Chi trả tiền đền bù tăng cao
Dự án đường cao tốc TPHCM - Mộc Bài, đoạn qua TPHCM có chiều dài khoảng 24,66km, đi qua địa bàn 11 xã của huyện Củ Chi; tổng số trường hợp bị ảnh hưởng trong khu vực dự kiến thu hồi đất là 1.808 trường hợp, trong đó có 336 trường hợp đủ điều kiện tái định cư (TĐC). Tính đến thời điểm hiện tại, cơ quan chức năng đã tiến hành thu thập thông tin phục vụ công tác bồi thường là 1.794/1.808 trường hợp, đạt tỷ lệ 99%.
Căn cứ quy định của Luật Đất đai 2024 và các hướng dẫn chi tiết kèm theo, UBND huyện Củ Chi dự toán kinh phí thực hiện bồi thường, hỗ trợ, TĐC phục vụ dự án đường cao tốc TPHCM - Mộc Bài là hơn 7.102 tỷ đồng. Cụ thể, chi phí giải phóng mặt bằng (GPMB) cho tổ chức, cá nhân là 6.330 tỷ đồng, còn lại là kinh phí phục vụ công tác đền bù giải tỏa, cưỡng chế và chi phí dự phòng.
Dự toán này tăng 1.832,7 tỷ đồng so với khái toán chi phí bồi thường, hỗ trợ, TĐC theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của dự án được phê duyệt trước đây là 5.270 tỷ đồng. Tương tự, dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm đang được mong chờ sớm hoàn thành để góp phần chỉnh trang đô thị, thoát cảnh ô nhiễm cho nhiều khu vực trên địa bàn các quận của TPHCM.
Mới đây, dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án đoạn qua địa bàn quận Bình Thạnh đã được Hội đồng Bồi thường, TĐC dự án thông qua và niêm yết công khai. Theo đó, quy mô thu hồi đất để thực hiện dự án là 537.100m2, số trường hợp bị ảnh hưởng là 2.077, trong đó giải tỏa một phần là 824 trường hợp, giải tỏa toàn phần là 1.253 trường hợp.
Trong khi đó, dự án cải tạo bờ Bắc kênh Đôi, thuộc 6 phường của quận 8, được HĐND TPHCM thông qua chủ trương đầu tư hồi cuối năm 2023, với tổng mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng, trong đó kinh phí bồi thường khoảng 3.000 tỷ đồng. Thống kê từ UBND quận 8, có 1.633 trường hợp phải giải tỏa, di dời, trong đó giải tỏa trắng 1.023 trường hợp.
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TPHCM (chủ đầu tư) xác nhận ở thời điểm được phê duyệt, dự án trên có kinh phí bồi thường, TĐC khoảng 3.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, khi áp dụng chính sách đền bù mới theo Luật Đất đai 2024, kinh phí cho công tác chi trả, hỗ trợ người dân dự kiến tăng thêm 2.485 tỷ đồng.
Đảm bảo người dân được hưởng lợi tốt nhất
Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM, dự án đường cao tốc TPHCM - Mộc Bài có thuận lợi rất lớn là đa số đất cần GPMB là đất nông nghiệp. TPHCM vận dụng các cơ chế đặc thù của Nghị quyết 98, Luật Đất đai 2024 nhằm đảm bảo người dân được hưởng lợi tốt nhất khi bàn giao mặt bằng từ tháng 4-2025 để phục vụ khởi công gói thầu di dời hạ tầng kỹ thuật đầu tiên của dự án.
Nhằm đảm bảo tiến độ, Sở TN-MT đã đề nghị lãnh đạo UBND huyện Củ Chi quan tâm, hỗ trợ chủ đầu tư; các phòng ban, đơn vị trực thuộc huyện cũng như UBND 11 xã triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, TĐC, đảm bảo đúng quy định, kế hoạch theo chỉ đạo của UBND TPHCM.
Đối với dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm, ông Nguyễn Văn Quang, Phó Trưởng Ban Bồi thường GPMB quận Bình Thạnh, cho biết, do vận dụng quy định và chính sách bồi thường mới của Luật Đất đai 2024 nên phương án đền bù đảm bảo có lợi hơn cho người dân.
Trong đó, TPHCM đang xem xét ban hành chính sách hỗ trợ nhà trên và ven kênh rạch cho từng trường hợp với từng thời gian sử dụng, với mức hỗ trợ cao nhất là 70% trên giá bồi thường đất ở. Phương án bồi thường của UBND quận Bình Thạnh còn bảo đảm bố trí TĐC cho những trường hợp không đủ điều kiện được vào ở nhà ở xã hội.
Trường hợp được bố trí TĐC bằng nền đất ở sẽ được hỗ trợ thêm tiền tạm cư trong thời gian chờ xây dựng nhà hoàn chỉnh, với tiền tạm cư trong 6 tháng kể từ ngày ký nhận biên bản nhận nền đất TĐC. Vận dụng Luật Đất đai mới nên chi phí đền bù của dự án sẽ tăng thêm so với dự toán được phê duyệt.
Dự kiến, kinh phí để bồi thường, TĐC cho các trường hợp bị ảnh hưởng khoảng 13.000 tỷ đồng. Theo Ban Bồi thường GPMB quận Bình Thạnh, sau khi phương án đền bù được UBND quận thông qua, quận sẽ triển khai và công bố đến các hộ dân. Dự kiến tháng 12 tới, quận chính thức áp giá bồi thường cho tất cả trường hợp bị ảnh hưởng; tháng 4-2025 bàn giao toàn bộ mặt bằng thi công dự án.
Theo ông Võ Trung Trực, Phó Giám đốc Sở TN-MT TPHCM, quan điểm của sở là vận dụng các chủ trương, chính sách tốt nhất để đảm bảo quyền lợi cho người bị ảnh hưởng bởi các dự án. Chẳng hạn, dự án bờ Bắc kênh Đôi, Sở TN-MT đã kiến nghị UBND TPHCM vận dụng các quy định để các hộ có nhà đất ven, trên kênh rạch thuộc dự án được hỗ trợ tiền đủ mua 1 suất TĐC tối thiểu.
Ngoài ra, các hộ cũng được xem xét hỗ trợ trả góp căn hộ trong khu TĐC với thời hạn tối đa 15 năm. Sở TN-MT đã trình Chủ tịch UBND TPHCM xem xét có ý kiến về một số chính sách hỗ trợ người có nhà trên, ven kênh rạch bị thu hồi đất. Chính sách này góp phần tháo gỡ các vướng mắc trước đây khi thực hiện các dự án có thu hồi nhà, đất trên và ven sông ngòi, kênh rạch; đồng thời nâng mức hỗ trợ người dân được nhận, giải quyết được vấn đề TĐC, đảm bảo người có đất thu hồi được ổn định cuộc sống.
