Ngày 22-6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Viễn thông (sửa đổi). Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng đã giải trình nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội.
Quản lý ở mức tối thiểu, xử phạt nghiêm minh
Về trung tâm dữ liệu và dịch vụ điện toán đám mây, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, phải được quản lý ở đâu đó để chính danh giải quyết các tranh chấp, các vấn đề phát sinh giữa doanh nghiệp nhằm đảm bảo chất lượng với khách hàng. Điều này để Nhà nước đảm bảo sự phát triển theo chiến lược, quy hoạch, tiêu chuẩn và quy chuẩn.
 |
Thủ tướng Phạm Minh Chính trao đổi với Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng bên hành lang Quốc hội, ngày 22-6-2023. Ảnh: QUANG PHÚC |
Luật Đầu tư đã xác định trung tâm dữ liệu là ngành nghề kinh doanh có điều kiện nhưng đến nay chưa có quy định chuyên ngành về điều kiện kinh doanh trung tâm dữ liệu đưa vào viễn thông để quản lý. Trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây cung cấp dịch vụ thông qua mạng viễn thông giống như dịch vụ viễn thông giá trị gia tăng.
Bộ TT-TT sẽ đề xuất Chính phủ chỉnh lý quy định theo hướng quản lý mềm giống như nhiều quốc gia khác để tạo ra sự phát triển mạnh mẽ của loại hình hạ tầng và dịch vụ này. Nhưng vẫn đảm bảo an toàn an ninh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Trung tâm dữ liệu phát triển phải phù hợp với quy hoạch nên cần đăng ký. Điện toán đám mây là dịch vụ nên chỉ cần thông báo. Các thủ tục đăng ký, thông báo có thể làm trực tuyến dựa trên cam kết của doanh nghiệp mà không tiền kiểm.
Bộ trưởng cũng thông tin, tỷ lệ góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài sẽ cho phép đến 100%. Các doanh nghiệp trong và ngoài nước đều quản lý như nhau. Không bảo hộ ngược.
 |
Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng giải trình trước Quốc hội. Ảnh: QUANG PHÚC |
Về dịch vụ OTP viễn thông, đây là các dịch vụ nhắn tin thoại giống như dịch vụ viễn thông cơ bản nhưng được cung cấp bởi công nghệ internet.
Quan điểm của Bộ TT-TT là quản lý dịch vụ không phụ thuộc vào công nghệ và dịch vụ OTP viễn thông thì không có hạ tầng. Người dùng dễ thay đổi nhà cung cấp do thủ tục đăng ký dịch vụ đơn giản, thị trường rất cạnh tranh vì nhiều nhà cung cấp.
“Do vậy, quản lý phải ít hơn, phải mềm hơn dịch vụ viễn thông truyền thống. Quản lý dịch vụ viễn thông chủ yếu là ở khía cạnh liên quan đến lợi ích công cộng. Cơ bản là quản lý cần mềm hơn, nhẹ tay hơn, không phát sinh thêm nhiều chi phí tuân thủ cho nhà cung cấp dịch vụ”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Đồng thời, Bộ trưởng cho biết sẽ báo cáo Chính phủ nghiên cứu tiếp thu theo hướng, quản lý ở mức tối thiểu nhưng xử phạt nghiêm minh, quản lý cơ bản dựa trên những gì mà nhà cung cấp dịch vụ đã có để tránh phát sinh thêm chi phí tuân thủ.
Quản lý sẽ không phân biệt nhà cung cấp dịch vụ lớn hay nhỏ, thu tiền hay không thu tiền, trong nước hay ngoài nước vì quản lý đã ở mức tối thiểu thì không cần phân biệt.
 |
Đại biểu Quốc hội theo dõi Bộ trưởng Bộ TT-TT giải trình. Ảnh: QUANG PHÚC |
“Các nhà cung cấp dịch vụ phải minh bạch thông tin đối với khách hàng về giá, điều kiện hợp đồng, chất lượng dịch vụ nếu có. Nhà cung cấp dịch vụ bảo mật thông tin của khách hàng cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra khi có yêu cầu”, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.
