Nhằm nâng cao công tác diễn tập ứng phó sự cố hóa chất, ngày 18-10-2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 82/2022/NĐ-CP bổ sung quy định: hàng năm, các cơ sở hóa chất phải tổ chức diễn tập phương án ứng phó sự cố hóa chất với sự chứng kiến hoặc chỉ đạo của đại diện cơ quan quản lý chuyên ngành địa phương.
Quy định này nhằm khắc phục tình trạng “nhiều cơ sở hóa chất sau khi xây dựng Biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất nhưng không tổ chức diễn tập ứng phó sự cố”. Bởi theo Trung tâm Ứng phó sự cố và an toàn hóa chất (Cục Hóa chất), thời gian qua, công tác diễn tập ứng phó sự cố hóa chất tại các địa phương chưa cao, chỉ đạt khoảng 35-40%.
Trong khi sự cố hóa chất đang có xu hướng xảy ra ngày càng nhiều, nhất là tại các tỉnh công nghiệp có số lượng doanh nghiệp sản xuất, sử dụng, kinh doanh hóa chất tập trung đông. Hiện nay, lượng hóa chất đang tập trung tại các nhà máy ở các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, TPHCM và các tỉnh có nhiều khu công nghiệp.
Phó Cục trưởng Nguyễn Xuân Sinh cho biết, những tình huống nguy hiểm có thể là hoạt động rò rỉ, cháy nổ, phát tán khí độc ra môi trường. “Khi phát sinh những tình huống như vậy, tùy theo quy mô có thể ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến tài sản và tính mạng con người”, ông Nguyễn Xuân Sinh nói. Do đó, hoạt động diễn tập là vô cùng quan trọng để phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất.
 |
Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bắc Ninh Hoàng Anh Tuấn |
Đại diện cho một trong những địa phương đang quản lý nhiều khu công nghiệp, ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bắc Ninh cho biết, trên địa bàn có Tập đoàn Samsung và nhiều đơn vị sử dụng lượng lớn hóa chất, nên cùng với thanh tra, kiểm tra hoạt động sử dụng hóa chất, thời gian qua, địa phương này đã tổ chức được 2 cuộc diễn tập ứng phó sự cố hóa chất.
“Những cuộc diễn tập của tỉnh Bắc Ninh đã đánh trực tiếp vào ý thức và trách nhiệm của người đứng đầu của các doanh nghiệp, cơ sở tham gia hoạt động hóa chất”, ông Hoàng Anh Tuấn chia sẻ.
 |
Bà Hà Thị Nguyệt Quế |
Bà Hà Thị Nguyệt Quế, đại diện của Công ty TNHH Công nghệ hóa chất và môi trường Vũ Hoàng (có trụ sở, nhà máy sản xuất tại khu công nghiệp Đại Đồng Hoàn Sơn thuộc huyện Tiên Du - Bắc Ninh) cho biết, doanh nghiệp này đang có lĩnh vực chính là sản xuất, kinh doanh các loại hóa chất phục vụ các ngành công nghiệp môi trường. Phụ trợ là hoạt động xuất nhập khẩu hóa chất, mở rộng ra cả hoạt động vận chuyển, lưu trữ, sử dụng, có cả vận hành thuê. Vì vậy, nguy cơ về sự cố hóa chất là rất cao.
Do đó, từ năm 2019, UBND tỉnh Bắc Ninh và Sở Công thương tỉnh Bắc Ninh đã chọn doanh nghiệp này để diễn tập ứng phó sự cố hóa chất và nhờ thực hiện nghiêm ngặt các quy định về quản lý hóa chất của Cục Hóa chất (Bộ Công thương) nên đến nay, không có sự cố nào xảy ra.
 |
Phó Cục trưởng Nguyễn Xuân Sinh |
Đề cao phương châm “phòng hơn chống”, Phó Cục trưởng Cục Hóa chất Nguyễn Xuân Sinh cho rằng, mỗi địa phương cũng như mỗi doanh nghiệp cần chuẩn bị sẵn kế hoạch phòng ngừa cũng như “kịch bản” ứng phó với các sự cố hóa chất ngay từ sớm.
Theo ông Nguyễn Xuân Sinh, ngay cả những sự cố nhỏ trong phạm vi của khuôn viên nhà máy, phân xưởng sản xuất cũng cần phải có kịch bản ứng phó, tức là phải chuẩn bị trước, phải lường trước các tình huống, từ cháy nổ, rò rỉ hóa chất cho đến quá trình vận chuyển có thể xảy ra va chạm, xảy ra tai nạn trên đường, hoặc trong quá trình vận hành của công nhân do sơ suất, không tuân thủ quy định an toàn, hoặc nhiều tình huống khác mà mình không thể lường được… để dự phòng về nhân lực và phương tiện.
Nhưng để không lúng túng, bị động, ông Sinh cho rằng, hàng năm, các doanh nghiệp phải diễn tập, cấp cơ sở có thể hoàn toàn chủ động diễn tập bất kỳ lúc nào, có thể luyện tập thường xuyên, nhiều lần, không giới hạn, tạo sự thành thục cho việc ứng phó.
Còn đối với những sự cố lớn hơn, lực lượng của doanh nghiệp không xử lý được thì phải có sự chi viện của các lực lượng ứng cứu bên ngoài. Ban chỉ đạo ứng phó sự cố cấp tỉnh sẽ điều động lực lượng hỗ trợ, cảnh sát phòng cháy chữa cháy, cứu hộ, cứu nạn, lực lượng quân đội… nhưng cũng phải có kịch bản cho những tình huống lớn.
Lãnh đạo Cục Hóa chất đề nghị các địa phương và doanh nghiệp cần thực hiện nghiêm Nghị định số 82/2022/NĐ-CP của Chính phủ và một lần nữa khẳng định, điểm mới của quy định này là bắt buộc phải diễn tập ứng phó sự cố hóa chất với những đơn vị sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất.
“Bởi vì, việc xây dựng biện pháp mà không quy định bắt buộc phải diễn tập, có khi doanh nghiệp làm xong để đấy. Thêm nữa, khi diễn tập phải có sự chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát của cơ quan quản lý để nâng cao trách nhiệm của cả doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước”, ông Nguyễn Xuân Sinh nhấn mạnh.
