Tối ưu hóa sử dụng nguồn lực
"Với tư cách là Bộ trưởng sau khi sáp nhập 2 bộ, Bộ trưởng có giải pháp gì để đất nước tăng trưởng cao nhưng vẫn ổn định kinh tế vĩ mô", ĐB Trần Hoàng Ngân (TPHCM) chất vấn. Đối diện với câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nói, đây là câu hỏi “sâu sắc và khó”.
Trước đó, ĐB Trần Hoàng Ngân nhận định, trước khi hợp nhất, Bộ Tài chính và Bộ KH-ĐT do mục tiêu khác nhau nên thường có quan điểm khác nhau. Bộ KH-ĐT lúc nào cũng muốn ưu tiên tăng trưởng cao, triển khai nhiều dự án, tổng mức đầu tư lớn. Trong khi đó, Bộ Tài chính lại muốn ưu tiên kiểm soát nợ công, đảm bảo cân đối vốn, kiểm soát chi thận trọng. Bộ KH-ĐT thích chính sách ưu đãi thuế thu hút đầu tư, giảm thuế, kích cầu. Còn Bộ Tài chính tập trung chống thất thu thuế, tăng thu ngân sách, giảm chi ngân sách…
Trả lời, người đứng đầu Bộ Tài chính nhìn nhận, khi quyết định hợp nhất 2 bộ, Đảng, nhà nước và cơ quan có thẩm quyền đã dự liệu nhiều mặt. Đúng là có ưu tiên khác nhau nên quá trình tìm tòi nhiệm vụ, giải pháp để đạt mục tiêu tăng trưởng là tất yếu, cần phải có sự trao đổi để tìm ra cách làm hiệu quả nhất, nhanh nhất, chính xác nhất nhằm giải bài toán phát triển nhanh, bền vững, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo tăng trưởng. Dù ở bất cứ giai đoạn nào, ngay cả trước khi hợp nhất, hiện nay và sau này thì đảm bảo tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô cũng là mục tiêu xuyên suốt.
Minh chứng là các chỉ tiêu về an toàn nợ công luôn được Việt Nam kiểm soát chặt chẽ. Đến cuối 2024, nợ công Việt Nam chỉ còn 34,7% GDP, thấp hơn mức trần cho phép của Quốc hội. "Điều này cho thấy ngay cả khi 2 bộ hoạt động độc lập thì cũng có sự phối hợp hiệu quả để giữ vững kỷ luật tài khóa, an ninh tài chính quốc gia", Bộ trưởng khẳng định.
Song trước đây, việc cân bằng giữa đầu tư và an toàn tài khóa là việc phối hợp giữa hai bộ thì nay được giải quyết trong một thể thống nhất. Sự thống nhất này giúp Bộ Tài chính mới có tầm nhìn đồng bộ hơn về chiến lược phát triển kinh tế xã hội, tài chính ngân sách, tham mưu phân bổ nguồn lực đầu tư được thực hiện thống nhất, đồng bộ, giúp quyết sách được đưa ra nhanh, gọn, chính xác, không có độ trễ.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, việc hợp nhất giúp Bộ Tài chính có điều kiện nhìn rõ hơn để tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực tài chính quốc gia, từ đó nâng cao hiệu quả đầu tư công, tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm, tạo động lực phát triển bền vững. “Quan trọng không phải chi bao nhiêu, mà là chi vào đâu để đem lại hiệu quả lớn nhất”, ông nói.
Cùng với đó, việc hợp nhất hai bộ còn giúp Bộ Tài chính chủ động hơn khi huy động nguồn lực phát triển; chủ động và linh hoạt hơn trong lĩnh vực vay - trả nợ công, vừa kịp thời đáp ứng yêu cầu cho các dự án, vừa đảm bảo an toàn nợ công trong dài hạn.
“Sự thống nhất nêu trên sẽ tạo ra tư duy điều hành mới hiệu quả hơn, đó là tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững, đầu tư phải có hiệu quả, kỷ luật tài khóa là nền tảng vững chắc cho sự phát triển thịnh vượng” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.
Điều chỉnh tỷ lệ thu ngân sách giữa trung ương và địa phương
Phản ánh ý kiến nhiều đại biểu Quốc hội đề xuất nâng tỷ lệ điều tiết phân chia ngân sách trung ương cho các địa phương, nhất là sau sáp nhập địa giới hành chính nhằm tạo điều kiện để địa phương có thêm nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, ĐB Bùi Xuân Thống (Đồng Nai) đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm của mình.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng trả lời, vừa qua, khi sửa đổi Luật Ngân sách, Bộ Tài chính đã tham vấn, xin ý kiến địa phương, nhất là về khoản thu phân chia giữa trung ương và địa phương, bao gồm thu từ sử dụng đất. Từ đó, dự thảo Luật quy định, với các khoản thu về đất, Trung ương hưởng 20%, địa phương hưởng 80%. Quy định này dựa trên Kết luận 93 của Bộ Chính trị, phấn đấu tăng tỷ trọng thu ngân sách trung ương đạt 58% - 60% tổng thu ngân sách. Trung ương cũng đã yêu cầu có cơ chế điều tiết hợp lý, hiệu quả nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất giữa trung ương và địa phương.
“Trên cơ sở rà soát các khoản thu và đánh giá, Bộ Tài chính thấy rằng cần có sự phân chia để đảm bảo nguồn lực, nếu không ngân sách Trung ương sẽ không đảm bảo được con số, tỷ lệ như Trung ương yêu cầu. Sau khi dự thảo luật được thông qua, mong các địa phương ủng hộ. Tuy nhiên Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu để có giải pháp với địa phương nhận bổ sung cân đối, đảm bảo ngân sách phục vụ tăng trưởng kinh tế vùng và các địa phương", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ.
