Tại hội thảo, đề cập đến các hình thức thu hồi đất đai hiện nay, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, do thực hiện 2 cơ chế thu hồi đất (hành chính và dân sự) nên đang xảy ra hiện tượng, nếu doanh nghiệp tự thỏa thuận với những dự án quy mô nhỏ thì giá đền bù rất cao do lợi nhuận thu về lớn. Những dự án quy mô lớn do Nhà nước thực hiện thu hồi có giá đền bù thấp hơn do phải đảm bảo sự công bằng, các mục tiêu, kể cả về lợi ích kinh tế, vấn đề xã hội và lâu dài. Theo Phó Thủ tướng, trên thực tế, chưa có doanh nghiệp tự thỏa thuận được giá đền bù thu hồi đất đối với dự án quy mô lớn, làm ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sử dụng đất đai. Trong tất cả các dự án, Nhà nước đều thực hiện thu hồi, quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng. Tuy nhiên, việc tính toán, điều hòa giá trị đất đai gia tăng còn rất khó khăn. Đây là vấn đề các doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế cần nhìn nhận, đóng góp ý kiến sát thực tiễn.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định, với tư cách là cơ quan quản lý, chịu trách nhiệm trước người dân, Nhà nước phải định giá, quyết định việc chuyển dịch đất đai, định hướng, để trong quá trình chuyển dịch thì doanh nghiệp phát triển dự án và người dân bị thu hồi đất đều có lợi. Do vậy, dự thảo luật cũng cần phải lượng hóa, có tiêu chí cụ thể về cơ sở hạ tầng, chỗ ở, sinh kế, an sinh xã hội, thiết chế văn hóa… để người dân tái định cư có điều kiện sống tốt hơn nơi ở cũ.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, sửa đổi luật cần giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa người sử dụng đất, Nhà nước và nhà đầu tư; bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của người sử dụng đất như các trường hợp Nhà nước thực hiện thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng… Để thực hiện mục tiêu này cần nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng các quy định về tài chính đất đai, giá đất, các hình thức giao đất, cho thuê đất (giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, cho thuê đất trả tiền hàng năm)…
* Cùng ngày, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cũng tổ chức hội nghị lấy ý kiến của các nhân sĩ, trí thức, luật gia, người tiêu biểu các dân tộc thiểu số, chức sắc các tôn giáo vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Các ý kiến góp ý cũng cho rằng, cần làm rõ đối tượng thụ hưởng, ngân sách đầu tư và quản lý lợi nhuận từ các dự án thu hồi đất. Trong đó, cần nêu rõ đối tượng thụ hưởng phải là nhân dân, ngân sách đầu tư và lợi nhuận từ các dự án phải do Nhà nước thu để phục vụ lợi ích quốc gia, công cộng…
