Chưa đáp ứng nhu cầu
Bình Thuận được xem là 1 trong 3 ngư trường trọng điểm của cả nước, nên việc đầu tư cảng cá, cảng vận tải ở cửa sông, cửa biển và các khu tránh trú bão có vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ hậu cần phục vụ khai thác, tiêu thụ hải sản; phòng tránh thiên tai; góp phần kiểm soát tình trạng đánh bắt hải sản bất hợp pháp (IUU). Tuy nhiên, nhiều năm qua, tình trạng bồi lấp luồng lạch cửa sông, cửa biển, khu neo đậu, cảng cá diễn ra ngày một nghiêm trọng, gây khó khăn, nguy hiểm cho tàu cá ra vào, nhất là tàu cá công suất lớn.
Tại cửa biển Phan Rí Cửa (huyện Tuy Phong), tình trạng bồi lấp liên tục tái diễn khiến ngư dân gặp nhiều khó khăn. Từ năm 2010, tỉnh Bình Thuận đã kêu gọi thực hiện dự án nạo vét cửa biển này theo hình thức xã hội hóa. Thế nhưng, đến nay, dù đã 3 lần điều chỉnh chủ trương đầu tư, dự án vẫn chưa được triển khai. Còn tại cửa biển La Gi (thị xã La Gi), luồng ra vào cửa biển đang bị cát bồi cạn, thu hẹp, phạm vi bồi lấp trải dài, tàu thuyền ra vào rất khó khăn.
“Hiện nay, chỉ những tàu nhỏ mới có thể đi vào, những tàu công suất từ 200CV trở lên thì phải có phương tiện lai dắt mới có thể ra vào cửa biển”, ông Nguyễn Văn Đăng, ngụ thị xã La Gi, chia sẻ.
Đặc biệt, tại khu vực cảng vận tải Phan Thiết, nơi có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hành khách, hàng hóa từ đất liền ra đảo Phú Quý cũng đang bị bồi lấp. Ông Đỗ Văn Thuận, Phó Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Bình Thuận, cho biết, thực tế hiện nay, tuyến luồng hàng hải Phan Thiết, vũng quay tàu đang bị bồi lắng rất nghiêm trọng. Nếu công tác nạo vét không kịp thời, hoạt động trên tuyến vận tải thủy từ bờ ra đảo Phú Quý có thể bị ngừng.
Tại huyện đảo Phú Quý, năm 2016, dự án khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá cấp vùng (giai đoạn 1) được khởi công với tổng vốn đầu tư hơn 544 tỷ đồng. Đến năm 2020, dự án cơ bản hoàn thành, nhưng do vùng nước neo đậu chưa được nạo vét nên hiện mới đáp ứng khoảng 50% công suất thiết kế, chủ yếu đón tàu cỡ nhỏ neo đậu. Hiện tại, giai đoạn 2 của dự án với vốn đầu tư 450 tỷ đồng đang được triển khai, dự kiến đến tháng 10-2025 sẽ hoàn thành.
Cần ưu tiên nguồn vốn
Theo ông Đỗ Văn Chiến, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bình Thuận, đến nay, địa phương có 4 cảng cá và 5 khu tránh trú bão (2 khu cấp vùng, 33 khu cấp tỉnh). Tuy nhiên, do thiếu vốn nên việc đầu tư, xây dựng hệ thống cảng cá, khu tránh bão theo quy hoạch còn chậm, chưa đáp ứng so với nhu cầu thực tế. Các khu neo đậu tránh trú bão đầu tư hiện chỉ đáp ứng được 56% đội tàu cá trong tỉnh, chưa kể tàu cá từ các tỉnh khác khai thác trên ngư trường. Việc chậm đầu tư các khu tránh trú bão tại TP Phan Thiết, các huyện Tuy Phong, La Gi… đang gây áp lực, quá tải về lượng tàu cá neo đậu, không đảm bảo an toàn cho tàu cá trong mùa mưa bão.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của các cảng, khu tránh bão cho tàu cá, phục vụ công quản lý, phòng chống khai thác IUU, Sở NN-PTNT tỉnh Bình Thuận đã kiến nghị Cục Thủy sản tham mưu Bộ NN-PTNT sớm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, quy hoạch cần gắn với giải pháp đầu tư, nguồn lực thực hiện để đảm bảo tính khả thi và đáp ứng các tiêu chí phân loại cảng, khu neo đậu theo quy định phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương. Bên cạnh đó, tỉnh Bình Thuận cũng đề xuất Chính phủ, Bộ NN-PTNT quan tâm, ưu tiên các nguồn vốn để đầu tư, nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng cảng cá, khu neo đậu, tránh bão cho tàu cá, nhằm đảm bảo an toàn phòng chống thiên tai, nâng cao hiệu quả sản xuất cho ngư dân.
