Sáng 17-7, Bộ GD-ĐT tổ chức hội nghị trực tuyến về công tác tuyển sinh năm 2019 và thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học (GDĐH) tại 3 đầu cầu Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ, Thứ trưởng Lê Hải An chủ trì hội nghị tại 2 đầu cầu Hà Nội và TPHCM.
Tham dự có hơn 1.000 đại biểu là Chủ tịch Hội đồng trường, Giám đốc, Trưởng ban đào tạo các đại học, học viện; Hiệu trưởng, Trưởng phòng đào tạo của 327 trường đại học, các trường cao đẳng sư phạm và trung cấp sư phạm trên toàn quốc cùng đông đảo các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực giáo dục đại học (GDĐH).
Trường ĐH phải có trách nhiệm với người học
Tại hội nghị, Bộ GD-ĐT tập trung đánh giá chung tình hình công tác chấm thi, coi thi kỳ thi THPT quốc gia; công tác tổ chức tuyển sinh của các cơ sở GDĐH, các trường cao đẳng sư phạm, trung cấp sư phạm.
Đồng thời quán triệt những nhiệm vụ cần phải thực hiện ngay nhằm giúp các trường nhận thức rõ hơn công việc cần thực hiện để triển khai công tác tuyển sinh và thực hiện Luật GDĐH.
Đây cũng là dịp Bộ GD-ĐT trực tiếp lắng nghe những khó khăn, vướng mắc, những đề xuất của các cơ sở đào tạo trong quá trình thực hiện, qua đó giúp các cơ quan quản lý Nhà nước hoàn thiện chính sách, tạo điều kiện để các trường làm tốt công tác tuyển sinh và thực hiện hiệu quả Luật GDĐH.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ phát biểu khai mạc hội nghị Trên cơ sở kết quả phân tích kỹ phổ điểm của từng môn, từng tỉnh, cuối tuần này, Bộ sẽ tổ chức Hội nghị giám đốc Sở GD-ĐT để bàn kỹ về phổ điểm này, lý giải nguyên nhân vì sao môn này, môn kia thấp, mổ xẻ, rút kinh nghiệm.
“Kỳ thi THPT quốc gia không chỉ để xét tốt nghiệp, làm cơ sở tuyển sinh mà quan trọng hơn là giúp ngành giáo dục phân tích, điều chỉnh chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, có giải pháp nâng cao chất lượng ở bậc phổ thông, nhất là những môn học có kết quả thấp trong kỳ thi THPT quốc gia như Lịch sử, tiếng Anh”, Bộ trưởng cho hay.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng cho rằng, không phải năm nay 2 môn Lịch sử, tiếng Anh mới có kết quả thấp, mà cả những năm trước. Dù năm nay phổ điểm môn Lịch sử và Tiếng Anh đã có sự tiến bộ nhưng kết quả vẫn chưa chấp nhận, cần phải phân tích kỹ, rút kinh nghiệm cho kỳ thi sang năm.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, kế hoạch tuyển sinh đã có hướng dẫn đầy đủ, các trường cũng đã xây dựng đề án tuyển sinh, phương thích xét tuyển, điều kiện kèm theo. Tới đây các trường cần rà soát lại, thực hiện nghiêm túc cam kết trong đề án. Năm nay, phải cải thiện chất lượng ngay từ khâu đầu là xét tuyển.
Bộ trưởng cũng cho rằng, mặc dù chất lượng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó chủ yếu là quá trình đào tạo, chúng ta tiếp cận đảm bảo chất lượng từ chuẩn đầu ra, đánh giá theo khung trình độ quốc gia, chuẩn chất lượng không phải chủ trọng đầu vào.. nhưng trong bối cảnh hiện nay, đầu vào vẫn quan trọng. Tuy nhiên nhiều trường hiện nay vẫn mất nhiều tâm sức cho xét tuyển, trong khi quá trình đào tạo và đầu ra rất quan trọng.
“Vấn đề không chỉ chọn được những học sinh tốt để đủ đầu vào mà trường ĐH còn phải trách nhiệm với người học, cam kết với họ để khi ra trường có kết quả tốt”, Bộ trưởng lưu ý.
Các trường ĐH chỉ mới tập trung vào đào tạo
Đối với vấn đề tự chủ ĐH, Bộ trưởng nhấn mạnh, GDĐH tới đây chỉ có một từ: chất lượng.
