Tham dự tọa đàm có các đồng chí: Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT; Lê Thành Công, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đồng Tháp; Phạm Thiện Nghĩa, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp; cùng các tổ chức quốc tế, lãnh đạo các sở ngành tỉnh, thành ĐBSCL, Tây Nguyên, đại diện 145 hội quán trên địa bàn tỉnh.
Hội quán – sức mạnh của một thiết chế cộng đồng
Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan, người khởi xướng mô hình hội quán chia sẻ: Thật ra những gì chưa tốt thay đổi tốt hơn thì tôi gọi là cuộc cách mạng. Mô hình hội quán chính là cuộc cách mạng vì đã làm thay đổi rất lớn giữa cách sống, cách nghĩ, cách làm của nông dân vào một tổ chức, một thiết chế cộng đồng. Tới đây, Bộ NN-PTNT quan tâm nhiều hơn đến những thiết chế cộng đồng, đầu tiên là cộng đồng đồng quản lý các nguồn lợi thủy sản, quản lý rừng, rồi đến mã vùng trồng, mã vùng nuôi…, tất cả đều chuyển về cho cộng đồng quản lý.
 |
Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan cho biết, mô hình hội quán làm thay đổi rất lớn đến cách sống, cách nghĩ, cách làm của nông dân |
Bởi theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, chỉ có bà con ngồi lại với nhau mới hiểu được từng “ngõ ngách”, cốt lõi vấn đề, những người lãnh đạo, quản lý chuyên môn cũng không đủ không gian, thời gian và tâm thế tiếp cận những vấn đề trong nền nông nghiệp nhỏ lẻ manh mún như thế này. “Bình quân diện tích sản xuất chỉ 0,26ha/người là quá nhỏ để chúng ta mưu cầu chuyện lớn, muốn vươn ra biển lớn, chúng ta phải tập hợp những con người lại với nhau”, Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng cho rằng, sáng kiến của người dân bao giờ cũng thiết thực hơn bởi họ trực tiếp làm công việc đó. Tham gia hội quán, người dân đã mở ra con đường mới cho chính mình. Bộ trưởng nói, hãy gọi họ là những con người tử tế. Sự tử tế nó có giá của nó và rất cao. Sự tử tế sẽ trở thành thương hiệu và người tiêu dùng luôn tìm kiếm điều đó. “Hội quán là tập hợp cộng đồng không chỉ làm lợi ích kinh tế, quan trọng là không gian cộng đồng để chúng ta cùng sống hạnh phúc bên nhau. Đời sống tinh thần, không gian, sự hài hòa từ trong ngôi nhà đến làng xóm, ra cộng đồng mới quan trọng. Đó mới là mục tiêu cuối cùng của hội quán hay là một thiết chế cộng đồng nào đó. Chính sự hài hòa đó mới là những cái chúng ta cần bán”, Bộ trưởng nhắn gửi.
 |
Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Phạm Thiện Nghĩa cho rằng mô hình hội quán ra đời đã phát huy tối đa hiệu quả |
Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Phạm Thiện Nghĩa cho rằng, mô hình hội quán ra đời đã phát huy tối đa hiệu quả để tập hợp bà con nông dân, ngồi lại với nhau để cùng thay đổi tư duy, thay đổi cách làm ăn từ sản xuất manh mún nhỏ lẻ sang hợp tác cùng nhau và liên kết với doanh nghiệp để hình thành vùng sản xuất quy mô lớn.
Ước tính đến cuối năm 2023, tỉnh Đồng Tháp có 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) 36 xã NTM nâng cao, 2 xã đạt NTM kiểu mẫu và dự kiến sẽ có 8 đơn vị cấp huyện hoàn thành và đạt chuẩn NTM, về đích sớm hơn 2 năm so với kế hoạch. Tỉnh cũng có 357 sản phẩm OCOP đạt 3 sao, 4 sao và 1 sản phẩm đạt 5 sao. Kết quả này là nỗ lực của toàn bộ hệ thống chính trị và nhân dân, trong đó có vai trò của hội quán - một thiết chế cộng đồng với mô hình tự nguyện, tự quản.
