Độc lạ đến kỳ lạ
Trong xu hướng xem nghe nội dung nhanh của người dùng mạng xã hội, TikTok trở thành “thiên đường” để các “nhà sáng tạo nội dung ẩm thực” trên các nền tảng số thỏa sức bắt trend và tạo trend (được hiểu là nội dung đang tạo xu hướng, thu hút người dùng mạng xã hội quan tâm).
Nhiều video ẩm thực từ người làm nội dung số bắt đầu từ việc chia sẻ công thức nấu nướng đơn giản, mâm cơm nhà ấm cúng hay đặc sản vùng miền… Nhưng, để nhanh chóng tăng lượt tương tác và theo dõi, nhiều tài khoản bắt đầu tạo ra những thử thách độc lạ từ việc kết hợp những nguyên liệu “không ăn nhập” gì với nhau để nấu chung và ăn ngẫu hứng theo bình luận yêu cầu từ người xem. Ăn liền một lúc cả ký khổ qua sống, 2 người ăn hết 3kg mỡ, ăn trái gòn (bông gòn) chấm nửa ký muối ớt… những tưởng chỉ có trong trí tưởng tượng để đánh đố nhau, nhưng các video kiểu này tràn ngập TikTok, mỗi video trên dưới khoảng 1 triệu view (lượt xem) và theo dõi.
Càng chấp nhận những thử thách độc lạ, càng nhanh sở hữu lượt theo dõi, tài khoản TikTok @phuongng23…, tên thật Nguyễn Phương Nguyên (28 tuổi, ngụ quận Tân Phú, TPHCM) chia sẻ: “Vì kiếm tiền từ nền tảng số, nên một lượt theo dõi, một lượt thích cũng quan trọng lắm, mới bắt đầu làm video phải chịu chơi, chấp nhận thử thách khó thì mới nhanh nổi được”.
Xu hướng đồ ăn tự chế D.I.Y (Do-It-Yourself - tự mình làm lấy) nhanh chóng trở thành đề tài chủ đạo cho người sáng tạo nội dung. Chấp nhận nấu mì gói cùng ly trà sữa hơn 50.000 đồng theo thử thách người dùng, Trịnh Thanh Hà (23 tuổi, ngụ quận Gò Vấp, TPHCM) phải ngừng làm video gần 1 tuần vì cảm giác khó chịu khi ăn uống tréo ngoe. “Mì gói là món mặn, nấu xong thì đổ cả ly trà sữa vị ngọt, lạnh ngắt vào, thật sự tôi không nuốt trôi được đũa nào. Cả tuần, mà miệng vẫn còn ám mùi vị kỳ cục, không làm được video nào khác, nhưng nhờ chấp nhận thử thách này mà kênh của tôi tăng gần 3.000 lượt theo dõi”, Thanh Hà chia sẻ.
“Chơi lớn” thu lớn
Một trong những lý do để người làm nội dung trên các nền tảng số như TikTok chấp nhận “chơi lớn” chính là thu nhập “khủng” đến từ nhiều nguồn, nhất là kênh bán hàng qua TikTok. Dù nền tảng này chỉ mới thêm tính năng bán hàng trong vòng 1 năm nay.
Báo cáo “Shoppertainment: APAC’s Trillion-Dollar Opportunity” (tạm dịch Mua sắm kết hợp giải trí: Cơ hội trị giá hàng ngàn tỷ đô la cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương) được thực hiện giữa TikTok và BCG đầu năm 2023 công bố: Tại thị trường Indonesia, Việt Nam, Thái Lan cùng với Australia, xu hướng mua sắm sẽ đạt tốc độ 63% tăng trưởng kép hàng năm trong vòng 3 năm tới, đồng thời tăng gấp 4 lần giá trị thị trường từ 24 tỷ USD lên 100 tỷ USD.
Nổi lên từ những video cơm nhà, hay cách làm món ngon từ cơm nguội, đồ ăn còn dư, nhưng TikToker Hồ Thiên Bảo (24 tuổi, ngụ tỉnh Vĩnh Long) thực sự có thu nhập đáng kể từ việc bán hàng trên nền tảng chia sẻ video này. Thiên Bảo kể: “Lúc kênh có hơn 10.000 lượt theo dõi, tôi cũng bắt đầu giới thiệu sản phẩm và có hoa hồng nhưng không dư dả nhiều, vì mình cũng phải bỏ tiền đầu tư làm video mới. Nhưng khi TikTok thêm tính năng bán hàng, tôi chủ yếu bán nguyên liệu phân chia sẵn để nấu chè dưỡng nhan và các loại bánh tráng ăn vặt, vậy mà đều đều chốt đơn mỗi ngày, số dư trong tài khoản tăng lên nhanh. Chứ hiện tại TikTok chưa bật tính năng kiếm tiền tại Việt Nam và thống kê nếu bật thì mức chi cũng sẽ thấp hơn một số quốc gia khác, nên kênh bán hàng trên TikTok dễ kiếm cơm hơn”.
Không chỉ người lớn, thử thách trên TikTok cũng có nhiều em nhỏ được phụ huynh cho tham gia khi còn chưa đủ 18 tuổi. Nét hồn nhiên, thơ ngây của trẻ con nhưng chấp nhận khui một thùng quà ăn vặt cỡ lớn và phải ăn hết trong vòng nửa tiếng để lấy phần thưởng 500.000 đồng, hay chấp nhận ăn cay, ăn chua… để đáp ứng thử thách của người xem, thì lượt theo dõi kênh sẽ nhanh chóng đạt triệu view.
Ẩm thực cũng là một nét văn hóa và văn hóa luôn có sự sáng tạo theo dòng thời gian, nhưng sáng tạo, độc lạ, độc đáo hay độc hại nằm ở bản lĩnh và văn hóa người làm nội dung số. Và cái hại trước mắt là hại cho chính bản thân mình, khi buộc cơ thể phải chấp nhận những món ăn tréo ngoe, những nguyên liệu “chẳng ăn nhập” với nhau.
