Thời điểm lên nắm quyền vào năm 2021, Taliban cấm trẻ em gái học tiếp lên trung học, nhưng tuyên bố sẽ cho đi học lại vào năm sau. Tuy nhiên, chỉ chưa đầy một năm, chính xác là chỉ vài giờ sau khi các nữ sinh được phép trở lại trường lần đầu tiên sau lệnh cấm, chính quyền do Taliban đứng đầu một lần nữa cấm nữ sinh học lên trung học. Hiện, Taliban chỉ cho phép các nữ sinh học đến lớp 6. Nơi duy nhất các bé gái được học tập là các trường tôn giáo, được gọi là madrasa.
Những hạn chế về giáo dục đối với trẻ em gái tại Afghanistan đã thúc đẩy hình thành một mạng lưới các lớp học ngầm, trong đó có chương trình do Tổ chức Massoud của Australia (Massoud Foundation of Australia) điều hành từ xa. Bilal Waheed, Giám đốc điều hành của Massoud Foundation, cho biết: “Tôi đã liên lạc với các nữ sinh ở Afghanistan. Đây là hình thức phản kháng mà họ muốn có để khôi phục quyền giáo dục, công việc và tự do của mình”. Theo ông Waheed, cùng với các lớp học từ xa, Massoud Foundation còn hỗ trợ các lớp học bí mật dạy trực tiếp ở Afghanistan. Các nữ giáo viên (những người bị chính quyền Taliban cấm giảng dạy) là những người đang bí mật điều hành các lớp học.
“Chúng tôi đã thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa để bảo đảm rủi ro ở mức rất thấp. Các lớp học được điều hành từ nhiều nơi khác nhau để hạn chế tối thiểu nguy cơ. Tôi không thể cung cấp chi tiết cách vận hành các lớp học vì sự an toàn của những người liên quan”, ông Waheed nói. Kênh SBS dẫn lời một nữ sinh ở Afghanistan đang theo học lớp học bí mật cho hay, có rất nhiều cô gái ở Afghanistan bị tước mất quyền làm việc và giáo dục. Họ mong không bị cộng đồng quốc tế bỏ rơi, giúp họ giành lại quyền được học tập của mình.
Không chỉ cấm các bé gái đến trường, Taliban còn đóng cửa các trường đại học dành cho nữ giới. Mitra Forugh trốn khỏi Afghanistan với tấm bằng nghệ thuật ngay sau khi Taliban tiếp quản vào tháng 8-2021. Hiện cô đang tổ chức các lớp học nghệ thuật trực tuyến cho những phụ nữ không thể học đại học và đang tìm kiếm “một lối thoát cho sáng tạo”. “Những gì mà họ đang phải đối mặt ở Afghanistan là cực kỳ khó khăn. Tôi không thể ngồi yên nhìn họ chịu đựng cảnh sống như vậy”, Mitra nói. Cộng đồng quốc tế chưa đưa ra bất kỳ sáng kiến nào để giúp các cô gái tại Afghanistan. Do đó, cộng đồng người Afghanistan ở hải ngoại đang nỗ lực giúp đỡ đồng bào mình.
Gula Bezhan là một trong những người đã thành lập một loạt trường học bí mật trên khắp Afghanistan với các giáo viên được thuê trực tiếp đứng lớp. “Thật đau lòng khi phải chứng kiến họ đóng cửa trường học. Phải làm gì đó để giúp đỡ đồng bào mình. Vì vậy, chúng tôi đã mở các lớp học bí mật”, Gula chia sẻ. Vào thời điểm những cô gái Afghanistan bất lực vì không có phương thức nào để tiếp thu kiến thức, người Afghanistan ở Australia đã giúp họ tìm thấy “ánh sáng cuối đường hầm”.
