Đất nước ta với lợi thế có bờ biền trải dài từ Bắc đến Nam, rất phù hợp với mô hình chăn nuôi thủy sản công nghiệp, thuận lợi cho sự phát triển mô hình nuôi tôm khép kín ít thay nước. Có thể coi đây là mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao, vừa tận dụng khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên vùng ven biển và những nơi có ao, hồ, đầm. Chuyên đề kỳ này Công ty Liên doanh Bio Pharmachemie sẽ cung cấp cho bà con nông dân một số nội dung cách phòng và điều trị bệnh phân trắng trên tôm, thường xảy ra trong qui trình nuôi tôm.
Mô hình nuôi tôm công nghiệp
Bệnh phân trắng thường xảy ra ở tôm nuôi sau 1 tháng tuổi trở lên, mức độ xảy ra nhiều nhất là giai đoạn 80-90 ngày tuổi.
Bệnh phân trắng xuất hiện phụ thuộc nhiều yếu tố như: môi trường, mật độ nuôi, kỹ thuật nuôi…
I. NGUYÊN NHÂN & TRIỆU CHỨNG:
1. Nguyên nhân gây bệnh: có 3 nguyên nhân chính gây bệnh:
- Do thức ăn: thức ăn không tốt, thức ăn bị nhiễm nấm mốc, độc tố… tôm ăn phải sẽ bị bệnh đường ruột (bệnh phân trắng).
- Do tảo độc: tôm ăn phải tảo độc, tảo tiết ra chất enzyme làm tê liệt lớp biểu mô ruột, làm ruột không hấp thu thức ăn được, tôm bị bệnh.
- Do vi khuẩn: các loại vi khuẩn gây bệnh phân trắng thường gặp thuộc nhóm vibrio ở nhiều chủng loại.
Có thể khẳng định môi trường ô nhiễm là nguyên nhân tạo điều kiện cho tảo độc, vi khuẩn, virus phát triển và xâm nhập vào cơ thể tôm.
2. Triệu chứng:
- Tôm yếu ăn (hoặc bỏ ăn nếu bị bệnh nặng), phân tôm nổi lên mặt nước và tập trung nhiều ở cuối hướng gió. Khi quan sát đường ruột thấy trống thức ăn hoặc thức ăn bị đứt quãng.
- Kiểm tra mô học thấy hệ thống đường ruột bị viêm nhiễm nặng. Tôm không hấp thu được thức ăn, phân tôm có màu trắng, thịt tôm không chứa đầy vỏ, vỏ mềm.
- Nếu phát hiện bệnh sớm và xử lý kịp thời, khả năng bắt mồi của tôm sẽ trở lại bình thường. Nếu không xử lý kịp thời cường độ bỏ ăn ngày càng cao, dẫn đến hiện tượng tôm chết rải rác cho đến hàng loạt.
II. PHÒNG BỆNH:
1. Lựa chọn thức ăn và bảo quản thức ăn tốt:
- Chọn thức ăn chuyên dùng cho tôm, thức ăn có chất lượng, đầy đủ dưỡng chất, đúng kích cỡ cho từng giai đoạn nuôi, thức ăn phải được bảo quản tốt không nhiễm nấm mốc, độc tố.
- Trong quá trình nuôi nên bổ sung thường xuyên men tiêu hóa có lợi cho đường ruột, bằng cách trộn BIOZYME for shrimp với thức ăn và cho tôm ăn mỗi ngày. Mục đích đưa vào hệ tiêu hóa của tôm nhiều chủng loại các vi sinh vật có lợi và enzyme tiêu hóa. Các vi sinh vật có lợi này sẽ ức chế sự phát triển các vi khuẩn có hại gây bệnh cho tôm và giúp đường ruột tôm luôn khỏe mạnh, hấp thu thức ăn tốt, tôm tăng trưởng nhanh, khả năng kháng bệnh cao.
