Theo số liệu của Bộ Kế hoạch và đầu tư, vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực BĐS cả năm 2016 ước tính khoảng 1,3 tỷ USD. Từ đầu năm 2017 đến nay, thông qua nhiều thương vụ M&A đình đám, BĐS tiếp tục nhận được nguồn vốn FDI lớn. Riêng trong tháng 1, số vốn đầu tư vào lĩnh vực BĐS là 297,4 triệu USD - chiếm 21,2% tổng vốn FDI.
Liên doanh với chủ đầu tư nội
Nhìn lại những thương vụ M&A trong thời gian qua cho thấy, các nhà đầu tư nước ngoài chủ yếu đổ vốn vào Việt Nam thông qua hình thức liên doanh với nhà đầu tư trong nước có sẵn quỹ đất.
Một số thương vụ M&A “khủng” có thể kể đến là: Tập đoàn Hemaraj Land & Development (Thái Lan) và Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (Cienco 4) đã chính thức xác nhận hợp tác liên doanh thành lập khu công nghiệp trị giá 1 tỷ USD trên 3.200ha tại Nghệ An; Tập đoàn bán lẻ Nhật Bản Aeon Mall chính thức liên doanh cùng Tập đoàn BIM Việt Nam phát triển trung tâm thương mại thứ hai của Aeon tại Hà Nội với diện tích 16,7ha, tổng vốn đầu tư khoảng 200 triệu USD; Tập đoàn China Fortune Land Development (Trung Quốc) đã mua lại cổ phần trong dự án Lotus Đại Phước (tổng diện tích 198,5ha ở Đồng Nai, giáp ranh TPHCM) của VinaCapital, với giá 65,3 triệu USD; Tập đoàn Đầu tư và Phát triển Sơn Kim vừa kêu gọi vốn 100 triệu USD phát triển dự án thành công từ nhà đầu tư Nhật Bản…
Riêng tại TPHCM, cũng bằng hình thức liên doanh với 2 đối tác Nhật Bản là Hankyu Realty và Nishi Nippon Railroad, Công ty cổ phần đầu tư Nam Long đã huy động thành công 50% trong tổng số 348 triệu USD để đầu tư dự án Mizuki (rộng 40ha tại huyện Bình Chánh).
Tập đoàn Mapletree đã mua lại toàn bộ khu phức hợp Kumho Asiana Plaza (quận 1). Ảnh: HUY ANH Trước đó, công ty này đã huy động gần 10.000 tỷ đồng từ các nhà đầu tư Nhật Bản để đầu tư 2 dự án là Kikyo Residence và Fuji Residence tại quận 9. Mới đây, Tập đoàn Hongkong Land cũng hợp tác với Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TPHCM (CII), qua việc nắm giữ 64% cổ phần để phát triển các dự án hỗn hợp 9,6ha tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2)...
Với kinh nghiệm hợp tác thành công với một số nhà đầu tư lớn trong khu vực châu Á qua nhiều thương vụ M&A, bà Nguyễn Thị Mỹ Phương, Tổng giám đốc Công ty cổ phần BĐS Tiến Phước, cho hay lợi thế của các doanh nghiệp Việt Nam là nắm vững thị trường trong nước, có quỹ đất và mạnh về pháp lý, còn các nhà đầu tư nước ngoài là thế mạnh về tài chính, phát triển dự án... Khi cùng tham gia, các bên tận dụng được thế mạnh của đối tác để tăng tính cạnh tranh.
“Đó cũng chính là lý do mà thị trường M&A BĐS thời gian qua khá sôi động và sẽ bùng nổ trong thời gian tới. đây là cơ hội cho các doanh nghiệp BĐS Việt Nam tăng trưởng trong thời gian tới, đẩy thị trường BĐS lên một bước mới, chuyên nghiệp hơn, bà Phương nhận định.
Hướng đến mọi phân khúc
Theo ông Stephen Wyatt, Giám đốc Công ty TNHH Jones Lang Lasalle Việt Nam (JLL), hiện có hàng tỷ USD từ các nhà đầu tư nước ngoài đang chờ đổ bộ vào thị trường BĐS Việt Nam. Đáng chú ý, nhu cầu M&A hiện đã không còn gói gọn ở một phân khúc, mà sẽ phát triển đồng đều ở các phân khúc khác nhau, như nhà ở, văn phòng cho thuê, bán lẻ, khách sạn và khu công nghiệp. Với quỹ đất ngày càng thu hẹp tại các TP lớn, thay vì thực hiện thủ tục thuê đất đầu tư từ đầu, nhà đầu tư nước ngoài chọn con đường ngắn hơn là góp vốn liên doanh hoặc mua lại dự án từ đối tác trong nước. Với thị trường phát triển như Việt Nam, việc nhanh tay sở hữu quỹ đất để giải ngân vốn đầu tư trước đối thủ là điều hết sức quan trọng.
Ông Stephen Wyatt cũng cho biết, hiện các nhà đầu tư ngoại đang có xu hướng chuyển sang M&A ở những dự án thương mại, tập trung vào những dự án văn phòng hạng A có vị trí đắc địa, tiềm năng tăng trưởng về giá trị vốn và tỷ suất đầu tư 7% - 8%/năm.
“Sở dĩ có xu hướng trên là do nhà đầu tư thấy mức giá thuê văn phòng tại Việt Nam đang cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực, phản ánh sự thiếu hụt nguồn cung. Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng đặc biệt quan tâm đến những dự án khách sạn”, ông Stephen Wyatt cho hay.
Thực tế cũng cho thấy, hiện một nhà đầu tư Nhật Bản đã mua lại 70% quyền sở hữu tòa nhà văn phòng A&B tại quận 1 (TPHCM). Tập đoàn Keppel Land (Singapore) cũng vừa nâng vốn sở hữu cổ phần tại dự án Saigon Centre (quận 1), nhằm từng bước thâu tóm toàn bộ dự án này. CapitaLand cũng đã thâu tóm khu đất rộng hơn 0,6ha ngay trung tâm quận 1 để chuẩn bị phát triển khu phức hợp thương mại, văn phòng cao tầng. Tập đoàn Mapletree (Singapore) đã mua lại toàn bộ khu phức hợp Kumho Asiana Plaza (quận 1)…
Đánh giá về thị trường M&A BĐS, các chuyên gia nghiên cứu thị trường cho rằng, Việt Nam vẫn đang thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ các nhà đầu tư trong khu vực nên hoạt động M&A tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ ghi nhận mức kỷ lục mới trong năm 2017 và 2018.
