Bình Phước là tỉnh có diện tích điều lớn nhất nước ta với trên 134.000ha, với khoảng 200 doanh nghiệp và hơn 400 hộ kinh doanh cá thể tham gia chế biến điều, chiếm gần sản lượng của cả nước. Tuy nhiên, sản lượng thu hoạch mấy năm vừa qua chỉ đáp ứng được từ 15%-20% công suất chế biến; do đó tỉnh phải nhập thêm điều thô từ châu Phi về chế biến nên phụ thuộc rất lớn vào nguồn nguyên liệu từ nước ngoài. Năm nay, tình hình có vẻ nghiêm trọng hơn khi đến thời điểm này, có tới 80% cơ sở sản xuất vừa và nhỏ phải đóng cửa vì không đủ nguyên liệu điều thô để chế biến...
Phó Giám đốc Sở NN - PTNT tỉnh Bình Phước Lê Thị Ánh Tuyết cho biết, quy mô, năng lực chế biến của các doanh nghiệp ngành điều Bình Phước còn bộc lộ những hạn chế, toàn tỉnh chỉ có 31 doanh nghiệp đủ năng lực thực sự để nhập khẩu điều thô để chế biến. Các cơ sở còn lại sau vụ thu hoạch không có nguyên liệu để gia công, chế biến nên buộc phải nhập nguyên liệu. Do chi phí cao nên việc nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài sau khi sơ chế sẽ không kiếm được lời, buộc phải đóng cửa, tạm dừng sản xuất.
Gần đây, một tín hiệu vui đối với ngành nông nghiệp nói chung và ngành điều Bình Phước nói riêng là Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN-PTNT thuận chủ trương cho hình thành 4 khu nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC) ở thị xã Đồng Xoài và các huyện Lộc Ninh, Hớn Quản, Đồng Phú. Dự kiến cuối năm 2018, sẽ đưa khu Đồng Xoài 50ha vào hoạt động với sản phẩm nông nghiệp chính trong khu dưa lưới nhà màng, rau thủy canh, điều giống, hoa lan… Các khu này sẽ là hạt nhân mô hình NNCNC để nhân rộng ra sản suất.
Ông Dương Mã Dưỡng, chủ trang trại Mã Dưỡng, cho rằng phải phát triển theo hướng NNCNC ngành điều mới đứng vững vì cây điều thường bị sâu bệnh tấn công và các loại khí thải công nghiệp khi gặp axít là nguyên nhân trực tiếp gây hư trái. Cần phải có nguồn vốn ưu đãi, đầu tư kỹ thuật và nhân sự, chế phẩm sinh học để xử lý giúp cây điều phát triển và phục hồi tốt. Đặc biệt, Nhà nước phải có chính sách thuê đất dài hạn để doanh nghiệp và người nông dân yên tâm đầu tư.
Còn theo Trung tâm Ứng dụng NNCNC tỉnh Bình Phước, đến nay, tỉnh đã có nhiều nhà máy được đầu tư công nghệ chế biến tiên tiến của các nước hàng đầu công nghệ như Đức, Hà Lan... Trong đó nổi bật là công nghệ xông trùng trong chế biến đã giúp cho việc ký kết các đối tác xuất khẩu đa dạng hơn. Hiện tỉnh Bình Phước đã ký kết được với hơn 100 đối tác ở khắp các thị trường Mỹ, Canada, châu Âu, châu Á và châu Phi trong việc cung cấp điều thô.
Nhận thức được giống điều là vấn đề sống còn, ngành nông nghiệp Bình Phước đã chọn được 5 cây giống điều địa phương và đang đề xuất nghiên cứu khoa học - công nghệ xây dựng hệ thống thông tin dữ liệu bảo tồn và quản lý quỹ gen cây, với quy mô lưu trữ 100 cá thể điều ưu tú để làm vật liệu di truyền phục vụ cho công tác tuyển chọn và lai tạo giống điều địa phương.
