(SGGPO). - Tết Trung thu đã cận kề cũng là thời điểm thị trường bánh nướng, bánh dẻo và nguyên liệu làm bánh diễn ra vô cùng sôi động.
Qua kiểm tra của cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều cơ sở, cá nhân sản xuất, kinh doanh bánh trung thu vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm. Đáng lo ngại hơn khi trên thị trường đang tràn lan các loại bánh nướng, bánh dẻo và nguyên liệu, hương liệu làm bánh không rõ nguồn gốc, gây nguy hại cho sức khỏe người tiêu dùng...
Không rõ nguồn gốc
Chợ biên giới Đồng Đăng (huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn) dù đã cuối giờ chiều nhưng vẫn tấp nập khách. Cùng với các dãy hàng tạp hóa, quần áo là nhiều hàng kinh doanh hoa quả, bánh kẹo của Trung Quốc với nhiều chủng loại bánh nướng, bánh dẻo khác nhau có mẫu mã rất bắt mắt, giá cả đa dạng từ vài chục ngàn cho tới cả triệu đồng một hộp 4 đến 6 chiếc.
Nguyên liệu làm bánh nhằng nhịt chữ Tàu
Không chỉ có vậy, nhiều chủ hàng còn giới thiệu, mời chào khách hàng mua nguyên liệu làm bánh trung thu đã được chế biến sẵn như trứng muối, đỗ xanh, hạt sen xay nhuyễn... được đóng trong các bịch nylon nhằng nhịt chữ Tàu. Qua tìm hiểu của phóng viên, hầu hết sản phẩm bánh nướng, bánh dẻo và nguyên liệu làm bánh có xuất từ Trung Quốc chủ yếu được nhập theo đường tiểu ngạch trong tình trạng không rõ nguồn gốc, nhãn mác sản phẩm, không hạn sử dụng và đều được đóng gói, bảo quan rất sơ sài không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Các loại nhân bánh chế biến sẵn của Trung Quốc có giá rất rẻ, từ 40.000 - 50.000 đồng/kg. Trong khi đó, theo một số cơ sở làm bánh Trung thu có tiếng ở Hà Nội để làm 1kg nhân bánh theo phương pháp cổ truyền thì giá phải từ 120.000 - 150.000 đồng/kg.
Đặc biệt trong mùa Trung thu năm nay, các loại bánh trung thu và nguyên liệu làm bánh có nguồn gốc ngoại nhập không chỉ xuất hiện ở các chợ biên giới của Lạng Sơn mà tại Lào Cai, hay Móng Cái, Quảng Ninh cũng tràn ngập. Đại diện lãnh đạo Chi cục Quản lý thị trường Lạng Sơn cho biết, để vận chuyển vào nội địa tiêu thụ các loại bánh trung thu và nguyên liệu có nguồn gốc từ Trung Quốc, các chủ hàng thường xé lẻ và để lẫn với hàng hóa có hóa đơn chứng từ nhằm trốn tránh kiểm tra của cơ quan chức năng. Nhân bánh nhập lậu khi được vào trong nội địa, ngay lập tức được chuyển cho cơ sở sản xuất. Mới đây, trạm kiểm soát liên hợp Dốc Quýt ở trên QL 1 qua Lạng Sơn đã phát hiện bắt giữ hơn 100 kg nhân bánh trung thu và các loại hạt quả đã qua sơ chế và gần 200 lít dầu nguyên liệu dùng làm bánh của Trung Quốc nhưng không được cơ quan chức năng Việt Nam kiểm định chất lượng. Còn tại Lào Cai, chỉ riêng trong 2 ngày cuối cùng của tháng 8, Phòng Cảnh sát Môi trường phối hợp lực lượng chức năng đã bắt giữ được gần 1 tấn bánh trung thu được một số tư thương mua tại chợ tại Hà Khẩu (Trung Quốc) sau đó được đưa về tập kết tại thành phố Lào Cai để chuyển đi các tỉnh phía Bắc tiêu thụ. Đáng chú ý, tất cả số bánh này đều không có nhãn mác nguồn gốc xuất xứ và được để trong các thùng xốp lớn chứa hàng trăm chiếc.
