Chiều 31-5, Quốc hội thảo luận tại tổ về 2 dự thảo: Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng; Nghị quyết về thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An.
Trong đó, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐB) quan tâm đến các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng, nhất là đề xuất thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.
Trong phiên thảo luận tổ, Bí thư Thành ủy TP Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng cho biết, chính sách thí điểm khu thương mại tự do mang tính đột phá, dám nghĩ, dám làm để thử nghiệm một mô hình đã được thế giới khẳng định nhưng chưa có tiền lệ ở Việt Nam.
“Chúng tôi nhận thấy có thể có rủi ro nhưng vẫn chấp nhận làm. Nếu thành công sẽ là nền tảng nhân rộng cả nước, còn rủi ro thì thành phố gánh chịu”, Bí thư TP Đà Nẵng nói.
Về chính sách phát triển khoa học công nghệ, Bí thư Thành ủy TP Đà Nẵng đánh giá đây là những chính sách mới để thu hút ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI).
Trọng tâm là hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, các lĩnh vực như thiết kế chíp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, ông Nguyễn Văn Quảng kì vọng với chính sách mới này sẽ thu hút được các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như Intel, Nvidia...
Đồng tình với việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng trong phiên thảo luận tại tổ, đại biểu Quốc hội (ĐB) Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) đề nghị, bổ sung quy định liên quan đến vấn đề chuyển mục đích sử dụng đất với quy mô lớn, đầu tư công... phải thông qua Quốc hội.
Cùng với đó, thí điểm thành lập khu thương mại tự do phải đảm bảo các nguyên tắc chủ quyền và an ninh quốc gia, tăng tính tự chủ của nền kinh tế, không làm tăng nợ công, bảo đảm về môi trường và di sản.
ĐB Trần Anh Tuấn (TPHCM) cho rằng, cần có cơ chế, chính sách về chuyển giao công nghệ, quản trị doanh nghiệp khi Khu thương mại tự do Đà Nẵng đi vào hoạt động chứ không đơn thuần là thu hút đầu tư.
Ở góc độ khác, ĐB Trịnh Minh Bình (Vĩnh Long) đề xuất bổ sung thí điểm thành lập khu thương mại tự do tài chính thay vì khu thương mại tự do. Theo ĐB Trịnh Minh Bình, sự kết hợp giữa thương mại và tài chính trong khu tự do sẽ tạo sự linh hoạt cho nhà đầu tư, thúc đẩy nguồn vốn đầu tư vào địa phương.
Đồng thời tạo môi trường thử nghiệm để phát triển thị trường tài chính. Điều này giúp TP Đà Nẵng đủ sức cạnh tranh mạnh mẽ hơn với các nước trong khu vực, trong đó có Singapore. Một đề xuất khá mới nữa được ĐB Tạ Thị Yên (Điện Biên) nêu ra, đó là xem xét thí điểm chính sách “thị thực vàng” và ưu đãi thuế thu nhập đối với người nước ngoài sinh sống và làm việc ở Khu thương mại tự do Đà Nẵng.
ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng là chưa có tiền lệ ở Việt Nam, nhưng thế giới thì đã có. ĐB đồng tình nhưng đề nghị làm thận trọng, vì nếu thành công thì có thể nhân rộng cho các đô thị lớn khác.
ĐB cũng cho rằng, cần có chính sách khuyến khích cán bộ dám nghĩ dám làm. Miễn là làm vì mục đích chung, không tư lợi, thì dù kết quả không đạt cũng không bị xử lý kỷ luật. Điều này không chỉ cần cho Đà Nẵng mà cho cả các địa phương khác.
Mô hình khu thương mại tự do đã phổ biến ở trên 150 quốc gia. Tuy nhiên ở Việt Nam chưa có luật quy định thành lập và hoạt động của mô hình này. Việt Nam từng bước tiếp cận tới mô hình kinh tế này thông qua việc phát triển những mô hình tương tự có quy mô nhỏ như khu chế xuất, khu phi thuế quan...
Chính phủ đề xuất thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, gắn với Cảng biển Liên Chiểu nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, du lịch, dịch vụ chất lượng cao, công nghệ cao. Đây là cơ sở để thí điểm chính sách mới và làm tiền đề luật hóa các quy định về khu thương mại tự do cho cả nước.
