Trưng cầu dân ý toàn liên bang
Tới nay, hơn 13 triệu người đã bỏ phiếu sớm trước cuộc bầu cử, dự kiến số người bỏ phiếu sớm sẽ vượt qua kỷ lục của cuộc bầu cử năm 2018. Tỷ lệ bỏ phiếu sớm là một trong những yếu tố dẫn tới tỷ lệ bỏ phiếu cao ở các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ.
Bầu cử giữa nhiệm kỳ có tên gọi đầy đủ là “bầu cử giữa nhiệm kỳ tổng thống”. Hiến pháp Mỹ quy định, nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 4 năm, hạ nghị sĩ có nhiệm kỳ 2 năm, thượng nghị sĩ có nhiệm kỳ 6 năm. Do đó, cứ mỗi 2 năm, vào giữa nhiệm kỳ của tổng thống, cử tri trên khắp nước Mỹ sẽ bầu lại toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện và 1/3 trong tổng số 100 ghế tại Thượng viện.
Các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ thường được tổ chức vào ngày thứ ba sau ngày thứ hai đầu tiên trong tháng 11 của năm bầu cử. Vòng bầu cử giữa kỳ năm nay diễn ra vào ngày 8-11.
Ngoài cuộc đua vào lưỡng viện quốc hội, cuộc bầu cử còn bầu lại hàng loạt vị trí thống đốc các bang và lãnh đạo chính quyền địa phương. Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm nay được coi như một cuộc trưng cầu dân ý toàn liên bang đối với kết quả điều hành chính phủ của Tổng thống Joe Biden nói riêng và đảng Dân chủ nói chung trong gần 2 năm qua. Kết quả bầu cử cũng sẽ phát đi tín hiệu về đường lối chính sách đối nội và đối ngoại của nước Mỹ trong ít nhất 2 năm tới.
Kết quả thăm dò được hãng Gallup công bố mới đây cho thấy, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Joe Biden đã giảm từ mức 44% vào tháng 8 xuống còn 40%. Với kết quả thăm dò trên, có quan điểm cho rằng, đảng Cộng hòa sẽ giành quyền kiểm soát Hạ viện và có thể cả Thượng viện Mỹ vào ngày 8-11. Việc giành được thế đa số dù chỉ một trong 2 viện cũng tạo cơ hội cho đảng Cộng hòa gây khó khăn đối với ông Joe Biden trong việc triển khai chương trình nghị sự của ông.
Ưu thế ngang bằng
Theo kết quả cuộc thăm dò của hãng tin NBC, tỷ lệ cử tri mong muốn đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Quốc hội đang ngang bằng, khoảng 46%.
Để giành được ưu thế trước đảng Dân chủ, các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ đã công bố một chương trình nghị sự ưu tiên giải quyết một loạt các vấn đề từ lạm phát, tội phạm cho đến trách nhiệm giải trình bầu cử. Với tên gọi “Cam kết với nước Mỹ”, chương trình này cam kết giải quyết các vấn đề và thách thức nổi cộm mà nước Mỹ đang phải đối mặt, bao gồm các mục tiêu chính sách như kiềm chế chi tiêu lãng phí, hỗ trợ quân đội Mỹ, tăng trách nhiệm của các bậc phụ huynh trong giáo dục con cái, bảo vệ thai nhi...
Trong khi đó, nhiệm vụ của đảng Dân chủ là giữ được thế đa số tại lưỡng viện mặc dù điều này là không hề dễ dàng. Các chủ đề mà Tổng thống Biden cùng đảng Dân chủ đang tập trung giải quyết trước hết là kiểm soát lạm phát, bảo vệ quyền được phá thai, quyền bầu cử, thúc đẩy xây dựng các nhà máy mới, ứng phó với biến đổi khí hậu, miễn hoặc giảm nợ cho sinh viên, giảm thâm hụt ngân sách và giá thuốc kê đơn…
