Sông “ngộp thở” vì… bùn
Nhiều hộ dân sống ở khu vực 4 (phường Nhơn Bình) bức xúc phản ánh đến cơ quan chức năng và báo chí, nhiều tháng qua đời sống của họ bị đảo lộn do khúc sông hạ du bị bùn thải bủa vây, nhấn chìm gây tắc nghẽn, ô nhiễm cả vùng cửa sông rộng.
Ông Lê Quan Tân (70 tuổi, ở khu vực 4) kể, từ khoảng tháng 2-2013, khi Công ty CP cảng Quy Nhơn đặt ống hút bùn nạo vét ở cảng lên phục vụ san nền dự án khu đô thị thì xảy ra tình trạng ô nhiễm. Nhà ông Tân có ao nuôi tôm cá, nhưng nhiều tháng qua bùn thải ùa vào nhấn chìm hồ khiến cho cá, tôm chết, thiệt hại nặng nề.
“Họ nạo vét bùn từ cửa cảng Quy Nhơn về rồi bơm lọc lấy cát thực hiện dự án, còn bùn thải ra ảnh hưởng đến đời sống người dân. Khối lượng bùn tích tụ ngày càng lớn, tràn khắp nơi nghẽn cả dòng sông kèm theo mùi hôi thối rất khó chịu”, ông Tân phản ánh.
Tình cảnh hộ bà Nguyễn Thị Loan (51 tuổi, ở tổ 28, khu vực 4, Nhơn Bình) khốn đốn hơn do đêm nào cũng phải chạy ngập lụt. “Từ khi hút cát thải bùn ra tràn đầy cửa sông thì dòng chảy bị nghẽn, bùn đáy ở sông chất cao gây ra tình trạng ngập lụt. Tối nào nước triều lên thì nhà tôi bị ngập, đồ đạc ướt hư hại, cứ phải di dời chạy ngập miết, khổ lắm”, bà Loan nói.
Nhiều người dân khác phản ánh, việc cửa sông bị bùn thải vùi lấp khiến dòng chảy ách tắc ghe đò không vào lạch tránh trú mưa gió được. Nhiều người lo lắng vì bùn tích tụ lâu tạo ra các bẫy rất nguy hiểm.
Cụ bà Trần Thị Quế (83 tuổi, có nhà bên bãi bùn thải) lo ngại: “Bùn chất lún sâu lắm, hôm trước có người đi đánh cá không may sa vào bùn bị lún sâu xuống, may thoát kịp. Bùn thải nhiều gây ô nhiễm, khiến tôm, cá bỏ đi hết, nên giờ quanh sông này chẳng còn gì để dân mưu sinh”.
Trước đó, ngày 27-11, Chi Cục Thủy lợi tỉnh Bình Định đã có văn bản về vụ việc bùn thải bồi lắng trên. Theo đó, khu vực bùn thải bồi lắng thuộc dòng dẫn hạ lưu tràn Quy Nhơn và cống Đông Định (thuộc đê Đông, phường Nhơn Bình). Tràn và cống có nhiệm vụ giữ mặn, giữ ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp và thoát lũ bảo vệ dân cư trong mùa mưa bão.
Lỗi thuộc về ai?
Trưa 1-12, trao đổi với PV Báo SGGP về thực trạng trên, bà Hà Thị Thanh Hương, Phó Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Bình Định cho biết, sau khi người dân và dư luận phản ánh thì đơn vị đã thành lập đoàn công tác để kiểm tra hiện trường và xác định những phản ánh của người dân là chính đáng, chính xác.
Theo bà Hương, kiểm tra ban đầu thì nhận thấy có 2 nguyên nhân: xuất phát từ âu chứa bùn, vật chất tiếp nhận do Công ty CP cảng Quy Nhơn nạo vét hút lên, còn Công ty TNHH Phú Gia Riverside tiếp nhận vật chất. Việc đầu tư âu chứa kỹ thuật này do bờ âu chứa quá thấp dẫn đến bùn tràn ra, sau nhiều tháng thì tích tụ và phát tán rộng ra cửa sông.
“Trước mắt, chúng tôi yêu cầu 2 công ty trên phải khẩn trương phối hợp, xử lý dứt điểm tình trạng bùn thải trên để thông thoáng dòng chảy, khắc phục ô nhiễm môi trường. Theo báo cáo của các đơn vị, khối lượng bùn khá lớn nên việc khắc phục có thể diễn ra trong 1 tháng”, bà Hương thông tin thêm.
Hoạt động nạo vét, tiếp nhận bùn và vật chất trên phục vụ cho 2 dự án, gồm: đầu tư xây dựng nâng cấp bến số 1 - cảng Quy Nhơn (công ty CP cảng Quy Nhơn đầu tư) và dự án khu đô thị mới khu vực Chợ Góc (công ty TNHH Phú Gia Riverside thực hiện).
Khi trao đổi và làm việc với báo chí, phía công ty TNHH Phú Gia Riverside cho rằng, không có chuyện bùn thải từ phạm vi dự án của đơn vị này chảy ra ngoài. Việc gây ra tình trạng bùn phát tán do phía Công ty CP Cảng Quy Nhơn đóng cọc bê tông tại ngã 3 sông để bao lưới cho sà lan chở vật chất nạo vét quay đầu, đổ vào âu chứa tạm để bơm dự án…
Trong khi đó, đại diện Công ty CP Cảng Quy Nhơn cho biết, những hộ dân bị ảnh hưởng bởi bùn phát tán nằm trong phạm vi dự án của Công ty TNHH Phú Gia Riverside.
"Quá trình thi công sẽ không tránh khỏi tình trạng bùn phát tán ra ngoài. Cảng là đơn vị bơm, Công ty TNHH Phú Gia Riverside là đơn vị tiếp nhận, nên hai bên cũng có liên quan trách nhiệm để cùng khắc phục", đại diện công ty cảng cho biết.
Bà Hà Thị Thanh Hương cho biết thêm, việc xác định lỗi thuộc về ai phải chờ đơn vị có báo cáo lên UBND tỉnh, sẽ có kết luận cụ thể vụ việc. Cơ quan thanh tra cùng các đơn vị liên ngành, địa phương sẽ có đoàn thanh kiểm tra vào cuộc, xác định cụ thể lỗi thuộc về đơn vị nào, mức độ xử lý và cả bồi thường cho người dân.
Liên quan đến vụ việc, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết, đã chỉ đạo các đơn vị chức năng vào cuộc kiểm tra, sớm khắc phục sự việc. Theo ông Tuấn, hoạt động tiếp nhận bùn thải từ nạo vét cảng Quy Nhơn lâu nay tỉnh đã làm, quan trọng là phương án làm cần đảm bảo…