Những người bị bắt, bị tù thường bị tra tấn, đọa đày cùng cực. Sau ngày giải phóng, mọi người lo ổn định cuộc sống, chỉ có khoảng 40% số người từng bị tù đày đi làm thủ tục để hưởng chính sách.
Năm 1995, có quy định chỉ những ai có vết thương thực thể thì mới được khám và xác định tỷ lệ thương tật. Quy định này gây ra một sự không công bằng trong hưởng chính sách, nhiều người rất tâm tư, bởi nhiều người bị những vết thương không nhìn thấy được.
Năm 2013, Chính phủ có Nghị định số 31, tháo gỡ nhiều vướng mắc, song không phải hoàn toàn được tháo gỡ. Cần phải nhìn nhận, hậu quả của tra tấn tù đày để lại vết tích cụ thể trên cơ thể người bị tra tấn là rất ít, mà để lại nhiều di chứng bên trong - bệnh hậu - là chính.
Tôi đề nghị phục hồi quan điểm, tiếp tục thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước giai đoạn đầu sau giải phóng: “Tất cả ai tham gia, hoạt động cách mạng bị địch bắt, tù đày đều được khám, xác định tỷ lệ thương tật để được hưởng chính sách như thương binh”. TPHCM còn gần 4.700 người chưa được hưởng chính sách ưu đãi này.
Với người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù đày, có thực tế là, người tham gia hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến không chỉ có người trong tổ chức cách mạng mà bao gồm đông đảo quần chúng nhân dân, các tôn giáo… Vì vậy, hồ sơ, thủ tục yêu cầu đối tượng phải có bản sao y lý lịch, hồ sơ khen thưởng thành tích, hồ sơ hưởng chế độ BHXH là không thể có đối với các đối tượng này.
Trong khi đó, những người ở tù chung, các hội, ban liên lạc các chiến sĩ cách mạng bị địch tù đày xác nhận lại không có giá trị, không được công nhận. TPHCM đang tồn đọng 349 cựu tù chưa được hưởng chính sách và rất cần được hưởng theo Quyết định 408 của Bộ LĐTB-XH.
Những người bị bắt tù đày do tham gia cách mạng, tham gia kháng chiến không chỉ có ở chiến trường Việt Nam mà còn ở các nước bạn Lào, Campuchia, Thái Lan, hoạt động cách mạng và bị bắt, tra tấn tù đày ở các nước này. Những người này được giải quyết thế nào, vấn đề này cần xử lý thấu đáo, có lý, có tình, vì anh em và thân nhân tù binh rất tâm tư.
Trưởng ban Liên lạc cựu tù chính trị và tù binh TPHCM
