Hỏi: Chuyện ly kỳ trào lộng của Bác Ba Phi đã trở thành kho chuyện dân gian Nam bộ. Vậy Bác Ba Phi là nhân vật có thật hay chỉ là nhân vật tưởng tượng? Huỳnh Văn Nghĩa (Mỹ Thạnh Trung, Tam Bình, Vĩnh Long)
KHÁNH TƯỜNG: Những chuyện trào lộng ly kỳ của Bác Ba Phi thật ra xuất phát từ một nguyên mẫu có thật. Ba Phi tên thật là Nguyễn Long Phi, sinh năm 1884 tại huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau ngày nay và mất năm 1964, phần mộ hiện còn ở xã Khánh Hải, huyện Trần Văn Thời.
Với hình vóc cao lớn, tính tình cương trực và võ nghệ tuyệt luân, Ba Phi đã trải qua một cuộc sống đầy gian lao, thử thách trong vùng rừng U Minh thuở còn hoang vu đầy thú dữ, rắn rết. Mười lăm tuổi, mồ côi cha, Ba Phi phải giúp mẹ nuôi đàn em hai trai, năm gái.
Mười tám tuổi bị bắt đi lính cho Pháp, lăn lộn mất bảy năm ở Pháp và các thuộc địa, sau Ba Phi đào ngũ, vượt biển về sống lẩn trốn ở vùng U Minh gần hòn Đá Bạc. Chính cuộc sống giữa vùng hoang dã này đã trở thành bối cảnh cho các câu chuyện về Bác Ba Phi ly kỳ và trào lộng mà người đời tiếp tục sáng tác về sau.
Bác Ba Phi có hai vợ. Vợ cả là bà Trần Thị Lữ, con gái của Hương quản Tế, một điền chủ giàu có. Bà Lữ không có con nên cưới vợ thứ là bà Huỳnh Thị Cham cho ông. Bà Cham sinh hạ được 3 con.