Trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định: “Việt Nam là 1 trong 4 quốc gia cùng với Anh, Đức, Thuỵ Sĩ có chất lượng điều trị HIV/AIDS tốt nhất thế giới với tỷ lệ người nhiễm HIV được điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế đạt 96%, góp phần giảm lây nhiễm HIV trong cộng đồng”.
Tuy nhiên, luật hiện hành đang còn nhiều bất cập, hạn chế, trong đó chưa có quy định cụ thể ai được quyền tiếp cận thông tin người nhiễm HIV. Khoảng trống pháp lý này trên thực tế đã dẫn đến việc người nhiễm HIV vẫn làm lây lan cho người khác.
“Dự thảo luật bổ sung đối tượng được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV để bảo đảm lợi ích của người nhiễm HIV trong việc điều trị, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh cho họ cũng như phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm HIV cho người trực tiếp chăm sóc, điều trị”, người đứng đầu ngành Y tế cho biết.
Theo đó, người đứng đầu, người được giao nhiệm vụ giám sát dịch HIV/AIDS thuộc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về phòng chống HIV/AIDS tại các cấp được thông báo kết quả xét nghiệm HIV để thống kê, đánh giá nguy cơ lây nhiễm HIV ra cộng đồng của họ. Những người được tiếp cận thông tin của người nhiễm HIV gồm: Người đứng đầu, người được giao nhiệm vụ giám sát dịch vụ HIV/AIDS; người đứng đầu được giao nhiệm vụ của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho người nhiễm HIV. Dự thảo cũng đã quy định phạm vi và nội dung thông tin về người nhiễm HIV được tiếp cận để một mặt đảm bảo giữ bí mật thông tin của người nhiễm HIV, mặt khác, vẫn thực hiện được hiệu quả các nhiệm vụ trong phạm vi được giao.
Đại diện cho cơ quan thẩm tra, ông Đặng Thuần Phong, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội cho biết, hiện vẫn có hai loại ý kiến trái chiều.
Cơ quan thẩm tra cho rằng, các quy định cần hài hoà giữa mục tiêu quản lý Nhà nước với quyền hợp pháp của người bệnh, phù hợp với khuyến nghị quốc tế. ĐB Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng Ban Dân nguyện bày tỏ đồng tình: “Không thể lấy lý do bí mật đời tư để làm giảm nhẹ vai trò quản lý Nhà nước, vì quản lý Nhà nước ở đây là để phòng chống lây nhiễm, giảm nguy cơ cho xã hội. Khi một người nhiễm HIV, nguy cơ lây nhiễm là hiện hữu. Việc bổ sung quy định này giúp giảm nguy cơ rủi ro cho số đông người dân trong xã hội. Tuy vậy, về cách thức cụ thể để thông báo kết quả xét nghiệm dương tính HIV với vợ, chồng, người có quan hệ tình dục với người được xét nghiệm, dự thảo Luật cần bổ sung chế tài chặt chẽ hơn.
Một nội dung quan trọng khác trong dự thảo là giảm độ tuổi được quyền tự nguyện đề nghị xét nghiệm HIV của trẻ em từ 16 tuổi xuống đủ 15 tuổi mà không cần sự đồng ý của cha mẹ, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật để bảo đảm phù hợp với tình trạng thực tế lây nhiễm HIV trong nhóm đã được nhiều ý kiến đồng tình nhằm bảo đảm điều trị kịp thời cho đối tượng này.
