Cố tình không báo cáo?
Trong vụ án này, cơ quan công tố xác định các bị can tại Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long (Công ty Cửu Long) gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 3,8 triệu USD.
Theo đó, để tham gia kế hoạch sản xuất thuốc theo quyết định của Bộ Y tế, bị can Lương Văn Hóa (cựu Tổng Giám đốc Công ty Cửu Long) đã chỉ đạo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa (cựu Giám đốc Xuất nhập khẩu - Chi nhánh TPHCM) tìm kiếm, mua nguyên liệu sản xuất thuốc từ các đối tác nước ngoài.
Sau khi liên hệ, đàm phán, bị can Nghĩa đã báo cáo Lương Văn Hóa việc Công ty Mambo Overseas Limited (Công ty Mambo), trụ sở tại Singapore đồng ý bán nguyên liệu Oseltamivir với giá 17.500 USD/kg. Sau đó, bị can Lương Văn Hóa ký hợp đồng với Công ty Mambo để mua 900kg nguyên liệu.
Các bị can tại Công ty Cửu Long trong quá trình nhập nguyên liệu thuốc Tamiflu đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn che giấu tiền Nhà nước Ngày 21-11-2005, Bộ Y tế có đơn đặt hàng với Công ty Cửu Long sản xuất 6 triệu viên thuốc Oseltamivir.
Ngày 14-12-2005, Bộ Y tế có đơn đặt hàng mua thuốc Tamiflu từ Công ty Cửu Long, điều chỉnh số lượng đặt hàng lên 13 triệu viên.
Ngày 15-12-2005, HĐQT Công ty Cửu Long ban hành quyết định để thực hiện theo đơn đặt hàng của Bộ Y tế.
Bị can Lương Văn Hóa đã giao Ngô Hữu Hiếu Nghĩa liên hệ nhập hàng từ nước ngoài về Việt Nam; ông Nguyễn Hữu Trung (Phó Tổng Giám đốc phụ trách sản xuất thuốc theo tiêu chuẩn, chất lượng của Bộ Y tế) và bị can Nguyễn Thanh Tòng (cựu Kế toán trưởng Công ty Cửu Long) sau này là bị can Nguyễn Văn Thanh Hải, phụ trách theo dõi việc thanh toán, thực hiện các hợp đồng, thực hiện nghiệp vụ hạch toán kế toán có liên quan.
Đầu năm 2006, trước tình hình dịch cúm A/H5N1 được khống chế, Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giảm cơ số thuốc Oseltamivir dự trữ, trên cơ sở này Bộ Y tế ký kết hợp đồng kinh tế đặt hàng Công ty Cửu Long sản xuất 5 triệu viên thuốc Oseltamivir, đơn giá hơn 27.000 đồng/viên, tổng giá trị hơn 145 tỷ đồng (đã bao gồm VAT).
Do Bộ Y tế điều chỉnh giảm số lượng đặt hàng mua thuốc, bị can Lương Văn Hóa đã chỉ đạo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa đàm phán với Công ty Mambo và hoàn tất thủ tục để Hóa ký lại hợp đồng với Công ty Mambo mua 525kg nguyên liệu Oseltamivir, xuất xứ từ Ấn Độ, giá 17.500 USD/kg, tổng giá trị hơn 9,1 triệu USD.
Từ ngày 15-2-2006 đến 30-3-2006, bị can Ngô Hữu Hiếu Nghĩa đã 9 lần mở tờ khai hải quan nhập 520kg nguyên liệu Oseltamivir cho Công ty Cửu Long.
Từ 13-12-2005 đến 19-4-2006, bị can Nguyễn Thanh Tòng lập hồ sơ chuyển tiền tạm ứng, thanh toán cho Công ty Mambo tổng số tiền hơn 5,2 triệu USD, còn lại hơn 3,8 triệu USD (tương đương hơn 61,6 tỷ đồng) chưa thanh toán.
Tại cơ quan điều tra, bị can Lương Văn Hóa khai nhận, khoảng đầu tháng 3-2006 khi dịch cúm A/H5N1 giảm xuống, bị can đã chỉ đạo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa trao đổi và được Công ty Mambo giảm giá mua nguyên liệu bằng số tiền chưa thanh toán hơn 3,8 triệu USD.
Với mục đích giữ số tiền trên để sử dụng cho Công ty Cửu Long, Lương Văn Hóa không báo cáo Bộ Y tế về việc được giảm giá để điều chỉnh giá trị hợp đồng, mà ký văn bản số 128 ngày 15-4-2006 đề nghị Bộ Y tế thanh toán số tiền còn lại theo hợp đồng sản xuất thuốc.
Từ 20-1-2006 đến 29-3-2006, ban quản lý thực hiện kế hoạch phòng chống dịch cúm A/H5N1 (ban quản lý) đã 3 lần tạm ứng, thanh toán cho Công ty Cửu Long số tiền hơn 87 tỷ đồng.
