Ngày 18-1, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ TT-TT và Hội Nhà báo Việt Nam đã phối hợp tổ chức Hội nghị báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2016, triển khai nhiệm vụ năm 2017.
Tham dự hội nghị có đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; cùng hơn 650 đại biểu đại diện lãnh đạo các cơ quan chỉ đạo, quản lý, chủ quản báo chí và các cơ quan báo chí trung ương và địa phương.
Vẫn còn nhiều yếu kém, hạn chế
Theo Thứ trưởng Bộ TT-TT Hoàng Vĩnh Bảo, hiện cả nước có 859 cơ quan báo chí, trong đó có 199 báo (Trung ương 86 và địa phương 113); 660 tạp chí (Trung ương 523, địa phương 137). Tính đến tháng 9-2016, cả nước có 18.630 nhà báo được cấp thẻ (báo in và báo điện tử là 11.675 người, phát thanh và truyền hình 6.685) và có trên 5.000 phóng viên đang làm việc tại các cơ quan báo chí, nhưng chưa đủ điều kiện cấp thẻ. Về cơ bản, trong năm 2016 các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước; thông tin kịp thời, trung thực toàn diện đời sống chính trị, kinh tế - xã hội ở trong nước và quốc tế; là diễn đàn thực sự tin cậy của nhân dân. Báo chí cũng đã tích cực phát hiện, cổ vũ nhân tố mới, điển hình tiên tiến, thành tựu công cuộc đổi mới; kiến nghị, đề xuất nhiều giải pháp, hướng đi thiết thực; đấu tranh kiên quyết với hành vi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tiêu cực xã hội; tham gia giám sát, phản biện xã hội, phát huy quyền làm chủ của người dân…
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo, hoạt động báo chí vẫn còn tồn tại những thiếu sót, khuyết điểm, tập trung ở các dạng sai phạm như: thông tin không đúng với tôn chỉ, mục đích, không đúng đối tượng phục vụ được quy định trong giấy phép hoạt động; thông tin phiến diện, đăng tải quá nhiều tin tiêu cực, giật gân câu khách, trái thuần phong mỹ tục, miêu tả chi tiết các hành vi tội ác, mê tín dị đoan; thông tin thiếu nhạy cảm chính trị, không phù hợp với lợi ích của đất nước, của nhân dân, là kẽ hở để báo chí nước ngoài, các thế lực thù địch, chống đối lợi dụng xuyên tạc… Đặc biệt là tình trạng thông tin sai sự thật, gây phương hại đến lợi ích quốc gia, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của công dân. Cùng với đó là tình trạng vi phạm về bản quyền báo chí, nhất là ở báo điện tử và báo hình. Nhiều trường hợp phóng viên chỉ soi mói, tìm những sơ hở hạn chế của tổ chức, doanh nghiệp để gây áp lực với động cơ không lành mạnh, thậm chí dọa dẫm, sách nhiễu để vụ lợi, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật. Hiện tượng này nếu không ngăn chặn kịp thời có thể gấy mất lòng tin của nhân dân đối với báo chí, ảnh hưởng xấu đến uy tín của những người làm báo chân chính.
Để báo chí trong sạch và hoạt động tốt hơn
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam thay mặt Chính phủ cảm ơn báo giới đã đồng hành với Chính phủ và đất nước trong năm qua, góp phần hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. Trong năm qua, vấn đề báo chí phản biện, góp phần xây dựng chính sách đã có bước phát triển mới, nhất là ở lĩnh vực y tế, giáo dục. Qua đó giúp Chính phủ ban hành, điều chỉnh những chính sách phù hợp với tình hình đất nước, được người dân ủng hộ. Phó Thủ tướng cũng chia sẻ những thách thức đối với hoạt động báo chí hiện nay. Đó là hầu hết các cơ quan báo chí không còn được bao cấp, phải chạy theo thương mại, kinh tế. Công nghệ thông tin, Internet phát triển mạnh mẽ đã tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa báo chí truyền thống, báo điện tử và mạng xã hội. Phó Thủ tướng cho rằng, trong năm qua, các cơ quan chức năng đã xử lý quyết liệt một số cơ quan báo chí vi phạm pháp luật; nhưng đó là việc làm uốn nắn, răn đe, nhằm để báo chí nước nhà hoạt động tốt hơn, hiệu quả hơn; chứ không phải đó là việc làm thường xuyên. Hiện nay, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành phải chủ động cung cấp thông tin cho báo chí; đồng thời phải thích ứng việc xử lý các sự cố về thông tin một cách nhạy bén, kịp thời và đúng đắn nhất.