“Chất lượng, chất lượng và chất lượng. Phải minh bạch điều kiện đảm bảo chất lượng, chú trọng kiểm định chất lượng, bao gồm kiểm định chương trình đào tạo, kiểm định trường. Trường nào chất lượng kém sau một thời gian không cải thiện được phải đóng cửa, để trong hệ thống đại học các trường cạnh tranh bình đẳng về chất lượng, tránh trường hợp có những góc khuất, những điểm tối, tạo ra nghi ngờ trong xã hội, người sử dụng lao động về chất lượng GDĐH Việt Nam”, Bộ trưởng nói.
Người đứng đầu ngành giáo dục kêu gọi các trường ĐH cùng nhau quyết tâm xây dựng nền GDĐH trung thực, chất lượng. Chất lượng tới đâu công bố tới đó. Bởi trong thị trường lao động, phân khúc đa dạng, không phải cứ chất lượng như nhau mới tốt, mà với từng phân khúc, cung cấp chất lượng phù hợp.
“Chúng ta thống nhất nâng cao nhận thức vì một nền GDĐH có chất lượng, không sợ bị chê yếu. Nếu yếu thật thì chúng ta nhìn thẳng. Tôi rất có niềm tin chúng ta sẽ xây dựng được một nền GDĐH có chất lượng, bởi chất lượng phổ thông của chúng ta không thấp, nhu cầu học ĐH của thị trường hơn 96 triệu dân rất lớn, thị trường lao động cần rất nhiều nhân lực chất lượng, chất lượng cao, đó là yếu tố thuận lợi để GDĐH phát triển”, Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, các trường cần thống nhất nguyên tắc thực hiện nghiêm túc, tuyên bố thế nào thực hiện như vậy, đúng như những gì các trường có. Cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ giảng viên, các thông số về học sinh sinh, sinh viên, điểm vào 2 năm gần đây, số lượng sinh viên ra trường có việc làm, học phí… đều phải công khai. Từ đó tạo ra cạnh tranh công khai minh bạch, tạo dựng uy tín cho GDĐH.
“Không có lý do gì khi chất lượng học sinh phổ thông tốt, năng lực đào tạo tốt, giảng viên đại học tâm huyết, nhu cầu nguồn nhân lực cho phát triển lớn mà GDĐH lại không cho ra nguồn nhân lực tốt”, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT nói.
Vẫn theo Bộ trưởng, tự chủ ĐH là trục xuyên suốt, tuyển sinh chỉ là 1 khâu. Một trường ĐH phát triển triển bền vững là phải nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, gắn kết với người sử dụng lao động, cộng đồng. Nhưng hiện nay các trường mới tập trung vào đào tạo, thời lượng bàn với nhau về nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, gắp kết đào tạo với sử dụng còn ít.
“Đã đến lúc, chúng ta phải quan niệm lấy người sử dụng lao động làm trung tâm để tạo ra sản phẩm, còn hiện nay vẫn đang lấy người học làm trung tâm. Nếu đưa ra sản phẩm người sử dụng không ưng, người ta phải bỏ tiền thêm ra đào tạo lại là GDĐH không thành công. Sản phẩm đào tạo dù điểm giỏi, dù thủ khoa mà xã hội không dùng thì chính người học cũng sẽ chán nản. Các trường cần thể hiện trách nhiệm xã hội, chứ không thuần túy đào tạo được bao nhiều cử nhân, thạc sĩ. Phải lấy sự phát triển bền vững, trách nhiệm cộng đồng xã hội làm mục tiêu phát triển”, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ chỉ rõ.
Theo người đứng đầu ngành giáo dục, tư duy quản trị ĐH hiện đại là quản trị theo mục tiêu, lấy khách hàng làm mục tiêu hướng tới. Mỗi trường ĐH phải trở thành trung tâm động lực phát triển cho địa phương, cho vùng.
“Thực hiện tự chủ, vai trò của Ban giám hiệu rất lớn, trách nhiệm cao. Trách nhiệm tự thân là của các trường, Bộ không làm thay mà là người kiến tạo. Tới đây Bộ sẽ tăng cường kiểm tra giám sát, hỗ trợ. Quan điểm là phải bảo vệ tự chủ ĐH, bảo vệ trường nào làm tốt”, Bộ trưởng chốt lại.
