ARF lần thứ 25: Đồng thuận xây dựng lòng tin

Trật tự quốc tế dựa trên luật lệ

Tại hội nghị, các bên tham gia tiếp tục khẳng định vai trò là một trong những diễn đàn chủ chốt để đối thoại và hợp tác về chính trị-an ninh, xây dựng lòng tin và thực hiện ngoại giao phòng ngừa ở khu vực. Hội nghị nhất trí ARF cần kiên trì những nguyên tắc cơ bản đã thỏa thuận, trong đó có quyết định theo đồng thuận, phát triển tiệm tiến với tất cả các bên cũng như tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN; thực hiện Tầm nhìn ARF 2020 thông qua các hoạt động thiết thực nhằm ứng phó hữu hiệu với những thách thức an ninh đang ngày càng trở nên phức tạp ở khu vực… 

Trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, các bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và vai trò của các tổ chức đa phương; coi đây là trụ cột cho hòa bình, ổn định và phát triển quốc tế. Về các vấn đề khu vực, các bộ trưởng hoan nghênh những tiến triển tích cực gần đây, kêu gọi các bên liên quan thực hiện đầy đủ, nghiêm túc những thỏa thuận đã đạt được nhằm bảo đảm hòa bình, ổn định bền vững trên bán đảo Triều Tiên.

Các bộ trưởng cũng chia sẻ quan ngại về những thách thức an ninh đang nổi lên, gồm khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh biển, an ninh mạng, thiên tai, thảm họa… Theo đó, nhất trí cần đẩy mạnh hơn nữa hợp tác trong khuôn khổ ARF và các cơ chế khu vực khác nhằm ứng phó hữu hiệu với những thách thức này. 

Nhân dịp này, các bộ trưởng nhất trí thông qua Tuyên bố ARF về hợp tác cứu trợ thảm họa, danh mục các hoạt động của ARF trong năm giữa kỳ 2018-2019 và các kế hoạch công tác ARF về an ninh biển và về cứu trợ thảm họa giai đoạn 2018-2020. 

Duy trì hòa bình, ổn định ở biển Đông

Các bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông. Nhiều bộ trưởng nêu quan ngại về những hoạt động làm xói mòn lòng tin, trong đó có các hoạt động quân sự hóa, gia tăng căng thẳng và gây phương hại tới hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Theo đó, các bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết của việc kiềm chế và không có các hành động làm phức tạp tình hình hay gia tăng căng thẳng; giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý; không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực và không quân sự hóa; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông (COC) hiệu quả. 

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề nghị các bên kiềm chế, không có các hành động làm phức tạp tình hình, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, không quân sự hóa, qua đó tạo môi trường thuận lợi cho việc duy trì hòa bình và ổn định ở biển Đông. Đồng thời, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh thông báo các sáng kiến của Việt Nam đăng cai Hội thảo ARF về tăng cường hợp tác giữa các lực lượng thực thi pháp luật trên biển và Hội thảo ARF về vận dụng UNCLOS 1982 và các công cụ pháp lý quốc tế nhằm ứng phó với các thách thức trên biển.