Đây là lần thứ 2, ông Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN) phải hầu tòa trong vòng 3 tháng qua vì những vi phạm pháp luật trong quá trình ông Thăng điều hành PVN nên phiên tòa đã nhận được sự quan tâm rất lớn của dư luận, người dân cả nước.
Ngay từ đầu giờ sáng, đã có hàng chục phóng viên các báo tới TAND TP Hà Nội để đưa tin về phiên tòa. An ninh trong và ngoài phiên tòa được thắt chặt, bất kỳ ai vào trong tòa đều phải qua kiểm tra ninh chặt chẽ.
Đúng 7 giờ sáng, ông Đinh La Thăng và các đồng phạm được đưa tới tòa bằng xe đặc chủng, ngay sau đó các bị cáo được đưa vào phòng cách ly.
Gần 8 giờ, các bị cáo được đưa vào phòng xử án. Lúc này, Hội đồng xét xử (HĐXX), đại diện cơ quan tố tụng, các luật sư và nhiều người có liên quan được triệu tập tới phiên tòa cũng đã có mặt tại phòng xét xử.
Ngay sau khi tiến hành các thủ tục cần thiết, Thẩm phán Nguyễn Thị Xuân Thu - Chủ tọa phiên tòa đã công bố quyết định đưa vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” liên quan tới vụ việc gây thiệt hại 800 tỷ đồng của PVN góp vốn đầu tư vào Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại Dương (OceanBank) ra xét xử.
HĐXX ông Đinh La Thăng và 6 đồng phạm trong vụ án này có 5 người, gồm 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân, trong đó Thẩm phán Nguyễn Thị Xuân Thu làm Chủ tọa phiên tòa. Giữ quyền công tố tại phiên tòa là 2 kiểm sát viên: Trần Thị Thanh Huyền và Nguyễn Thị Hồng Vân (Viện Kiểm sát Nhân dân TP Hà Nội).
Về phía luật sư, có 23 người đăng ký tham gia phiên tòa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, nguyên đơn dân sự (PVN) cùng những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. Đặc biệt, tại phiên tòa này, ông Đinh La Thăng có tới 5 bào chữa, gồm các luật sư: Nguyễn Huy Thiệp, Đào Hữu Đăng, Phan Trung Hoài, Nguyễn Ngọc Luận và Lê Văn Thiệp.
Đáng chú ý, để xét xử vụ án, TAND TP Hà Nội đã triệu tập nhiều cá nhân và tổ chức có liên quan, trong đó có đại diện của OceanBank và PVN đến phiên tòa .
Trong số những người được triệu tập tới tòa với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có bị án Hà Văn Thắm (nguyên Chủ tịch HĐQT OceanBank) đến phiên tòa với tư cách là người làm chứng. Hà Văn Thắm hiện đang bị tạm giam liên quan tới "đại án" kinh tế xảy ra tại OceanBank.
Đồng thời, tòa còn triệu tập ông Nguyễn Ngọc Sự (nguyên Phó Tổng Giám đốc PVN, đang bị tạm giam và là bị can trong vụ án khác); triệu tập ông Phùng Đình Thực, nguyên Tổng Giám đốc PVN, đang là bị cáo trong vụ án khác tới phiên tòa với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án.
Mặc dù, HĐXX đã triệu tập đại diện một số cơ quan chức năng tới phiên tòa nhưng trong quá trình làm thủ tục, luật sư Phan Trung Hoài đã có ý kiến đề nghị HĐXX triệu tập đại diện Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư, đại diện Văn phòng Chính phủ, đại diện Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Hải Dương... tới tòa để làm sáng tỏ nhiều vấn đề liên quan đến chủ trương góp vốn và thực hiện việc góp vốn của PVN tại OceanBank. Tuy nhiên, tại phiên khai tòa sáng nay, mới chỉ có đại diện Bộ Tài chính tới tòa nên luật sư Phan Trung Hoài đề nghị triệu tập thêm những người vắng mặt và những cơ quan tổ chức trên tham gia phiên tòa.
Sau khi nghe ý kiến của luật sư, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng một số nhân chứng và người có quyền và nghĩa vụ liên quan đã được triệu tập mà chưa đến và những người mà các luật sư đề nghị triệu tập thì cần phải tiếp tục triệu tập đến tòa để phục vụ việc xét xử.
Tiếp đó, sau khi hội ý, HĐXX cho rằng những cá nhân, tổ chức được luật sư đề nghị triệu tập đã có các văn bản trả lời thể hiện trong hồ sơ vụ án. Do phiên tòa diễn ra dài ngày nên trong những ngày tiếp theo, trong quá trình xét xử, tòa sẽ tiếp tục triệu tập đại diện các cơ quan liên quan nếu xét thấy cần thiết.
Theo cáo trạng của vụ án, 7 bị cáo bị đưa ra xét xử tại phiên tòa này gồm: Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch HĐTV PVN) cùng 6 đồng phạm từng là cấp dưới của ông Thăng và giữ nhiều vị trí quan trọng tại PVN, gồm các bị cáo: Nguyễn Xuân Sơn (nguyên Phó Tổng giám đốc PVN), Ninh Văn Quỳnh (nguyên Kế toán trưởng, Trưởng Ban Tài chính kế toán và Kiểm toán PVN), Vũ Khánh Trường (nguyên thành viên HĐTV PVN), Nguyễn Xuân Thắng (nguyên thành viên HĐTV PVN), Nguyễn Thanh Liêm (nguyên thành viên HĐTV PVN) và Phan Đình Đức (nguyên thành viên HĐTV PVN).
