Bởi lẽ, ý tứ và câu chữ vẫn dạt dào trong thơ ông, vừa nôn nao hồi tưởng vừa cồn cào thế sự: Đò khuya đã hết người rồi/ Một mình một bến nụ cười heo may.
Nhà thơ Trần Duy Hiển từng làm Trưởng phòng Thống kê huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình trước khi nghỉ hưu và định cư tại TPHCM. Thói quen nghề nghiệp ấy có tác động gì đến con đường thi ca của ông không?
Có lẽ có, khi ông rạch ròi lật lại những trang kỷ niệm đời mình để mã hóa thành thơ: Tôi lại viết những ngọn đèn trước gió/Viết những bình minh lóng lánh tiếng chim/Cùng những cánh buồm trôi không đợi bờ hẹn bến/Chuyện của riêng mình mờ tỏ vào đêm.
Thử dùng phương pháp thống kê sở trường của nhà thơ Trần Duy Hiển để khám phá thế giới xa vắng Ai cũng có ngày xưa, sẽ nhận ra những mảnh vỡ lấp lánh số phận.
Đó là cố hương ấu thơ thỉnh thoảng khêu lại ngọn đèn bé dại: Khi ta lớn/Giấc mơ cũng lớn/Bụi bặm/Cô đơn/Cũng lớn hơn/Chỉ cái ao nhà hẹp lại. Đó là Tổ quốc nhiều mất mát vì chiến tranh: Người lính năm xưa/Giờ vẫn đi tìm đồng đội/Những đêm dài họ đứng phía cơn mưa. Đó là nỗi lòng người vợ tào khang cam chịu thủy chung: Bầu trời cũ vẫn xanh màu khói bếp/Em vẫn cầm nước mắt ở trên tay. Và đó là niềm riêng của chính ông sau bao bôn ba xuôi ngược: Đêm thương nhớ nhúng vào chiều sương khói/Để mây trời bàng bạc cả hồn quê.
Thơ Trần Duy Hiển không quẩn quanh vần điệu hiu quạnh kiểu lão niên cầu an. Ông hướng ra cuộc sống cùng tha nhân. Sự nhạy cảm đích thực của một người sáng tạo dường như không cho phép nhà thơ Trần Duy Hiển có bất kỳ một phút giây thờ ơ.
Những cảnh vật bề bộn cứ bám lấy ông, giục ông bâng khuâng cả điều tầm thường Chân ta vấp ngọn nắng chiều trên cỏ/Sỏi đá trơ gan cũng động lòng, lẫn điều oai nghiêm Đến với tháp thả hồn về quá khứ/Dấu chân xưa mờ tỏ để ta say.
Trải nghiệm bao nhiêu năm tháng thăng trầm, đủ để nhà thơ Trần Duy Hiển chắt chiu và gói ghém thành một không gian riêng Ai cũng có ngày xưa.
Ở tuổi bát thập, ông cảm nhận sự thật mỏi mòn Tiếng chiều vỡ hoàng hôn như nát vụn/Đám đông ồn ào những vết chân quen/Họ lao xao như ong vỡ tổ/Ta lẻ loi như vệt nắng bỏ quên.
