Hiện tại, hầu hết các thị trường lớn trên thế giới đều đang áp dụng “tiêu chuẩn xanh” để định hướng nền kinh tế thế giới. Tiêu chuẩn xanh là một hệ thống quy định những tiêu chuẩn về môi trường sản xuất, trình độ công nghệ sản xuất, xử lý chất thải, giải pháp tận thu, sử dụng, tái chế chất thải, giảm thiểu phát thải… Hiện nhiều quốc gia và khu vực đang áp dụng các Tiêu chuẩn xanh trong nhập khẩu hàng hoá để bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững. Điều này thể hiện sự mong mỏi chính đáng của họ trong việc hành động để nâng cao chất lượng cuộc sống lên mức an toàn, bền vững và cũng để bảo vệ lợi ích chính đáng của họ. Nhưng điều này lại đặt ra nhiều thách thức, rào cản xanh khi chúng ta muốn xuất khẩu hàng hoá vào các nước này.
Trên thực tế, tại nhiều thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, các yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến yếu tố xanh dành cho sản phẩm nhập khẩu ngày càng nhiều. Điển hình như các sản phẩm xuất nhập khẩu sẽ bị áp thuế tuỳ vào mức độ đáp ứng về tỷ lệ giảm thiểu chất thải ô nhiễm, khả năng tiết kiệm năng lượng, việc sử dụng nguyên vật liệu sản xuất có ảnh hưởng tới cân bằng sinh thái hay không, các loại bao bì có tái sử dụng được hay không. Bên cạnh đó, một số thị trường còn áp dụng đánh thuế môi trường, thuế tài nguyên lên sản phẩm nhập khẩu. Đặc biệt, nhiều quốc gia còn xây dựng các tiêu chuẩn hàng hóa trong đó quy định nghiêm ngặt hàm lượng tài nguyên thô như là một biện pháp bảo vệ môi trường, ngăn chặn khai thác cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên…
Chia sẻ về vấn đề này, bà Nhan Húc Quân, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Bao Bì Giấy Nhôm New Toyo cho biết, hiện Công ty New Toyo là đối tác sản xuất bao bì, ly chén giấy cho nhiều công ty đa quốc gia và các thương hiệu nổi tiếng như Kinh Đô, ABC, Co.opmart, Aeon-Citimart, Aeon-Fivimart, Auchan, Jollibee, KFC, Bud’s Ice Cream, Red Coffee, Circle K… Theo bà, trong kinh doanh, cần có chiến lược linh hoạt, thích ứng với các biến động của thị trường để duy trì và phát triển. Đơn cử, năm 2024, công ty đã xây dựng kế hoạch năm theo xu hướng kinh tế xanh, gắn sự phát triển của doanh nghiệp với những tiêu chí của doanh nghiệp xanh, như chú trọng trách nhiệm với môi trường, với xã hội, với con người. Cụ thể, đó là kế hoạch đo lường phạm vi phát thải khí CO2 từ nhà máy, từ xe cơ giới, từ nhà cung ứng.
Có thể thấy, Việt Nam đã ký kết nhiều Hiệp định thương mại với các tổ chức quốc tế và các quốc gia trên thế giới. Đơn cử như Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Á Âu, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Châu Âu (EVFTA), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), cũng như Việt Nam đã tham gia vào cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC)… Các hiệp định thương mại trên đã mở ra thị trường xuất khẩu rộng lớn cho doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, với việc áp dụng phổ biến các tiêu chuẩn xanh tại các thị trường xuất khẩu trên đã làm ảnh hưởng đáng kể năng lực cạnh tranh, đồng thời đặt ra vấn đề tất yếu là phải chuyển đổi xanh của doanh nghiệp Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, đã có không ít các doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh một cách mạnh mẽ và đã gặt hái được những thành quả ban đầu. Tấm "hộ chiếu xanh” mà các doanh nghiệp thiết lập không những giúp doanh nghiệp vượt các tiêu chuẩn xanh, vươn mình mở rộng thị phần xuất khẩu, mà còn gia tăng nội lực cạnh tranh tại thị trường trong nước. Cao hơn, chuyển đổi xanh còn tạo cơ hội để doanh nghiệp “đi tắt, đón đầu”, vượt qua thách thức và bắt kịp được đà phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 vốn đang phát triển như vũ bão trên toàn cầu.