Từ 15-5-2006 đến 6-6-2006, ban quản lý tiếp tục thanh toán cho Công ty Cửu Long số tiền còn lại hơn 56,6 tỷ đồng, tổng cộng đã thanh toán hơn 143,9 tỷ đồng.
Ngày 29-5-2007, Bộ Y tế và Công ty Cửu Long (do Nguyễn Thanh Tòng đại diện) ký biên bản thanh lý hợp đồng, xác nhận Bộ Y tế đã thanh toán số tiền nêu trên, công nợ hai bên là 0 đồng.
Đối với số tiền được giảm giá mua nguyên liệu, bị can Lương Văn Hóa đã chỉ đạo Nguyễn Thanh Tòng (khi đó là Kế toán trưởng) hạch toán giảm một phần giá vốn mua nguyên liệu, giảm công nợ phải trả Công Mambo.
Bị can Tòng sau đó chỉ đạo cấp dưới lập phiếu kế toán, hạch toán giảm giá vốn, giảm công nợ với số tiền hơn 600.000 USD (khoảng hơn 9 tỷ đồng).
Sau này, bị can Tòng tiếp tục chỉ đạo Nguyễn Văn Thanh Hải (Kế toán trưởng thay Tòng) và cấp dưới lập phiếu kế toán, hạch toán giảm giá vốn, giảm công nợ phải trả hơn 600.000 USD.
Thủ đoạn hợp thức hóa số tiền hơn 3,8 triệu USD
Đáng chú ý, để hợp thức hóa số tiền hơn 3,8 triệu USD, bị can Lương Văn Hóa đã họp HĐQT Công ty Cửu Long để điều chỉnh một số thông tin trước khi công bố cho cơ quan kiểm toán với nội dung “… tuân thủ pháp lệnh bảo vệ bí mật nhà nước, chúng tôi quyết nghị điều chỉnh một số thông tin trước khi công bố cho cơ quan kiểm toán và cho cổ đông cho niên độ 2007, 2008, 2009 và 2010. Điều chỉnh giảm công nợ của nhà cung cấp Mambo số tiền hơn 61 tỷ đồng (tương đương hơn 3,8 triệu USD) từ tài khoản nội bảng sang theo dõi tài khoản ngoại bảng cho các năm 2007, 2008, 2009 và được xem xét nhập lại tài khoản nội bảng năm 2010”.
Sau đó, bị can Lương Văn Hóa ký báo cáo tài chính năm 2010 thể hiện Công ty Cửu Long không phải trả cho Công ty Mambo số tiền hơn 3,8 triệu USD, mà ghi nhận giảm nợ phải trả và ghi giảm giá vốn các năm 2006, 2007, 2008.
Cơ quan công tố xác định, toàn bộ số tiền hơn 3,8 triệu USD được giảm giá mua nguyên liệu được bị can Lương Văn Hóa chỉ đạo sử dụng bổ sung vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, tăng doanh thu và lợi nhuận cho Công ty Cửu Long.
Để che giấu việc giảm giá mua nguyên liệu sản xuất thuốc, bị can Lương Văn Hóa chỉ đạo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa tạo lập thư gửi Công ty Mambo có nội dung đề nghị cho giãn nợ số tiền chưa thanh toán hơn 3,8 triệu USD để cung cấp cho đoàn kiểm tra.
Làm việc với đoàn kiểm tra Bộ Y tế, Bộ Tài chính, bị can Lương Văn Hóa cung cấp bản photo thư giãn nợ nêu trên và báo cáo đoàn kiểm tra lý do chưa thanh toán số tiền hơn 3,8 triệu USD do được nhà cung cấp cho giãn nợ.
Cuối 2008, theo đề nghị của kiểm toán yêu cầu xác thực đối với khoản tiền được giảm giá, bị can Nguyễn Thanh Tòng tiếp tục chỉ đạo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa soạn thư gửi Công ty Mambo có nội dung đề nghị xác nhận công nợ, thể hiện công nợ giữa 2 bên là 0 USD, để phù hợp với thực tế Công ty Cửu Long đã hạch toán giảm giá mua nguyên liệu từ năm 2006 theo chỉ đạo của bị can Lương Văn Hóa, tuy nhiên không có văn bản trả lời từ phía Công ty Mambo.
Căn cứ kết quả điều tra, cơ quan điều tra đủ cơ sở xác định, số tiền hơn 3,8 triệu USD được giảm giá, Công ty Cửu Long giữ lại không thanh toán cho Công ty Mambo là khoản tiền có nguồn gốc thuộc ngân sách Nhà nước.
Các bị can Lương Văn Hóa, Nguyễn Thanh Tòng, Nguyễn Văn Thanh Hải, Ngô Hữu Hiếu Nghĩa thuộc Công ty Cửu Long đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao làm trái công vụ, trái nguyên tắc tài chính, cố ý không báo cáo Bộ Y tế, Bộ Tài chính, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 3,8 triệu USD.
| Không có căn cứ xử lý cựu Thứ trưởng Trương Quốc Cường |
