Chiều tối ngày 29-5, sau khi Quốc hội kết thúc phiên thảo luận chiều, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội đã họp phiên toàn thể lần thứ 5 để thẩm tra tờ trình của Chính phủ về việc tách nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án thành phần để thực hiện trước, nhằm phục vụ cho việc sớm triển khai dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Theo tờ trình của Chính phủ, theo quy định hiện hành, sau khi báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án được Quốc hội thông qua thì việc tách dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án chưa hoàn thành (dự kiến vào năm 2019 mới hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét thông qua), trong khi đó, UBND tỉnh Đồng Nai cần ít nhất 3 năm để hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng giai đoạn 1 của dự án.
Nếu Quốc hội đồng ý cho tách thì tỉnh Đồng Nai có thể tổ chức thực hiện giải phóng mặt bằng song song với quá trình lập báo cáo nghiên cứu khả thi và sớm nhất vào năm 2020 địa phương có thể bàn giao mặt bằng sạch cho chủ đầu tư để triển khai các bước tiếp theo, đảm bảo tiến độ đưa Cảng hàng không quốc tế Long Thành vào khai thác từ năm 2025 theo nghị quyết của Quốc hội.
Tổng kinh phí khái toán cho công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ tái định cư của dự án khoảng 23.000 tỷ đồng (trong đó có 5.030 tỷ để xây dựng khu tái định cư). Tổng diện tích đất dự kiến thu hồi cho dự án là 5.614,65ha. Tổng số hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất là 4.730 hộ, cá nhân với khoảng 15.000 nhân khẩu và 26 tổ chức (bao gồm các tổ chức tôn giáo, trụ sở cơ quan hành chính nhà nước, trường học, trạm y tế và doanh nghiệp).
Phát biểu tại phiên họp, mặc dù đều đồng ý với sự cần thiết phải tách như đề xuất của Chính phủ, nhưng nhiều ý kiến bày tỏ băn khoăn do dự án hiện mới bố trí được 5.000 tỷ đồng, phần còn thiếu (18 ngàn tỷ đồng) chưa thấy có phương án cụ thể. Từ một góc nhìn khác, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang nêu vấn đề: diện tích đất phải thu hồi nêu trong tờ trình này đã tăng hơn 600 ha so với nghị quyết của Quốc hội. Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Về các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi thì lưu ý, nếu xác định chi trả đền bù cho dân theo đơn giá năm 2017, nhưng lại lân sang năm 2018 - 2019 thì sẽ rất khó khăn, dễ xảy ra khiếu kiện…
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, việc tách dự án như Chính phủ trình phải dựa trên nghị quyết đã được Quốc hội thông qua về dự án sân bay Long Thành. “Nguồn vốn ở đâu cũng phải giải trình được với Quốc hội, đi vay hay là dùng từ dự phòng ngân sách, hoặc chính một phần đất của dự án đó để sinh lời, Chính phủ phải chỉ ra được. Nếu kỳ họp cuối năm nay Quốc hội đồng ý phê duyệt báo cáo khả thi thì Chính phủ mới có thể triển khai dự án xin tách này”, ông nói.