Thay đổi bộ mặt nông thôn
Ông Chang Dong Hee, Chủ tịch Quỹ toàn cầu Saemaul (SGF) nhận xét, tinh thần của mô hình hội quán tỉnh Đồng Tháp rất giống phong trào Làng mới Saemaul Undong ở Hàn Quốc, đó là “cần cù, hợp tác, tự lực”. Ông đánh giá đây là một mô hình khá độc đáo, được lên kế hoạch và quản lý rất tốt, là công cụ để có thể đạt được một cách mạng thay đổi bộ mặt nông thôn. Để hội quán có sự phát triển mạnh mẽ hơn nữa, ông cho rằng cần có sự hỗ trợ đồng hành, định hướng của chính quyền địa phương, đồng thời xây dựng những bảng tiêu chuẩn, quy chế để đánh giá cụ thể mức độ thành công của hội quán.
Đây cũng là một trong những định hướng để các mô hình cộng đồng khác học tập, cũng như tăng cường đào tạo tập huấn không chỉ cho thủ lĩnh, lãnh đạo của hội quán mà còn có thể là một số cán bộ nhà nước, những người trực tiếp tham gia cùng với bà con trong chương trình phát triển nông thôn này. Cùng với đó, nên áp dụng một số công nghệ khoa học phù hợp với từng hoàn cảnh của các địa phương.
Bà Nguyễn Thị Thu Huyền, Điều phối viên quốc gia Chương trình tài trợ các dự án nhỏ Quỹ Môi trường toàn cầu, thuộc Chương trình phát triển Liên hợp quốc UNDP/GEF SGP, đánh giá: 145 hội quán là một tài sản quý và cần được giữ gìn phát huy. Bà gợi mở cho lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp hãy sử dụng tài sản quý này để tiếp cận, thu hút thêm nhiều nguồn lực quốc tế về cho địa phương. Bởi vì tất cả các chương trình quốc tế đều hướng về nông dân, những người yếu thế. Bà cũng nhắn nhủ các hội quán hãy mở rộng cửa đón các bạn trẻ vào để có một thế hệ kế cận trong thời gian sắp tới.
Còn ông Trương Công Cứ, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Khử trùng Việt Nam (VFC), Tập đoàn PAN cho hay: VFC có chương trình tiếp sức cùng nông dân ở Đồng Tháp và ĐBSCL hơn 10 năm qua. Gần đây, chương trình này được nâng tầm lên thành “Cánh đồng hội nhập” để hỗ trợ bà con nông dân cải thiện sản xuất, trong đó có bà con nông dân tham gia hội quán.
 |
UBND tỉnh Đồng Tháp ký kết với Tập đoàn PAN Đề án “Nâng cao thu nhập cho người trồng lúa” |
Bà Nguyễn Thị Trà My, Tổng Giám đốc Tập đoàn PAN cho biết: "Chúng tôi sẽ cùng với tỉnh Đồng Tháp xây dựng một mô hình chuỗi giá trị khép kín, trong đó cung cấp cho bà con các giải pháp nông nghiệp bền vững, đầu vào là nguồn giống chất lượng, quy trình canh tác tiêu chuẩn, đến các giải pháp phòng trừ sâu bệnh, kiểm soát dịch hại. Sau đó là gắn liền với việc bao tiêu và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông sản cuối cùng. Các giải pháp hướng đến việc tiết giảm chi phí đầu vào trong khi tăng năng suất và chất lượng tối đa, từ đó chúng tôi kỳ vọng sẽ đạt được 2 mục tiêu quan trọng là giảm phát thải khí nhà kính trong ngành nông nghiệp, đặc biệt là nâng cao thu nhập cho bà con”.
 |
Cánh đồng hội nhập” hỗ trợ bà con nông dân cải thiện sản xuất, trong đó có bà con nông dân tham gia hội quán |
