Dễ nhầm là bệnh ngoài da
Vừa điều trị khỏi bệnh thủy đậu hơn 2 tháng thì cụ Bảy (75 tuổi, ngụ Bến Tre) lại xuất hiện nhiều mụn nước đỏ mọc thành chùm trên cổ kèm theo đau rát. Cụ Bảy nghĩ do tắm nước nhiễm mặn nên bị dị ứng, tự mua thuốc về uống. Sau 3 ngày dùng thuốc nhưng tình trạng không thuyên giảm, cụ Bảy hái lá trầu nấu nước để tắm. Qua 7 ngày, các mảng mụn nước chẳng những không khỏi mà còn lan rộng, đau rát hơn, cụ Bảy mới đến bệnh viện chuyên khoa da liễu thăm khám. Qua thăm khám, bác sĩ chẩn đoán cụ Bảy mắc bệnh Zona thần kinh, vùng tổn thương khá nghiêm trọng do cụ gãi và làm vỡ mụn nước.
Đã khỏi bệnh Zona thần kinh hơn 3 năm, nhưng cụ Quyên (81 tuổi, ngụ TP Thủ Đức, TPHCM) phải chịu cảnh “hậu” Zona. Cụ Quyên nói: “Nghĩ là hết nhưng lại đau nhức hơn cả lúc phát bệnh. Ban đầu là nổi mụn nước và đau châm chích tại vết mụn nước, tôi nghĩ là bệnh ngoài da thôi, giờ thì da lành nhưng cứ đau nhức không chịu nổi”. Để giảm đau nhức, mỗi lần tái khám, cụ Quyên phải nhờ bác sĩ cho thuốc giảm đau. “Bệnh gì quái lạ! Ngứa rát ngoài da nhưng khi hết lại đau cả bên trong, còn nhức hơn cả đau khớp”, cụ Quyên tặc lưỡi ngao ngán.
Theo bác sĩ CKI Hoàng Minh Dũng, Khoa Cấp cứu hồi sức, Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn, bệnh nhân có thể dễ nhầm lẫn bệnh Zona với bệnh viêm da tiếp xúc, đặc biệt là do côn trùng cắn. Bệnh Zona do virus gây ra, virus đi dọc theo dây thần kinh cảm giác vào da và tạo ra những mảng phát ban gây đau, nóng rát. Khi mắc bệnh, người bệnh cảm thấy dọc dây thần kinh nửa bên người đau nhức, sau đó là cảm giác nóng rát, ngứa ngáy, phát ban và đau dữ dội. Tuy nhiên, trước khi có triệu chứng nóng rát và đau thì cơ thể sẽ có những biểu hiện đầu tiên là sốt nhẹ, người mệt mỏi, đau nhức. Triệu chứng tiếp theo, xuất hiện những bọng nước to và chứa nhiều dịch, cùng các cơn đau thần kinh là bị nổi hạch và sưng đau ở các vùng bệnh. Đối với trẻ em, có thể có trường hợp không đau nhức nhưng ở người lớn, đặc biệt là người già sẽ đau nhức dữ dội.
Điều trị sớm để tránh di chứng
Bác sĩ CKII Lý Thanh Thùy, Phó trưởng Khoa Lão, Bệnh viện Nguyễn Trãi, cho biết, bệnh Zona có thể gây ra những di chứng làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh, điển hình là đau dây thần kinh sau Zona. Biến chứng này xuất hiện ở 10%-18% người bệnh, phổ biến là người lớn tuổi. Các triệu chứng bệnh thường biến mất khi hết phát ban, nhưng với biến chứng đau dây thần kinh sau Zona, khi phát ban đã lành, người bệnh có thể cảm thấy đau rát nhiều năm sau đó. Các cơn đau có thể giật từng cơn làm người bệnh khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
“Cảm giác đau bứt rứt bên trong cơ thể, da cũng tăng nhạy cảm, thậm chí gió mạnh hoặc tiết trời trở lạnh cũng gây đau nhức. Hiện vấn đề này cũng không thể điều trị dứt điểm. Về lâu dài, đau nhức sẽ làm người bệnh nhất là người cao tuổi mất ngủ, căng thẳng, trầm cảm”, bác sĩ Lý Thanh Thùy nói. Cũng theo bác sĩ Lý Thanh Thùy, để giảm đau hậu Zona cho bệnh nhân, bác sĩ phải kê toa kèm thuốc giảm đau. Khi cho thuốc giảm đau thần kinh, bác sĩ cần cân đối toa thuốc theo tình trạng, tăng liều theo quy tắc từ thấp lên cao, khi đáp ứng mục đích điều trị thì sẽ giảm liều. Đặc biệt, hiện nay chưa có thuốc điều trị dứt điểm mà chỉ điều trị triệu chứng do bệnh Zona gây ra.
Còn theo bác sĩ Hoàng Minh Dũng, Zona xuất hiện phổ biến trên vùng mặt, chiếm 20% trong các trường hợp bệnh. Do mặt là bộ phận quan trọng, nhạy cảm bởi tập trung nhiều dây thần kinh, có nguy cơ gây biến chứng cao. Zona còn có thể gây những biến chứng đặc biệt nghiêm trọng nếu chúng xâm nhập và gây hại ở các cơ quan như: viêm màng não, viêm não, viêm phổi, viêm gan… là các biến chứng nặng, cấp tính, cần điều trị khẩn cấp. “Zona nếu không được dự phòng và điều trị tốt ngay từ đầu sẽ gây ra biến chứng đau dây thần kinh sau Zona. Đau dây thần kinh sau Zona là một thách thức trong điều trị hiện nay. Có 3 phương pháp điều trị cơ bản với chứng đau dây thần kinh sau Zona. Đầu tiên là phòng ngừa, tập trung vào việc xác định các nhóm dân cư có nguy cơ mắc và tiêm vaccine. Thứ hai là nhận biết và điều trị sớm khi bệnh nhân nhiễm virus cấp tính, vì sự chậm trễ có thể làm tăng nguy cơ đau dây thần kinh sau Zona. Thứ ba, nên quản lý triệu chứng của đau dây thần kinh sau Zona thông qua chế độ dùng thuốc đa phương thức và các thủ thuật can thiệp”, bác sĩ Hoàng Minh Dũng chia sẻ.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, khi nghi ngờ mắc Zona, người bệnh cần điều trị sớm, vì thuốc kháng virus chỉ có hiệu quả khi được sử dụng sớm. Thuốc kháng virus làm giảm sự khó chịu và chấm dứt sớm các triệu chứng bệnh trong vòng 72 giờ kể từ khi có dấu hiệu phát bệnh.