Tất cả 7 bị cáo trong vụ án này đều cùng bị truy tố và về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Riêng bị cáo Ninh Văn Quỳnh bị truy tố thêm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”.
Cáo trạng cũng làm rõ, sau khi PVN không được thành lập Ngân hàng Thương mại Cổ phần Hồng Việt, ông Đinh La Thăng khi đó là Chủ tịch Hội đồng quản trị PVN đã chỉ đạo Nguyễn Xuân Sơn và Nguyễn Ngọc Sự (nguyên Phó Tổng Giám đốc PVN) làm việc với một số tổ chức tín dụng để thỏa thuận việc góp vốn đầu tư, trong đó có OceanBank.
Tiếp đó vào tháng 9-2008, Nguyễn Xuân Sơn và Hà Văn Thắm đã trao đổi, bàn bạc và thống nhất về việc PVN góp vốn trở thành cổ đông chiến lược của OceanBank. Thực hiện thỏa thuận này, từ ngày 1-10-2008 đến ngày 16-5-2011, PVN đã 3 lần góp vốn với tổng số tiền là 800 tỷ đồng vào OceanBank để duy trì tỷ lệ nắm giữ 20% vốn tại OceanBank.
Trong quá trình góp vốn, ngày 1-1-2011, Luật các tổ chức tín dụng chính thức có hiệu lực đã quy định “Một cổ đông là tổ chức không được sở hữu vượt quá 15% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng”. Tuy nhiên vào thời điểm đó, với vai trò Chủ tịch HĐTV của PVN, ông Đinh La Thăng đã không thực hiện việc thoái vốn của PVN tại OceanBank để đảm bảo tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ không vượt quá 15% mà tiếp tục ký quyết định giao cho người khác là người đại diện 20% vốn của PVN tại OceanBank trái quy định pháp luật. Trên cơ sở đó, tạo điều kiện cho Nguyễn Xuân Thắng, Nguyễn Thanh Liêm, Vũ Khánh Trường, Nguyễn Xuân Sơn, Ninh Văn Quỳnh tiếp tục thực hiện việc góp vốn trái pháp luật 100 tỷ đồng vào OceanBank.
Hậu quả từ hành vi vi phạm của ông Đinh La Thăng và đồng phạm đã dẫn tới việc toàn bộ số tiền 800 tỷ đồng của PVN bị mất hoàn toàn khi OceanBank kinh doanh thua lỗ, mất vốn chủ sở hữu và Ngân hàng Nhà nước buộc phải mua lại OceanBank với giá 0 đồng.
Đáng chú ý, cáo trạng vụ án xác định ông Đinh La Thăng là người quyết định chủ trương, chỉ đạo việc thực hiện và với tư cách người đứng đầu PVN có trách nhiệm bảo toàn vốn của PVN, ông Thăng phải chịu trách nhiệm chính về số tiền thiệt hại 800 tỷ đồng PVN góp vốn vào Oceanbank.
Trong giai đoạn truy tố, ông Thăng “nhận trách nhiệm trước pháp luật với tư cách người đứng đầu PVN và xin được hưởng sự khoan hồng của pháp luật”.
Các đồng phạm với ông Thăng trong vụ án này là các bị cáo: Ninh Văn Quỳnh, Vũ Khánh Trường, Nguyễn Xuân Sơn, Nguyễn Xuân Thắng, Nguyễn Thanh Liêm và Phan Đình Đức bị cáo buộc giữ vai trò đồng phạm giúp sức, cùng các nhau gây thiệt hại cho PVN số tiền đặc biệt lớn.
Riêng đối với bị cáo Ninh Văn Quỳnh, cáo trạng làm rõ, trong khoảng thời gian từ tháng 3-2009 đến tháng 12-2013, ông Quỳnh với vai trò Kế toán trưởng kiêm Trưởng ban Tài chính kế toán và Kiểm toán PVN đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn của mình để nhận và chiếm đoạt số tiền 20 tỷ đồng là tiền chi lãi ngoài hợp đồng tiền gửi của PVN tại Oceanbank từ Nguyễn Xuân Sơn.
Với số tiền chiếm đoạt này, bị cáo Quỳnh khai nhận đã sử dụng vào nhiều việc khác nhau. Trong đó, bị cáo Quỳnh có gửi tiết kiệm 9,5 tỷ đồng, mua căn hộ 3 tỷ đồng, mua một chiếc ô tô 800 triệu đồng, cho 2 con trai du học ở Anh và Mỹ khoảng 4,5 tỷ đồng, mua chứng khoán khoảng hơn 1 tỷ đồng; chi tiêu cá nhân, nghỉ mát, chi lễ tết, ngoại giao… khoảng 1,2 tỷ đồng.
Theo kế hoạch, phiên tòa xét xử vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” liên quan tới việc gây thiệt hại 800 tỷ đồng của PVN đầu tư vào OceanBank sẽ kéo dài tới 29-3.