Ở hai huyện Tịnh Biên và Tri Tôn (tỉnh An Giang) bỗng rộ lên phong trào đi săn bắt bọ cạp. Trung bình mỗi ngày một người có thể bắt được 15-30 con bọ cạp. Giá bán trên thị trường 2.000-3.000 đồng/con. Theo những người đi bắt bọ cạp cho biết, tuy có hình dạng xấu xí nhưng bọ cạp có khả năng chữa được nhiều chứng bệnh, hiện nay lượng bọ cạp bắt được không đủ cung cấp cho khách du lịch đến An Giang.
Được biết, Lương y Trịnh Hiền Hữu, nguyên Giám đốc Trung tâm Thực dưỡng Chợ Lớn, người từng chế biến món “bọ cạp chiên giòn” không thua kém món cua lột chiên giòn, đã trò chuyện với chúng tôi:
Bọ cạp rừng (Pelamneus silenus) và bọ cạp nhỏ (Archisomelrus mucronalrus) có tên gọi khác là toàn trùng hay yết vĩ (khi chỉ dùng cái đuôi để làm thuốc), thuộc họ Bọ cạp - Buthidae. Y học cổ truyền cho biết bọ cạp vị cay, tính bình, có độc, đi vào kinh can, người xưa đã vận dụng để chữa trẻ em kinh phong, trúng phong miệng méo (can phong), thiên đầu thống (đau nửa đầu), đau nhức khớp do phong thấp, dùng ngoài để chữa tràng nhạc, ung nhọt vỡ… một số ứng dụng chọn lọc với bọ cạp như sau:
- Thiên đầu thống (đau nửa đầu): Bọ cạp với lượng vừa tán mịn, chứa trong lọ, sử dụng sau. Khi dùng, mỗi lần lấy một ít đặt tại huyệt thái dương, dùng băng keo dán kín, mỗi ngày thay thuốc 1 lần. Dùng 1-2 lần, cơn đau sẽ khỏi.
- Mề đay mạn tính: Bọ cạp 1 con, rửa sạch đặt trong quả trứng gà để chưng, bỏ bọ cạp ăn trứng, mỗi ngày 2 lần, 5 ngày là một liệu trình.
- Đau nhức các khớp: Bọ cạp với lượng vừa tán bột, mỗi buổi sáng nuốt uống 1,5g.
- Động kinh: Bọ cạp 1 con, cho vào quả trứng gà đã khoét một lỗ nhỏ, dùng giấy sút quấn lại với 4-6 lớp giấy, thả vào bếp than nướng chín, lột vỏ trứng, ăn trứng và bọ cạp. Mỗi ngày trước bữa ăn sáng-trưa-chiều ăn 1 con, ăn liền 30 ngày là một liệu trình. Mỗi liệu trình cách khoảng 3-5 ngày. Thường 1-2 liệu trình bệnh sẽ khỏi.
- Chữa bỏng: Bọ cạp 30-40 con, cho vào 0,5 lít dầu ăn để ngâm, 12 giờ sau có thể sử dụng (thời gian ngâm càng lâu, hiệu lực càng mạnh). Khi dùng cần cắt bể những bóng nước tại chỗ bỏng, thoa lên dầu này, rất chóng giảm đau, thời gian ngắn sẽ tạo mài mà lành.
- Viêm tuyến mang tai cấp tính (quai bị): Bọ cạp 30g, dùng nước rửa sạch chất bẩn và vị mặn, để khô, sử dụng sau. Khi dùng, lấy dầu thơm 60ml để nóng, chiên bọ cạp đến vàng lấy ra, thêm 250ml vào, sắc còn 100ml, chia uống sáng, chiều. Dùng tối thiểu 2 ngày, tối đa 5 ngày sẽ thấy hiệu quả.
- Điều trị viêm nang lệ: Bọ cạp với lượng vừa, đặt trên tấm gạch ngói nướng khô. Người lớn mỗi lần dùng 6-9g, trẻ em bằng nửa liều người lớn, người lớn uống với rượu trắng, trẻ em uống với nước ấm, mỗi ngày 1-2 lần, 3 ngày là một liệu trình. Phương pháp này đối với tắc nghẽn tuyến lệ; viêm nang lệ mạn tính và cấp tính hiệu quả thấy rõ, thường dùng thuốc 3-4 ngày thì khỏi.
- Viêm tuyến vú cấp tính: Bọ cạp tán mịn 1,5g, uống với nước ấm, mỗi ngày 2-3 lần, dùng liền 2-3 ngày.
Lưu ý: Bọ cạp có độc, khi dùng làm thuốc với liều dùng không quá lớn, cấm dùng cho phụ nữ mang thai. Khi đã chế biến thì mất đi chất độc.
Lương y BÀNG CẨM
