Thách thức lớn
Nội dung chính của thông cáo gồm: Các bộ trưởng nhất trí với những thành tựu và tiến bộ đạt được trong hợp tác và bảo vệ môi trường, đặc biệt là các ưu tiên và sáng kiến đã thực hiện để đảm bảo bền vững môi trường, thúc đẩy hơn nữa hợp tác môi trường trong khu vực.
Hội nghị công nhận những vấn đề cốt lõi và mới phát sinh như biến đổi khí hậu và ô nhiễm rác thải biển, coi đây là một thách thức lớn đòi hỏi hợp tác hành động trong khu vực. Trước mức độ ngày càng tăng của rác thải nhựa trên biển, các bộ trưởng tái khẳng định cam kết của các nước thực hiện Tuyên bố Bangkok về chống rác thải biển tại khu vực ASEAN và Khung hành động ASEAN về rác thải biển. Các bộ trưởng ghi nhận tiến trình thực hiện các dự án và sáng kiến về rác thải biển; trong đó bao gồm: dự án hợp tác ASEAN+3 về tăng cường năng lực về giảm thiểu rác thải biển tại khu vực ASEAN thông qua việc xây dựng kế hoạch hành động quốc gia cho các nước ASEAN và phương pháp tiếp cận chính sách từ đất liền ra biển do Nhật Bản hỗ trợ; dự án ASEAN - Problue về rác thải biển do Ngân hàng Thế giới tài trợ; dự án hợp tác ASEAN - Na Uy về tăng cường năng lực về giảm ô nhiễm rác thải nhựa tại khu vực ASEAN; và dự án hợp tác ASEAN - EU về kinh tế tuần hoàn.
Các bộ trưởng bày tỏ quan ngại về mức độ nghiêm trọng và sự phát tán của khói mù gần đây ảnh hưởng đến nhiều quốc gia ASEAN ở miền Bắc và miền Nam ASEAN; rà soát tiến độ triển khai Hiệp định ASEAN về ô nhiễm khói mù xuyên biên giới (AATHP) và tái khẳng định cam kết của các nước thông qua những nỗ lực của các quốc gia và hợp tác khu vực để đạt được mục tiêu một ASEAN không khói mù vào năm 2020. Các bộ trưởng đã gặp gỡ các đối tác từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc nhằm rà soát các hoạt động hiện nay và trao đổi định hướng hợp tác chiến lược trong thời gian tới về các lĩnh vực.
Các bộ trưởng cũng nhất trí thông qua Tuyên bố chung ASEAN về biến đổi khí hậu. Đây sẽ là thông điệp chính thức mạnh mẽ của ASEAN tới cộng đồng quốc tế về vấn đề biến đổi khí hậu, cách thức mà ASEAN sẽ chung tay để đối phó với vấn đề mang tính toàn cầu, thành lập nhóm công tác về giảm phát thải khí carbon trong khu vực. Tuyên bố này sẽ được trình tại Hội nghị Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 25 (UNFCCC COP 25), diễn ra từ ngày 2 đến 13-12 tới tại Chile.
Vai trò của Việt Nam
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết, với cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam coi nội dung rác thải nhựa và rác thải nhựa đại dương là một trong những vấn đề ưu tiên triển khai. Tại cuộc họp, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân đề nghị Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ Việt Nam về công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt và thông báo dự kiến vào tháng 10 đến 11-2019, Việt Nam tổ chức Hội nghị toàn quốc về chất thải rắn và mong muốn Nhật Bản giới thiệu những công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt tiên tiến có thể áp dụng tại Việt Nam.
Thông qua trao đổi, bà Yubari Sato, Quốc vụ khanh Bộ Môi trường Nhật Bản, cũng bày tỏ sự quan tâm và sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam triển khai các hoạt động trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020. Bà ghi nhận chia sẻ của Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân về nội dung Việt Nam sẽ ưu tiên đưa ra trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020 là rác thải nhựa và rác thải nhựa biển. Bà Yubari Sato hy vọng và chúc Việt Nam sẽ thành công với vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020. Nhật Bản cũng mong muốn Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam tiếp tục ủng hộ Nhật Bản đối với việc triển khai các dự án hiện nay bao gồm dự án về quan trắc rác thải nhựa biển, dự án thành lập Trung tâm chia sẻ kiến thức về rác thải nhựa đại dương.
