Đây là tặng thưởng do Ban Bí thư Trung ương Đảng giao Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương thực hiện xét hỗ trợ đối với các công trình, tác phẩm, bài viết lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật đã được đăng tải, phát sóng, xuất bản trong năm 2022. Mục đích nhằm khẳng định, cổ vũ những tác phẩm lý luận, phê bình phục vụ trực tiếp cho định hướng lãnh đạo của Đảng, Nhà nước trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật; động viên, thúc đẩy và phát huy tiềm năng của đội ngũ lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật có các tác phẩm tốt phục vụ hiệu quả sự chỉ đạo của Đảng trên lĩnh vực quan trọng và tinh tế này.
Theo PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, phần lớn các công trình, tác phẩm được tặng thưởng đều đạt mức cao giá trị học thuật, nghệ thuật; có đóng góp mới và thiết thực về lý luận và thực tiễn; có tác dụng tích cực gợi mở, dẫn đường cho hoạt động văn học, nghệ thuật, góp phần định hướng thẩm mỹ và và tiếp nhận của công chúng; tham gia có hiệu quả phản bác các quan điểm sai trái, lệch lạc trong lĩnh vực văn hóa, văn nghệ. Đề tài, nội dung, tiêu điểm của các công trình, tác phẩm được tặng thưởng đều bám sát sự vận động của văn học, nghệ thuật nước nhà; gắn văn hóa, văn nghệ với đời sống rộng lớn của đất nước; quan tâm nhiều hơn đến các giá trị truyền thống và hướng tới những vấn đề, những giá trị mới, phương pháp mới của thế giới hiện đại; vấn đề thẩm mỹ, quan điểm, sắc thái thẩm mỹ; vấn đề triết lý nhân sinh; giải quyết hài hòa sự phát triển của đời sống nghệ thuật và đời sống xã hội đa dạng hơn, phong phú hơn.
Đặc biệt, theo PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, đã có sự tiếp nối đáng mừng giữa các thế hệ những người làm công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, gần như là sự “trao truyền” giá trị, tài năng, tâm huyết, kinh nghiệm của thế hệ trước dành cho thế hệ tiếp theo, những người trẻ dần đông đảo hơn, tự tin hơn, vững tay bút hơn. Họ kế thừa, phát triển và bứt phá hơn trong ý tưởng, đề tài và phương pháp nghiên cứu trong thời đại công nghiệp 4.0.
Đợt xét tặng thưởng lần này có 87 công trình, sách, bài viết được lựa chọn từ các hội chuyên ngành văn học, nghệ thuật Trung ương và địa phương; các nhà xuất bản, các cơ quan báo chí. Qua các bước thẩm định, hội đồng đã trao tặng cho 19 tác phẩm. Tặng thưởng mức A được trao cho cuốn sách Thơ - quan niệm và những sắc thái thẩm mỹ của NGND GS.TS Mã Giang Lân.
Cùng đó, hội đồng cũng trao tặng thưởng cho 11 tập thể có thành tích tuyên truyền về công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật.
