kinh doanh của Công ty Trung Dũng. Quá trình quan hệ vay vốn tại BIDV là do bị cáo quyết định; đồng thời cũng thừa nhận hành vi lợi dụng sự tin tưởng của BIDV, thông qua pháp nhân của các công ty gia đình bán tài sản đảm bảo không được sự đồng ý của BIDV, sử dụng tiền vào các mục đích của công ty và cá nhân, trái với cam kết với BIDV là vi phạm pháp luật.
Các bị cáo trong phần xét hỏi sáng nay 27-10-2020. Ảnh chụp qua màn hình. Bị cáo chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi vi phạm của mình. Tuy nhiên, do xuất phát từ tình hình tài chính khó khăn chung, nên mới thực hiện hành vi sai phạm trên, bị cáo Dũng mong muốn được sự khoan hồng của pháp luật.
Đối với các khoản vay theo hạn mức để mua phôi thép và thép phế nhưng không thực hiện họp đồng mua bán là do các đối tác yêu cầu đối trừ công nợ, bị cáo có ý thức sẽ dùng tiền bán hàng để trả nợ BIDV nhưng do dư nợ quá nhiều không trả được.
Khai báo trước tòa sáng ngày 27-10, bị cáo Đoàn Hồng Dũng nói trong quá trình vay vốn của BIDV chi nhánh Hà Thành, công ty hầu như tất cả các khoản vay (gốc và lãi) đều thanh toán hết cho Hà Thành.
Bị cáo Đoàn Hồng Dũng nói, căn cứ báo cáo từng năm để đề nghị vay vốn ngân hàng. “Do hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp rất mong muốn ngân hàng đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp, những khoản vay vốn được bị cáo sử dụng vào hoạt động của doanh nghiệp, bị cáo hoàn toàn không chiếm dụng”, bị cáo Dũng nói.
Thông tin trước tòa, bị cáo Dũng cho biết thêm, số tiền bán tài sản thế chấp tại BIDV cho các công ty, bị cáo sử dụng để thanh toán chi phí thuế, các chi phí hợp lệ khác, trả công, trả nợ, chi phí cá nhân.
Đến nay còn hơn 263 tỷ chưa thanh toán được cho BIDV. Cho rằng, cáo trạng truy tố mình về hành vi “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” là nặng, bị cáo Dũng chỉ tiếc rằng không mượn được thêm của cha mẹ, anh em, bạn bè, nếu mượn được thì đã bổ sung từ năm 2011. Tài sản của bố mẹ đến nay cũng không còn gì, thậm chí con cái đến nay cũng không có nhà ở, bị cáo Dũng nói trước tòa.
HĐXX sau đó làm rõ quá trình phát hình L/C và đề nghị bị cáo Đoàn Hồng Dũng nêu một số điều kiện để được mở L/C. Đến đây bị cáo ấp úng. Thẩm phán Trương Việt Toàn truy lại rằng, “Nghe bị cáo khai như không biết gì nhưng lại rất biết”? HĐXX truy vấn tiếp “Việc bán tài sản thế chấp là đúng hay sai?”, bị cáo Dũng thừa nhận là sai.
Chiều nay 27-10, phiên tòa tiếp tục làm việc.