Lực lượng liên ngành tại Lao Cai bắt một lô hàng bánh trung thu Trung Quốc nhập lậu
Quay trở lại Hà Nội, qua tìm hiểu tại phố Hàng Buồm và chợ Đồng Xuân có rất nhiều cửa hàng chuyên kinh doanh nguyên liệu làm bánh trung thu để phục vụ cho phong trào bánh trung thu “hand made” đang nổi lên. Không ít cửa hàng thản nhiên bày bán các can nhựa không nhãn mác có ghi các dòng chữ viết bằng bút dạ như: Nước đường bánh nướng, nước đường bánh dẻo, nước hoa bưởi... cùng với đó là những bịch nilon ghi nhãn viết tay các loại nhân bánh thấm đẫm dầu mỡ, nồng nặc mùi hương liệu như: hạt dưa, hạt sen, đậu xanh, trứng muối… có giá vài chục ngàn một kg. Khi chúng tôi hỏi mua nguyên liệu để làm bánh nhân đậu xanh, chủ một cửa hàng trên phố Hàng Buồm liền đưa cho xem 2 bịch nhân đậu xanh đã chế biến sẵn dẻo như đất sét được đóng gói trong túi nilon 5 kg/bịch với giá 300.000 kg. Chủ hàng bật mí, mỗi kg nhân bánh có thể làm được khoảng 30-40 chiếc bánh, không cần thêm bất cứ thứ hương liệu hay chất bảo quản nào vì trong loại nhân bánh này đã có đủ các thành phần tiện lợi.
Vi phạm tràn lan
Cùng với việc trên thị trường xuất hiện nhiều loại bánh trung thu và nguyên liệu không rõ nguồn gốc thì qua kiểm tra của cơ quan chức năng tại nhiều cơ sở sản xuất bánh trung thu cũng phát hiện tràn lan vi phạm về an toàn thực phẩm. Tại xã La Phù (Hoài Đức, Hà Nội), một trong những làng nghề bánh kẹo nổi tiếng ở phía Bắc, với hàng chục cơ sở sản xuất bánh trung thu. Mặc dù nhiều cơ sở ở đây đã bỏ kiểu sản xuất thủ công, đầu tư trang thiết bị máy móc hiện đại nhưng mới đây, qua kiểm tra của Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cùng đoàn thanh tra của Cục An toàn thực phẩm tại 3 cơ sở sản xuất bánh trung thu ở La Phù thì đều phát hiện vi phạm về việc sử dụng phụ gia thực phẩm xuất xứ Trung Quốc không có chứng nhận, kiểm tra chất lượng của cơ quan chức năng Việt Nam, quy trình sản xuất không bảo đảm an toàn, người chế biến nhân bánh không đeo găng tay, khẩu trang, không được khám sức khỏe định kỳ.
Phát hiện nhiều cơ sở sản xuất bánh trung thu tại La Phù không đảm bảo ATVSTP
Đáng lo ngại, không chỉ có Hà Nội mà tại nhiều địa phương khác như: TPHCM, Nghệ An, Lạng Sơn, Quảng Ninh… qua kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm mùa Trung thu năm nay, cơ quan chức năng cũng đã phát hiện không ít vi phạm về quy trình, điều kiện cơ sở sản xuất, nguồn gốc sản phẩm, nguyên liệu làm bánh... của nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu. Theo ông Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, để bảo đảm an toàn thực phẩm mùa Trung thu, Ban chỉ đạo trung ương liên ngành vệ sinh an toàn thực phẩm đã yêu cầu các tỉnh thành trong cả nước tăng cường thanh kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu và nguyên liệu làm bánh, lấy mẫu sản phẩm để kiểm nghiệm chỉ tiêu an toàn thực phẩm nhằm phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm. Qua kiểm tra cho thấy, vi phạm thường xảy ra tại những cơ sở nhỏ lẻ, sản xuất thời vụ, trong đó có không ít cơ sở sản xuất bánh trung thu mập mờ nhãn mác bằng việc chỉ ghi hạn dùng, mà không ghi ngày sản xuất, hoặc sản xuất bánh giả, bánh nhái nhãn mác của một số thương hiệu có uy tín để trục lợi.
Đại diện Cục An toàn thực phẩm cũng khuyến cáo, để bảo đảm an toàn vệ thực phẩm, phòng ngừa ngộ độc mùa Trung thu, người tiêu dùng cần thận trọng khi chọn mua sản phẩm bánh trung thu và nguyên liệu làm bánh, chỉ nên mua sử dụng sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng như: có tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, có hướng dẫn sử dụng, bảo quản. Sản phẩm phải ghi ngày sản xuất, thời hạn sử dụng và còn hạn sử dụng. Sản phẩm được bày bán ở nơi hợp vệ sinh, có đủ trang thiết bị che đậy tránh bụi bẩn, mưa nắng, côn trùng xâm nhập, bảo quản theo đúng quy định trên nhãn sản phẩm của nhà sản xuất. Tuyệt đối không mua sản phẩm trôi nổi, không có nguồn gốc, sản phẩm hết hạn sử dụng hay hạ giá.
MINH KHANG