Đồng thời, Bộ trưởng khẳng định, hạ tầng viễn thông là hạ tầng thiết yếu, được Nhà nước ưu tiên xây dựng, bảo vệ và hỗ trợ doanh nghiệp viễn thông triển khai hạ tầng trên đất công, tài sản công…
Khi chuyển sang 5G, 6G, tần số cao nên phủ sóng hẹp, cần nhiều trạm phát sóng phục vụ không chỉ con người mà còn là vạn vật nên cần dung lượng lớn. Do vậy, hạ tầng tăng gấp bội sẽ cần hơn việc chia sẻ dùng chung hạ tầng.
Luật sửa đổi quy định rõ ràng hơn về thẩm quyền của Chính phủ, Bộ TT-TT, Bộ Xây dựng và UBND cấp tỉnh về quy hoạch, tiêu chuẩn, quy chuẩn về xử lý tranh chấp đối với xây dựng hạ tầng viễn thông…
Đề nghị duy trì quỹ và đổi tên
Trước ý kiến một số đại biểu Quốc hội về việc ngừng duy trì hoạt động của Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam, Bộ trưởng Bộ TT-TT cho biết, Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích thực ra là quỹ dịch vụ phổ cập.
Quốc gia nào cũng phải đặt mục tiêu phổ cập viễn thông, phổ cập Internet, phủ sóng vùng sâu, vùng xa biên giới, hải đảo, nhất là để phát triển kinh tế số, xã hội số.
 |
Bộ trưởng Bộ TT-TT giải trình trước Quốc hội. Ảnh: QUANG PHÚC |
Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, nếu Nhà nước nhận lấy trách nhiệm phổ cập bằng ngân sách nhà nước, các nhà mạng có xu thế chỉ đầu tư vào những nơi đông dân và có lãi cao.
“Vì thế, Nhà nước phải đầu tư rất nhiều. Bởi vậy, đa số các quốc gia đều chọn cách yêu cầu nhà mạng phải có trách nhiệm phổ cập”, Bộ trưởng cho biết.
Tại Việt Nam, quỹ này cơ bản lại giao cho chính các nhà mạng thực hiện, tức là nhà mạng nhận lại tiền đóng góp của mình để thực hiện phổ cập dịch vụ từ 2G đến 3G, 4G, 5G...
Bộ trưởng Bộ TT-TT đánh giá, quỹ đã góp phần tích cực để Việt Nam có vùng phủ sóng rộng, người dân được phổ cập dịch vụ, có điện thoại vào nhóm đầu trên thế giới.
Tuy nhiên Bộ trưởng cũng nhìn nhận, vừa qua, việc vận hành của quỹ có một số bất cập, như: giải ngân chậm, tồn quỹ, cần phải điều chỉnh các quy định trong dự thảo luật. Cụ thể, theo hướng xác định rõ mục tiêu, cách thức thu, quản lý, sử dụng để quỹ vận hành tốt hơn, thay vì dừng hoạt động của quỹ như ý kiến của nhiều đại biểu.
"Bộ TT-TT báo cáo Chính phủ xin Quốc hội cho đổi tên quỹ thành Quỹ Dịch vụ phổ cập, thay đổi một số cơ chế để khắc phục các tồn tại. Đồng thời, sẽ gửi các đại biểu báo cáo bổ sung về hoạt động của quỹ thời gian vừa qua", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đề nghị.
Riêng Quỹ Dịch vụ phổ cập, ngoài phủ sóng vùng khó khăn còn hỗ trợ bà con vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, cả thiết bị và chi phí sử dụng dịch vụ ở mức cơ bản. Các chương trình giảm nghèo của Nhà nước đều có dùng quỹ này để hỗ trợ bà con. Vì thế, Bộ trưởng đề nghị Quốc hội xem xét tiếp tục cho duy trì quỹ này.
Trước đó, cho ý kiến về Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam, đại biểu Nguyễn Đình Việt (Cao Bằng) đề nghị cơ quan soạn thảo luật cân nhắc không tiếp tục duy trì quỹ để tránh gây lãng phí nguồn lực. Tồn dư quỹ giai đoạn 2016-2022 lên đến 5.427 tỷ đồng.
