Bộ trưởng thừa nhận, hiện trạng này không chỉ diễn ra đơn lẻ mà diễn ra ở nhiều địa phương, cả một số bộ, ngành Trung ương, trong một bộ phận công chức, trong các hoạt động kinh tế - xã hội. Thể hiện rõ nhất trên lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai, bất động sản, mua sắm trang thiết bị khu vực công, thủ tục hành chính đầu tư cho phát triển doanh nghiệp, cung ứng các dịch vụ trực tiếp liên quan đến người dân và doanh nghiệp...
Tình trạng này đã làm chậm trễ và trì trệ hoạt động công vụ, bào mòn và làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan nhà nước, cản trở động lực và nguồn lực phát triển, ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống xã hội, nhất là về mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nhất là trong bối cảnh đất nước chúng ta đang rất khó khăn hiện nay.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà giải trình chiều 31-5. Ảnh: QUANG PHÚC |
Chỉ ra 4 nguyên nhân cơ bản của tình trạng này, Bộ trưởng cho rằng trước hết là vấn đề nhận thức của một bộ phận cán bộ, công chức; trách nhiệm nêu gương chưa cao; thể chế còn bất cập cũng như quy chế phối hợp giữa bộ, ngành và các địa phương còn nhiều khó khăn. Cùng với đó, kỷ cương, kỷ luật công vụ đang được siết chặt, phòng chống tham nhũng quyết liệt, hàng loạt cán bộ bị truy tố do sai phạm cũng làm dẫn đến tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ nêu rõ, thực tế đã chứng minh, cùng cơ chế, thể chế nhưng nhiều nơi vẫn làm tốt, ví dụ trong giải ngân đầu tư công. Do đó không thể đổ lỗi hết cho cơ chế, thể chế. Cần nhận thức rõ điều đó để nâng cao trách nhiệm, nâng cao khả năng thi hành công vụ, điều đó cũng thể hiện qua Chỉ số cải cách hành chính của các bộ, ngành, địa phương.
Đề cập đến giải pháp để giải quyết căn bệnh sợ sai, sợ trách nhiệm, Bộ trưởng cho rằng, trước hết phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, công chức trong từng cơ quan, chấn chỉnh ngay và quyết liệt để thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với trách nhiệm của đảng viên, cán bộ, công chức và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong cơ quan hành chính nhà nước, xử lý công việc của các bộ, ngành, địa phương. Vấn đề này vừa qua Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo rất mạnh mẽ.
Xóa bỏ tư tưởng, nhận thức của một bộ phận cán bộ, công chức về không dám làm, sợ sai, đó cũng là một biểu hiện suy thoái khi không làm tốt đúng chức trách của mình; đề cao tự trọng của cán bộ, công chức. Cùng với đó, thực hiện tốt phân cấp, phân quyền để rõ trách nhiệm.
Về khuyến khích bảo vệ cán bộ, đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm về lợi ích chung, hiện Bộ Nội vụ đã lấy ý kiến các bộ, ngành, lấy ý kiến chuyên gia, lấy ý kiến 63 tỉnh thành, ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp. Nhưng do vướng về mặt pháp lý, vướng mặt thẩm quyền nên đã báo cáo Ban cán sự Đảng Chính phủ để báo cáo cấp thẩm quyền. Nếu cần thiết báo cáo với Quốc hội để ban hành nghị quyết thí điểm nhằm bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm năng động, sáng tạo.
Cuối cùng là thực hiện nghiêm việc điều chuyển, thay thế cán bộ không dám làm; thay đổi công tác quản lý, đánh giá cán bộ; sớm tham mưu về lộ trình cải cách chính sách tiền lương. Đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, bởi thực tế đã chứng minh, ở đâu người đứng đầu dám làm thì ở đó tình hình có chuyển biến tích cực.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, cần xử lý nghiêm các sai phạm; đồng thời cũng kiến nghị Bộ Công an phân loại các sai phạm để điều tra đúng người đúng tội, thấu tình, đạt lý, bảo đảm tính nhân văn, có tính đến bối cảnh đặc biệt là phòng chống dịch nhằm khắc phục tâm lý sợ sai của cán bộ, công chức hiện nay.