Ngày 3-5, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Xã hội tiến hành phiên họp toàn thể lần thứ 12, thẩm tra 2 dự án Luật là dự án Luật Công đoàn (sửa đổi) và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược.
Các dự án luật này sẽ trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 7 tới và dự kiến được xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 8. Cũng tại phiên họp này, Ủy ban Xã hội còn thảo luận, cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).
Chưa quy định chế tài ngừng sử dụng hóa đơn của doanh nghiệp
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong cho biết, dự thảo luật sau khi chỉnh lý đã làm rõ hơn nhiều vấn đề, các nội dung được quy định dễ hiểu hơn, nhất là việc bổ sung 6 điều mới nhằm thúc đẩy việc thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội (BHXH); tăng cường trách nhiệm của không chỉ hệ thống cơ quan BHXH, UBND các cấp, mà cả đối với các bộ, ngành, cơ quan có liên quan trong việc đôn đốc người sử dụng lao động thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH, góp phần hạn chế tình trạng chậm đóng BHXH, trốn đóng BHXH.
Đơn cử, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về việc áp dụng các chế tài xử lý, dự thảo luật đã được chỉnh lý theo hướng chưa quy định chế tài ngừng sử dụng hóa đơn, vì việc áp dụng chế tài này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp dừng mọi hoạt động kinh doanh, không còn cơ hội tạo nguồn thu, ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động của doanh nghiệp và vô hình trung cũng sẽ ảnh hưởng tới cả người lao động, thậm chí khiến cho người lao động mất việc làm, mất nguồn thu nhập.
“Luật Bảo hiểm Xã hội (sửa đổi) cũng dành riêng một chương quy định về quản lý thu, đóng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện, xử lý chậm đóng, trốn đóng BHXH”, ông Đặng Thuần Phong nêu rõ.
Tránh “hành chính hóa” hoạt động công đoàn
Trình bày tờ trình về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi), Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang cho biết, bên cạnh những mặt tích cực, Luật Công đoàn hiện hành đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập trước tình hình mới. Đối tượng, phạm vi điều chỉnh còn hẹp so với sự phát triển nhanh, đa dạng của lực lượng lao động và yêu cầu nâng cao hiệu quả hoạt động công đoàn.
Hệ thống tổ chức, việc phân công, phân cấp, phân quyền giữa cấp ủy địa phương với tổ chức công đoàn về công tác tổ chức, cán bộ còn bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn. Một số quy định về tài chính công đoàn còn chung chung, chưa rõ cơ chế giám sát...
Đặc biệt, Việt Nam đã phê chuẩn Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) và Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO). Cam kết về lao động trong các hiệp định này yêu cầu các quốc gia thành viên có nghĩa vụ tuân thủ các nguyên tắc và quyền cơ bản trong lao động của người lao động theo Tuyên bố năm 1998 của ILO. Do vậy, Luật Công đoàn cần tiếp tục được sửa đổi, bổ sung để bảo đảm sự tương thích với các tiêu chuẩn lao động quốc tế, cam kết của Việt Nam.
Báo cáo một số vấn đề cần quan tâm trong dự án Luật Công đoàn (sửa đổi), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong cho biết, Ủy ban Xã hội tán thành với sự cần thiết ban hành Luật và các quan điểm xây dựng dự án Luật Công đoàn (sửa đổi).
Góp ý chung, đại diện cơ quan thẩm tra khuyến nghị, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cần tránh “hành chính hóa” hoạt động công đoàn, tiếp tục khẳng định mình và vươn lên trong bối cảnh mới, khi thị trường lao động, việc làm có những thay đổi mạnh mẽ, khi tổ chức của người lao động được thành lập tại doanh nghiệp để xây dựng Công đoàn Việt Nam vững mạnh toàn diện, có năng lực thích ứng và giải quyết các vấn đề đặt ra, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của một tổ chức chính trị - xã hội đại diện cho người lao động trong tình hình mới...
* Cùng ngày, Ủy ban Xã hội đã tiến hành thẩm tra báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới 2023; đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước 2023, kết quả thực hiện kế hoạch, dự toán 2024 trong những tháng đầu năm và dự kiến đến cuối năm 2024; kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí 2023 thuộc lĩnh vực Ủy ban phụ trách; thẩm tra lồng ghép vấn đề bình đẳng giới; tham gia thẩm tra, góp ý kiến một số dự án luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 7 tới.
