Theo tìm hiểu của phóng viên Báo SGGP, trùm đất lậu ở xã Hạ Trạch là Lưu Minh Sơn, chuyên hành nghề trộm đất ở các núi trên địa bàn mang bán. Trong vai người đi tìm hơn 50.000m3 đất san lấp mặt bằng tại khu vực cạnh xã Hạ Trạch, chúng tôi gọi điện thuyết phục nhiều lần, Sơn mới đồng ý gặp.
Sơn nói: “Tui ở đây đào đất bán 10 năm rồi, không có hóa đơn chứng từ chi cả. Anh đặt mấy có mấy. 50.000m3 là ít, tui mới vừa cấp 150.000m3 đất cho công trình kênh mương cấp thoát nước nuôi trồng thủy sản của Công ty Minh Quang ở Nghệ An, vừa thi công xong”.
Khi được hỏi nếu lấy nhiều hơn có hóa đơn không, vì bên thuế bắt buộc đúng thủ tục, Sơn trả lời: “Không có hóa đơn gì cả”. Ban đầu Sơn chốt mỗi khối đất là 75.000 đồng, nhưng sau đó giảm xuống còn 65.000 đồng vì không có hóa đơn. Với mỗi khối đất như thế, chỉ riêng 150.000m3 đất bán cho Công ty Minh Quang, Sơn đã thu về gần 10 tỷ đồng. Trong quá trình thương thuyết, cạnh Sơn bao giờ cũng có một đàn em canh me, nếu phát hiện có vấn đề gì là sẽ xử lý ngay.
Khi chúng tôi hẹn đi xem đất, Sơn sai đệ tử tên Ngọc dẫn vào thôn 8 (xã Hạ Trạch), nơi có nhiều mỏ đất lậu của Sơn. Trước khi đi, Sơn thông báo cho toàn bộ máy xúc dừng hoạt động, dàn xe sơ tán để tránh rủi ro bị chụp hình.
Ngay xóm đầu tiên, con đường dẫn vào một mỏ đất lậu, có 5 hộ dân sinh sống, bụi phủ dày. Nó vốn là đường dân sinh, nhưng bị đội xe của Sơn cày nát. Ngọc nói: “Các anh cần cả triệu khối đất cũng có, vì không có hóa đơn nên rẻ hơn đất mỏ được quy hoạch. Các anh yên tâm, dân ở đây tụi em lo hết, ai không hiểu thì có phương án. Ở đây có cả chục mỏ, ưng quả đồi nào là làm quả đồi đó thôi. Sắp tới anh Sơn nhận cung cấp 500.000m3 đất cũng cho hệ thống kênh mương nuôi trồng thủy sản của 2 xã lân cận. Chỉ có điều đất đá nhiều, không tốt cho lắm”.
Ngọc dẫn chúng tôi đi một số mỏ đất, con đường được quy hoạch vào khu nghĩa địa của xã đã bị Lưu Minh Sơn chiếm dụng để chở đất đá. Chủ tịch UBND xã Hạ Trạch Nguyễn Văn Tác cho rằng, cá nhân ông không hề biết việc này. Khi thông tin rằng Sơn cho biết đã 10 năm đào đất lậu bán thì ông Tác nói: “Làm gì có, đất người ta xin chuyển đổi thôi”.
Ông Lưu Văn R., một người dân ở đây cho biết: “Bà con kêu ca đường làng thì nát, hàng loạt quả đồi bị hạ thấp độ cao gần cả chục mét, lăng tẩm tổ tiên ông bà chực sạt lở. Các chú ra hiện trường đã thấy rồi, rất nghiêm trọng, nhưng vì sợ bị trả thù nên dân không dám phát biểu trước các cuộc họp xã”.
Trái với lời Chủ tịch UBND xã, ông Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Chủ tịch UBND huyện Bố Trạch cho biết, đã yêu cầu Phòng TN-MT vào cuộc kiểm tra. Hiện nghe động nên đối tượng đã tạm dừng khai thác nhưng chúng tôi đo diện tích hạ độ cao vẫn xử phạt được. Cục trưởng Cục thuế cũng đã chỉ đạo Chi cục Thuế huyện Bố Trạch vào cuộc khẩn trương điều tra việc trốn thuế này.