2. Quản lý môi trường ao nuôi tôm tốt:
- Tỷ lệ thả tôm giống phải phù hợp với mức độ đầu tư và trình độ nuôi, không nên thả dày. Cho tôm ăn đúng liều lượng. Đặc biệt trước khi thả tôm phải cải tạo ao thật kỹ, đúng quy trình.
- Có chế độ thay nước định kỳ, diệt tảo độc và diệt vi khuẩn trong ao, khoảng nửa tháng 1 lần. Ngăn chặn tôm ăn phải tảo độc gây bệnh. Sản phẩm sử dụng tốt là BIO A.B.C for shrimp.
- Định kỳ dùng men vi sinh xử lý đáy ao như BIO BACTER for shrimp, BIO YUCCA for shrimp 10 ngày 1 lần, để phân hủy chất hữu cơ có trong ao do phân thải ra hàng ngày, do tảo chết, do thức ăn thừa,… tạo môi trường ao nuôi thông thoáng, sạch bệnh.
III. CÁCH XỬ LÝ KHI TÔM BỊ BỆNH:
Khi phát hiện tôm bị phân trắng, điều kiện tiên quyết là phải tìm tác nhân gây bệnh bằng cách lấy mẫu kiểm tra tôm và môi trường nuôi. Khi chẩn đoán được tác nhân gây bệnh thì cơ hội thành công trong trị bệnh sẽ có kết quả cao.
Đối với môi trường ao nuôi:
Do tảo độc: Thay nước nhiều hơn bình thường, tiếp theo tạt sản phẩm BIO ANTISHOCK for shrimp để chống shock cho tôm. Kế tiếp dùng BIO A.B.C for shrimp để diệt tảo độc.
Sau khi dùng thuốc diệt tảo độc khoảng 2 ngày thì dùng men vi sinh BIO BACTER for shrimp để phân hủy xác tảo. Đồng thời trộn men tiêu hóa BIOZYME for shrimp cho tôm ăn liên tục ít nhất 7 ngày để nhanh chóng phục hồi đường ruột tôm. Bước cuối cùng là gây tảo có lợi trở lại cho ao tôm.
Đối với tôm nhiễm bệnh do vi khuẩn:
Dùng kháng sinh: kháng sinh được sử dụng trong điều trị bệnh phân trắng cho kết quả tốt là nhóm Sulfamid: BIO có sản phẩm BIO SULTRIM 48% for shrimp.
Thời gian sử dụng kháng sinh là 5 đến 6 ngày, mỗi ngày 2 lần.
Sau khi dùng kháng sinh nên bổ sung men tiêu hóa BIOZYME for shrimp cho tôm ăn liên tục ít nhất 7 ngày để nhanh chóng phục hồi hệ vi sinh có lợi trong đường ruột tôm.
Đồng thời bà con cũng cần phải diệt khuẩn gây bệnh phân trắng có trong nguồn nước bằng sản phẩm BIOXIDE for shrimp để tránh vi khuẩn từ bên ngoài tấn công tôm.
IV. KẾT LUẬN:
Việc phòng bệnh được xem là phương pháp tốt nhất trong việc ngăn chặn dịch bệnh ở tôm, nó quyết định lớn đến sự thành công trong nghề nuôi tôm.
Vì vậy, đối với bệnh phân trắng bà con nuôi tôm nên lưu ý có quy trình phòng bệnh cho tôm, tức là khi cho tôm ăn nên bổ sung thường xuyên men tiêu hóa có lợi cho đường ruột, bằng sản phẩm BIOZYME for shrimp và BIO VITAMIN C10% để nâng cao sức kháng bệnh.
Ngoài ra, người nuôi thường xuyên kiểm soát môi trường ao nuôi tốt.
Với môi trường ao nuôi tốt, đàn tôm luôn khỏe mạnh, sẽ cho năng suất nuôi tôm cao nhất cho người chăn nuôi.
NGUYÊN LÊ - HUY DUNG (Nguồn: Công ty LD Bio-Pharmachemie)
