“Thượng vàng hạ cám” tính năng
Từ ứng dụng chỉ đường, thanh toán trực tuyến, kiểm tra hàng chính hãng, học trực tuyến… đến phục vụ từng yêu cầu “sống ảo” theo trào lưu của giới trẻ như chỉnh sửa ảnh, ghép hình, làm video, chụp hình với biểu tượng cảm xúc… Mỗi tính năng đều có không dưới hàng chục ứng dụng phục vụ theo từng hệ điều hành của điện thoại. Cũng vì lẽ đó mà điện thoại di động đã trở thành “vật bất ly thân” của không ít bạn trẻ, vì mọi nhu cầu đều được các ứng dụng đáp ứng.
Vừa xóa vài ứng dụng không dùng đến, rồi cặm cụi tải thêm ứng dụng mới về điện thoại, Nguyễn Hoàng Vũ (20 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) vừa kể: “Dùng nhiều nhất vẫn là mấy ứng dụng thanh toán và chỉ đường, còn lại thì thấy bạn bè tải nên tôi cũng tò mò. Nhất là mấy cái chỉnh sửa video, vài ngày nó lại ra thêm ứng dụng mới, thêm tính năng chỉnh sửa, thêm icon (biểu tượng cảm xúc) và muốn theo trend thì phải tải cái mới về để còn… sống ảo”.
Ngoài việc hỗ trợ các hoạt động trong đời sống hàng ngày, các app cũng đang đánh vào sự tò mò của người trẻ. Từ những ứng dụng đọc truyện ngôn tình, giờ bắt đầu chuyển hướng sang những “truyện ngon 18+”, hay các ứng dụng chăm sóc sức khỏe bắt đầu “khoác áo” chia sẻ kiến thức giới tính, dần dần đến những tính năng như “tìm bạn tình”, “sex game”… Với từ khóa “sex” trên các hệ điều hành điện thoại phổ biến hiện nay, hàng loạt ứng dụng với những cái tên không ngại ngùng như: “Hẹn hò 18+”, “Hẹn hò t…d…”, “Hẹn hò trò chơi y...”. “Tôi chơi khá nhiều game nên thường tải ứng dụng về điện thoại để đăng nhập cho nhanh. Phần lớn các ứng dụng chơi game đều phải trả phí thì mới tắt tính năng quảng cáo chen ngang, còn không thì liên tục chèn quảng cáo các ứng dụng 18+. Lúc nào cũng giới thiệu tải miễn phí, ai tò mò thì cứ tải về điện thoại thôi, còn có chia sẻ kiến thức lành mạnh hay đáp ứng đúng nhu cầu người dùng, phải bỏ mức phí khá cao, có ứng dụng thu phí đến 1,5 triệu đồng cho một tháng dùng thử”, Phạm Khải Lâm (24 tuổi, ngụ quận 7) cho biết.
Muôn vàn ẩn họa
Không ít lần các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ cảnh báo về sự cố đánh cắp thông tin, dữ liệu người dùng từ các ứng dụng mập mờ. Phần lớn các ứng dụng đều yêu cầu người dùng tạo tài khoản bằng thông tin cá nhân để đăng nhập. Có tính năng theo dõi người dùng, người trẻ đang bắt trend, rất dễ bỏ qua các điều khoản nội dung, chỉ chú tâm vào các tính năng “sống ảo” để tạo video, hình ảnh.
Thông tin mới nhất từ Thehackernews (trang web cung cấp tin tức mới nhất về thông tin kỹ thuật an ninh mạng, tấn công mạng…, có trụ sở tại Mỹ) cho biết, có 53 ứng dụng với hơn 330.000 lượt tải trên Google Play (hệ điều hành Android) chứa phần mềm độc hại Joker (được thiết kế để tự ý kích hoạt các dịch vụ trả phí không mong muốn hoặc thực hiện cuộc gọi đến các số đặc biệt, đồng thời thu thập tin nhắn SMS, địa chỉ liên hệ và thông tin thiết bị). Cũng theo các chuyên gia, các ứng dụng lừa đảo thường ngụy trang dưới hình thức là các phần mềm tin nhắn, chỉnh sửa ảnh, máy đo huyết áp, bàn phím biểu tượng cảm xúc, ứng dụng dịch văn bản… Tuy nhiên, điểm chung là chúng thường yêu cầu người dùng cấp nhiều quyền hơn bình thường, nhất là các quyền liên quan đến bảo mật cá nhân, thanh toán trực tuyến...
Mạng xã hội vài ngày qua cũng xôn xao về một ứng dụng tiền kỹ thuật số (coin) đổi được laptop, thực phẩm, trên cơ sở “đồng thuận giá”. Hoặc tải ứng dụng về điện thoại, làm theo hướng dẫn và vào xem quảng cáo mỗi ngày cũng có tiền. Nguyễn Hồ Trọng Nhân (29 tuổi, kỹ sư phần mềm, ngụ quận 8) chia sẻ, nghe qua mấy ứng dụng tiền kỹ thuật số này tưởng dễ ăn lắm, nhất là mấy bạn trẻ tuổi teen hoặc bạn nào mới bắt đầu cuộc sống kiếm tiền rất dễ tin. Khái niệm “đồng thuận giá” tức là hai bên tự thỏa thuận với nhau, có khác nào bạn cầm cục gạch và tự quy ước nó là vàng, bạc hay kim cương. Chiêu này cốt để dụ người ta đổ tiền vào đồng kỹ thuật số này mà thôi và cũng không có cách kiếm tiền nào nhàn nhã theo kiểu ngồi xem quảng cáo cũng có tiền đâu”.
Công nghệ hiện đại hay ứng dụng tiện ích trên điện thoại cốt yếu để phục vụ nhu cầu của người dùng. Ứng dụng hay “họa dụng” còn phụ thuộc vào bản lĩnh người sử dụng, nhất là những công dân số gen Y, gen Z “gói cả thế giới” trong cái điện thoại.
