Chúng tôi đã về nơi vùng sâu, vùng xa này để tìm hiểu rõ sự việc. Chị T.T.T. (46 tuổi, ở xã Kim Thượng) chia sẻ: “Tôi không biết mình có HIV từ khi nào. Chỉ nhớ, lúc đầu, tôi bị đau mồm, lở miệng, không ăn uống được nên tới nhờ y sĩ Th. (công tác tại Trung tâm Y tế dự phòng huyện Tân Sơn) là người cùng xóm, tiêm một thời gian. Tuy nhiên, bệnh tình không khỏi. Sau đó, tới tháng 5, tôi ra Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ khám và được bác sĩ tại đây xác định bị nhiễm HIV...”. Sau khi từ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ về nhà, 2 vợ chồng chị T. xuống Bệnh viện Bạch Mai để điều trị. Theo chị T., chị không biết mình bị HIV từ đâu, bởi cuộc sống của chị không giao du bên ngoài, suốt ngày làm nương rẫy, ở nhà và chăm sóc con cái. “Khi nhận kết quả xét nghiệm, tôi đã bị sốc và nghi ngờ cho chồng mình. Tuy nhiên, sau khi chồng tôi xét nghiệm, anh nhận được kết quả âm tính khiến tôi càng hoang mang...” - chị T. nghẹn ngào.
Cũng là người bỗng nhiên bị HIV, bà H.T.G. (59 tuổi, ở Kim Thượng) cho hay, cả gia đình bà xét nghiệm máu nhưng chỉ bà có HIV. “Cả đời tôi chưa bao giờ ra khỏi làng, quanh năm chỉ biết tới đồng ruộng và nuôi con. Bởi vậy, tôi cũng không hiểu tại sao lại ra nông nỗi này” - bà G. nghẹn ngào và cho biết, trước khi bị phát hiện nhiễm HIV, bà cũng như nhiều người khác có qua nhà y sĩ Th. cùng xã để khám bệnh, tiêm thuốc khi đau ốm.
Không chỉ có người lớn mà cả trẻ nhỏ ở Kim Thượng cũng bỗng nhiên dính “án tử”. Bế đứa con gái út mới 18 tháng tuổi, chị P.T.Đ. (28 tuổi, ở xã Kim Thượng) sụt sùi kể lại, cách đây chưa lâu, có đoàn y tế của huyện Tân Sơn về lấy máu xét nghiệm. Kết quả trả về sau đó cho thấy, chị Đ., chồng chị và con trai đầu đều âm tính với HIV, riêng cháu H.N.Q. là con gái út mới 18 tháng tuổi phải lấy máu để xét nghiệm lần 2. “Vài ngày sau, tôi được một cán bộ y tế huyện gọi lên trao kết quả. Tôi sững sờ khi biết con gái của mình dương tính với HIV...”- chị Đ. nghẹn ngào.
Ông Phùng Quý Mão, Chủ tịch UBND xã Kim Thượng, cho biết: “Vào tháng 7, Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn làm đề tài nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm nên đã lấy mẫu máu của nhiều người dân trong xã. Trong số đó, có 3 người được yêu cầu đi lấy máu lần 2. Tuy nhiên đến bây giờ, kết quả như thế nào, xã vẫn chưa được thông báo có bao nhiêu người nhiễm HIV”. Về thông tin phản ánh người dân bị bệnh có đến nhà y sĩ Th. tiêm và truyền dịch, nghi bị nhiễm bệnh từ đây, ông Mão cho hay: “Khi xây nhà mới, anh Th. mở cơ sở khám chữa bệnh. Trước đó, anh Th. có chữa bệnh ở nhà bố đẻ, song xã không nắm được vì khá xa trung tâm”.
Bà Nguyễn Ngọc Hoa, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng huyện Tân Sơn, cho biết: “Trước nghi vấn y sĩ Th. là người dùng chung kim tiêm khi chữa bệnh khiến nhiều người bị nhiễm HIV, chúng tôi mời anh Th. lên làm việc, viết bản tường trình sự việc. Trong bản tường trình, anh Th. khẳng định không sử dụng chung bơm kim tiêm cho bệnh nhân”.
Trong khi đó, ông Lê Quang Thọ, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Phú Thọ, cho biết, từ tháng 2 đến tháng 6, tại Khoa Nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ có 2 trường hợp tử vong do AIDS, đồng thời có 4 trường hợp nhiễm HIV mới. Những trường hợp này đều ở xã Kim Thượng. Qua điều tra ban đầu, cơ quan y tế nhận định do bệnh nhân tiêm chích không an toàn nhưng để khẳng định và làm rõ nguyên nhân gây lây nhiễm HIV, sở đã mời công an vào làm việc. Trước mắt, để ổn định tâm lý người dân, sở đã cử bác sĩ, tư vấn viên xuống địa bàn nhằm giảm nhẹ sang chấn tâm lý, đảm bảo 100% được điều trị thuốc kháng virus ARV, đồng thời lập danh sách những người có nguy cơ cao nhưng chưa được xét nghiệm.
Cuối buổi chiều 13-8, UBND tỉnh Phú Thọ phối hợp Cục Phòng chống HIV/AIDS tổ chức họp báo thông tin chính thức về việc nhiều người dân bị nhiễm HIV nghi do dùng chung bơm kim tiêm khi chữa bệnh.
Theo ông Hà Kế San, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ, hiện nay đã có 42 trường hợp nhiễm HIV chính thức được phát hiện mới tại xã Kim Thượng. Đây là một tỷ lệ khá cao trên địa bàn xã, nhưng không phải là duy nhất xét trên toàn quốc. Trước mắt, để người dân không hoang mang, UBND tỉnh Phú Thọ đã chỉ đạo sở y tế cùng các cơ quan chức năng làm tốt công tác tư vấn, hỗ trợ tâm lý cho người bệnh, cũng như bảo đảm việc cung thuốc kháng virus ARV đầy đủ.
Trong khi đó, PGS-TS Nguyễn Hoàng Long cho biết, lây nhiễm HIV có rất nhiều con đường khác nhau như: tiêm, tình dục không an toàn, lây qua đường máu... Hiện nay tại xã Kim Thượng, các chuyên gia chưa đủ cơ sở để kết luận nguồn lây nhiễm. Trước mắt, cục tiếp tục phối hợp với Sở Y tế Phú Thọ, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương tìm hiểu tình hình chung của địa phương, nắm thông tin các ca nhiễm HIV để tìm hiểu. Sau đó, cục sẽ đi sâu, khảo sát từng trường hợp cụ thể để có thể kết luận nguyên nhân mắc bệnh. Do đó, không vội quy chụp nguyên nhân lây nhiễm HIV bắt nguồn từ việc nghi ngờ dùng chung kim tiêm...
