30 năm dấu chân tình nguyện - Bài 2: Tuổi trẻ TPHCM kế thừa và phát huy truyền thống

Ký ức không quên

Từng là thủ lĩnh thanh niên xuất quân vào “mặt trận” kinh tế trong xây dựng thành phố sau giải phóng, đồng chí Phạm Chánh Trực, nguyên Phó Bí thư Thành ủy TPHCM, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM, Bí thư Thành đoàn TPHCM đầu tiên của TPHCM sau giải phóng, là người thấy rõ vai trò xung kích của thanh niên.

Trong ký ức của đồng chí, sau giải phóng, công việc của TPHCM hết sức bộn bề, phải tổ chức lại toàn bộ xã hội. Chính quyền cách mạng thời điểm đó đang được thành lập nên có những lĩnh vực chưa có người đảm đương. Thế là sinh viên, học sinh, thanh niên lao động xung phong tham gia nhiều hoạt động. Họ điều tiết giao thông, dọn vệ sinh môi trường. Khi tình hình dần ổn định, dưới sự chỉ đạo của Thành ủy TPHCM, Thành đoàn TPHCM bắt đầu tổ chức lực lượng thanh niên tình nguyện làm kinh tế mới, tham gia lao động sản xuất…

“Hoạt động tình nguyện của thanh niên TPHCM đã có từ những ngày đầu sau giải phóng. Đó chính là truyền thống, và từ đó hình thành nên nhiều mô hình tình nguyện như hiện nay”, đồng chí Phạm Chánh Trực chia sẻ.

Đồ họa: NGỌC TRÂM

Từ kết quả đã đạt được trong các hoạt động tình nguyện của thanh niên TPHCM từ sau năm 1975 đến đầu thập kỷ 90 của thế kỷ XX, Thành đoàn TPHCM triển khai hoạt động tình nguyện theo mô hình mới, khởi đầu từ chiến dịch Ánh sáng văn hóa hè năm 1994.

Ông Huỳnh Công Ba, nguyên Trưởng phòng Công tác chính trị và học sinh sinh viên, kể: Trước năm 1983, Ban giám hiệu Trường Đại học Sư phạm TPHCM có đề án xóa mù chữ cho các huyện vùng ven của thành phố. Ban đầu là những lớp học hiu hắt dưới ngọn đèn dầu, chỉ 2-3 năm sau, “ánh sáng tri thức” của phong trào đã lan đến 22 xã và 1 thị trấn của huyện Củ Chi, rồi lan đến huyện Bình Chánh, Thủ Đức, Hóc Môn.

Từ hiệu quả của chương trình, Thành đoàn TPHCM cho ra đời chiến dịch tình nguyện Ánh sáng văn hóa hè. Lần đầu ra quân vào năm 1994, chiến dịch thu hút hơn 700 sinh viên tham gia. Trong gần 3 tháng, chiến dịch đã xóa mù chữ cho 483 người ở mức 1; 504 người ở mức 2.

Không chỉ gói gọn tại TPHCM, chiến dịch lan nhanh đến nhiều địa phương khác trong cả nước. Cuối năm 1996, TPHCM đạt chuẩn quốc gia về xóa mù chữ. Ban Thường vụ Thành đoàn quyết định đẩy mạnh phong trào tình nguyện trong sinh viên, học sinh thành phố lên một bước, bằng việc cho ra đời chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh (vào năm 1997).

Tự hào là đại sứ cho tinh thần tình nguyện

Không chỉ thực hiện ở TPHCM, các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của TPHCM ngày càng lan rộng ra cả nước và đến cả nước bạn Lào, Campuchia. Từ lần đầu thực hiện năm 2004, đến nay hành trình tình nguyện trên đất Lào của tuổi trẻ TPHCM đã chạm mốc 18 năm, để lại những kỷ niệm khó phai giữa nhân dân hai nước. Là chỉ huy phó 2 chiến dịch tình nguyện hè tại Lào vào năm 2004, 2005, ông Lâm Đình Thắng, nay là Giám đốc Sở TT-TT TPHCM, không khỏi bồi hồi khi nhớ lại những ngày chuẩn bị cho hoạt động tình nguyện quốc tế đầu tiên.

Chiến sĩ tình nguyện giúp đỡ người dân huyện Sanamxay, tỉnh Attapeu (CHDCND Lào) sau sự cố vỡ đập thủy điện Xe Pian - Xe Namnoy năm 2018. Ảnh: THÀNH ĐOÀN TPHCM

Theo ông, các chương trình, chiến dịch tình nguyện ấy đã góp phần rất lớn trong việc vun đắp tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước. “Tôi thấy tự hào là một phần của đội hình tình nguyện hè những ngày đầu tiên ấy”, ông Lâm Đình Thắng bày tỏ.

Hơn 30 năm qua, các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thành phố ghi đậm dấu ấn và góp phần nâng cao đời sống người dân không chỉ ở TPHCM mà còn ở nhiều tỉnh, thành phố khác và các nước bạn Lào, Campuchia. Tự hào về kết quả đạt được, tuổi trẻ thành phố tiếp tục xác định tinh thần xung kích và khát vọng cống hiến, đồng hành cùng sự phát triển thành phố như chiến dịch tình nguyện Hành quân xanh năm 2023, chiến dịch tình nguyện Hoa phượng đỏ năm 2023.