Sau gần 1 năm triển khai thực hiện Quy chế phối hợp giữa UBND các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa và TP Đà Nẵng trong công tác quản lý tàu cá hoạt động khai thác thủy sản trên biển, đến nay, tình hình chống khai thác IUU đã đạt được nhiều kết quả, song vẫn còn một số nhiệm vụ chuyển biến còn chậm.
Cụ thể, tình hình ngư dân và tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép tuy được kiểm soát, ngăn chặn nhưng chưa bền vững.
Vẫn còn xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý, trong đó 8 tàu cá của Bình Định vi phạm vùng biển nước ngoài đều xuất bến ngoài tỉnh, hàng năm không về địa phương và là tàu cá có chiều dài dưới 15 mét, không quy định phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình nên cơ quan chức năng của tỉnh không kiểm soát được quá trình hoạt động trên biển, không kịp thời phát hiện, cảnh báo và ngăn chặn kịp thời.
Đến nay, các địa phương vẫn chưa hoàn thành được việc cấp đăng ký tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, đăng kiểm tàu cá và thực hiện lắp thiết bị giám sát hành trình cho 100% tàu cá. Cụ thể, còn 10.683 tàu cá chưa đủ điều kiện hoạt động khai thác thủy sản và còn 219 tàu cá chưa lắp giám sát hành trình.
Hành vi tàu cá vượt ranh giới, mất kết nối VMS phát hiện qua hệ thống giám sát tàu cá nhiều nhưng công tác xác minh, xử lý còn hạn chế. Công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm IUU vẫn còn thiếu quyết liệt và chưa đồng đều giữa các địa phương. Nhiều tàu cá hoạt động ngoài tỉnh không về địa phương nên khó khăn trong việc tuyên truyền, quản lý, xác minh, xử lý vi phạm…
Tại hội nghị, ông Nguyễn Phú Quốc, Phó Cục Trưởng Cục Kiểm ngư nhấn mạnh, công tác chống khai thác IUU, gỡ thẻ vàng của Ủy ban châu Âu (EC) là nhiệm vụ cần sự chung tay, phối hợp của bộ ngành, đơn vị, các địa phương và ngư dân cả nước. Trước tình trạng số lượng tàu cá “3 không” (không có đăng ký, không có giấy phép khai thác thủy sản và không đăng kiểm) còn nhiều, các địa phương cần quyết liệt trong việc xử lý, không cấp phép hoạt động khai thác, cập và rời cảng.
Các địa phương cần có kiến nghị quy chế phối hợp với Bộ NN-PTNT về việc phối hợp xử lý các tàu vi phạm giữa vùng lộng và vùng khơi; đánh giá toàn bộ tỷ lệ mất kết nối VMS của các nhà cung cấp để có cơ sở xác minh, xử lý. Sắp tới Trung ương sẽ thành lập tổ công tác liên ngành, đến các địa phương có biển để giám sát chặt chẽ việc tàu cá ra vào cảng và công tác thực thi pháp luật trên biển. Tổ công tác liên ngành túc trực cho đến khi đoàn thanh tra EC sang Việt Nam lần thứ 5, dự kiến vào tháng 10-2024.