Kết luận hội nghị, đồng chí Võ Văn Thưởng khẳng định, trong năm qua, mặc dù có một số vụ việc về hoạt động báo chí, nhưng nhìn chung báo chí đất nước đã vượt khó, đóng góp vào những thành tựu chung của đất nước, trong năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Hoạt động báo chí cũng như công tác chỉ đạo, quản lý báo chí cũng đã có những bước tiến mới. Với việc xử lý mạnh tay một số cơ quan báo chí, nhà báo sai phạm trong năm 2016, đồng chí Võ Văn Thưởng cho rằng đó là việc không ai muốn, nhưng phải làm; là “sự đau lòng cần thiết” để làm trong sạch hoạt động báo chí hiện nay. Đồng tình với dự thảo báo cáo và những phương hướng nhiệm vụ mà Ban Tuyên giáo đưa ra tại hội nghị, đồng chí Võ Văn Thưởng đã nhấn mạnh đến các thách thức đối với báo chí đất nước trong năm 2017. Đó là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với sự số hóa mạnh mẽ tác động toàn diện đến cách thức, phương tiện, thói quen tiếp cận và tìm kiếm thông tin của tất cả mọi người. Đội ngũ phóng viên cần phải cập nhật kiến thức, công nghệ, kỹ năng làm báo hiện đại; với các cơ quan báo chí đó là việc thay đổi mô hình quản lý tòa soạn, tiếp cận phù hợp và hiệu quả với bài toán kinh tế báo chí. Đặc biệt là sự tác động của doanh nghiệp, nhóm lợi ích đến hoạt động báo chí.
Theo đồng chí Võ Văn Thưởng, đây là vấn đề lớn hiện nay đối với hoạt động cũng như quản lý, chỉ đạo báo chí. Vụ nước mắm nhiễm thạch tín vừa qua là một ví dụ điển hình; còn nhiều vụ việc lớn hơn nữa nhưng không có, hay chưa đủ bằng chứng để xử lý. Một vấn đề khác, đó là những biểu hiện của tự diễn biến, tự chuyển hóa, suy thoái về tư tưởng, đạo đức đối sống của một bộ phận nhà báo. Đây là điều rất đáng lo ngại hiện nay. Đồng chí Võ Văn Thưởng khẳng định, xu hướng báo in thu hẹp và phát triển báo điện tử là tất yếu. Nhưng với tình hình hiện nay, thời gian tới Ban Tuyên giáo Trung ương và các cơ quan chức năng sẽ tiến hành rà soát, xử lý thỏa đáng hoạt động của các báo điện tử, các phụ trang báo điện tử vi phạm pháp luật; xử lý vấn đề bán kênh, bán sóng trên phát thanh - truyền hình, bán măng sét với báo in; xem xét sự chi phối của các công ty truyền thông, quảng cáo đối với hoạt động báo chí. “Việc này khó, mất thời gian nhưng không thể không làm. Để lâu sẽ khó làm và ảnh hưởng đến nền báo chí đất nước” - đồng chí Võ Văn Thưởng khẳng định.
Tại hội nghị, Ban Tuyên giáo Trung ương đã trao tặng bằng khen cho 20 tác phẩm, chuyên đề, chuyên mục báo chí có chất lượng tốt trong tuyên truyền các chủ đề: biểu dương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến; xây dựng Đảng; đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”; phòng chống tiêu cực, tham nhũng… Trong đó, Báo Sài Gòn Giải Phóng được nhận bằng khen với tác phẩm “Bán phở - Chậm đăng ký kinh doanh 5 ngày: Bị xử lý hình sự”.
TRẦN LƯU
