Những điểm nóng
Ngày 5-11-2024, hơn 160 triệu cử tri Mỹ dự kiến đi bỏ phiếu để bầu ra vị Tổng thống thứ 60 của nước này. Tổng thống đương nhiệm Joe Biden quyết định tranh cử nhiệm kỳ thứ 2 liên tiếp, trong khi cựu Tổng thống Donald Trump đang được xem là ứng viên tiềm năng đại diện cho đảng Cộng hòa ra tranh cử.
Dư luận cũng sẽ dõi theo cuộc bầu cử tại Nga sau khi Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố tái tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống ngày 17-3-2024 và nhận được sự ủng hộ của chính giới và cử tri. Ấn Độ có kế hoạch tổ chức tổng tuyển cử vào tháng 4 và tháng 5-2024. Theo Viện Chính sách Chatham House (Anh), đây sẽ là cuộc bầu cử có quy mô lớn nhất thế giới vào năm tới với hơn 900 triệu cử tri trong số 1,4 tỷ người của quốc gia Nam Á đã đăng ký đi bầu. Hơn 400 triệu cử tri châu Âu sẽ bầu Nghị viện châu Âu nhiệm kỳ 5 năm trong cuộc bầu cử diễn ra từ ngày 6 đến 9-6-2024. Cuộc bầu cử tại 27 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) sẽ quyết định thành phần của nghị viện khoảng 700 ghế, có nhiệm vụ giám sát lập pháp châu Âu.
Liên quan đến bầu cử Tổng thống Mỹ, Tòa án cấp cao bang Maine ra phán quyết loại ông Donald Trump khỏi cuộc bầu cử sơ bộ tại bang này do vai trò của ông trong vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội hồi tháng 1-2021.
Kết quả của những cuộc bầu cử, nhất là tại các nước lớn, sẽ xác định những người có tầm ảnh hưởng lớn trên thế giới, góp phần tạo ra những thay đổi trong trật tự toàn cầu hiện nay.
Cuộc bầu cử của AI
Tạp chí The Economist của Anh lưu ý rằng cử tri tại các quốc gia tổ chức bầu cử có thể sẽ có trải nghiệm “cuộc bầu cử AI” đầu tiên của mình. AI (trí tuệ nhân tạo) có thể giúp giảm chi phí vận động tranh cử khổng lồ, đồng thời đóng vai trò hữu ích cho các chính trị gia mới ít được biết đến, cũng như những ứng cử viên có ý tưởng chính sách hay nhưng đang gặp khó khăn trong việc gặp gỡ cử tri vì thiếu vốn.
Tuy nhiên, AI có một số sai sót nguy hiểm. Điều đáng lo ngại nhất là thông tin sai lệch có thể được truyền tải qua các sản phẩm deepfake (video giả bắt chước khuôn mặt và giọng nói của người thật) của các chính trị gia nổi tiếng. Theo giới quan sát, nội dung do AI tạo ra có thể tác động mạnh hơn đến các cuộc bầu cử so với mạng xã hội. Trên trang Axios của Mỹ, ông Tom Newhouse, Phó Chủ tịch Doanh nghiệp AI Convergence Media, viết: Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm 2024 “sẽ là cuộc bầu cử AI”, gây rối hơn nhiều so với cái gọi là “bầu cử Facebook” năm 2008 và 2012.
Giới quan sát nhấn mạnh sự cần thiết phải có các khung pháp lý phù hợp để giảm nguy cơ AI ảnh hưởng trực tiếp đến các cuộc bầu cử. Tại Mỹ, đạo luật được đưa ra trước Thượng viện Mỹ vào tháng 9-2023 cấm sử dụng AI không đúng cách trong quảng cáo chính trị. Tại EU, một dự thảo Đạo luật AI đã được Nghị viện châu Âu và các nước thành viên nhất trí vào ngày 9-12 bao gồm các nghĩa vụ rõ ràng phải áp dụng trong các trường hợp hệ thống AI “được phân loại là có rủi ro cao, xem xét tác động tiềm tàng đáng kể của chúng đối với nền dân chủ và quy định của pháp luật”…
Trong khi đó, từ tháng 11-2023, Google đã yêu cầu YouTube và các bên khác hiển thị quảng cáo chính trị thông qua dịch vụ của họ phải chỉ rõ việc sử dụng AI để tạo hoặc tổng hợp hình ảnh/giọng nói ở một vị trí mà người dùng có thể nhìn thấy. Meta, công ty điều hành Facebook, cũng đang thực hiện việc dán nhãn bắt buộc tương tự đối với các quảng cáo chính trị sử dụng AI.
