Gần đây, chứng kiến nhiều câu chuyện đau lòng về việc các bé trai, bé gái bị xâm hại, lạm dụng tình dục, lỡ mang thai ở tuổi vị thành niên, chúng ta không khỏi giật mình. Từ trường học đến gia đình đã trang bị kiến thức về giới tính, kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho con trẻ, học sinh đến đâu?
Dạy trẻ chưa đến nơi đến chốn
Nghe con trai học lớp 5 đặt câu hỏi: “Mẹ ơi, làm cách nào để trứng và tinh trùng gặp nhau? Bạn nữ bao nhiêu tuổi có thể mang thai và sinh con hả mẹ? Tại sao cô giáo con không giải thích nhiều câu hỏi khó hiểu mà các bạn nêu ra?... Nghe con trai 10 tuổi hỏi về chuyện nhạy cảm, khó trả lời ngay, chị Thu Hương (nhà ở TPHCM) giật mình, bối rối như gà mắc tóc. Sau khi gạn hỏi cậu con nhỏ tuổi nhưng vóc dáng khá cao to, chị biết con mình mới học về chủ đề giáo dục giới tính với bài “Sự sinh sản”. Vì truyền đạt kiến thức chung chung theo sách giáo khoa, thiếu dẫn chứng cụ thể, giải thích nửa vời, thiếu cơ sở khoa học nên học trò thắc mắc, nêu nhiều vấn đề nhạy cảm khiến cô giáo lúng túng, không thể trả lời ngay.
Cần đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục giới tính cho phù hợp với trẻ em tiểu học
Theo các nhà giáo dục, trong chương trình mới, học sinh lớp 4-5 đã được tiếp cận với các vấn đề về giới tính, sự phân biệt giữa nam và nữ, được học về “Sự sinh sản”, “Vệ sinh tuổi dậy thì”…Dù đã có chủ trương giáo dục giới tính cho học sinh bậc tiểu học càng sớm càng tốt nhưng nhiều giáo viên lẫn phụ huynh vẫn có ý kiến, quan điểm khác nhau. Có không ít ý kiến nghi ngại, cho rằng giáo dục kiến thức giới tính quá sớm giống như con dao hai lưỡi và phương pháp dạy không phù hợp, nửa vời sẽ dễ kích thích trẻ quan tâm đến chuyện tế nhị này nhiều hơn, khó kiểm soát.
Tuy nhiên, kinh nghiệm ở các nước phát triển cho thấy, họ dạy chuyện này cho học sinh rất sớm và cách dạy về giới tính rất tự nhiên, không khiên cưỡng như ở ta. Vấn đề đặt ra là giáo dục, truyền đạt kiến thức, kỹ năng sống, cách phòng vệ tránh bị xâm hại như thế nào để ở mỗi độ tuổi, lớp học các em lĩnh hội nó một cách đúng đắn, khoa học nhất. Theo một số hiệu trưởng trường tiểu học ở TPHCM, học sinh cuối cấp tiểu học, nhất là nữ sinh dậy thì rất sớm, vì thế rất cần giáo dục giới tính, phòng chống bị xâm hại, lạm dụng tình dục cho các em, nếu để lớn hơn thì quá muộn! Do chế độ dinh dưỡng, tác động phim ảnh, mạng xã hội…, học trò thời @ dậy thì sớm hơn, tò mò về giới tính và tự tìm hiểu khám phá đề tài nhạy cảm này nhiều hơn so với trước đây. Vì thế, trước mắt ngành giáo dục phải tiên phong đổi mới chương trình, phương pháp giáo dục về giới tính cho phù hợp với từng lứa tuổi, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu thông tin đa chiều của các em. Song song đó, các bậc cha mẹ cũng phải quan tâm bảo vệ con mình bằng cách đồng hành, trang bị kiến thức, kỹ năng phòng ngừa rủi ro, nguy cơ xâm hại luôn rình rập. Cụ thể, ở tuổi trước khi đi học lớp 1, cha mẹ nên chỉ cho con hiểu, chú trọng các bộ phận trên cơ thể quan trọng và tuyệt đối không cho người lạ đụng chạm, sờ mó vào, trừ cha mẹ, bác sĩ khám bệnh…Khi con mình lớn hơn hãy giúp con tự vệ, tạo ra kháng thể phòng tránh sự xâm hại, biết cách sống an toàn.
Sớm tố giác hành vi xâm hại tình dục
Gần đây, bộ phim “Hope” của Hàn Quốc dựa trên câu chuyện có thật về một bé gái 8 tuổi bị xâm hại tình dục được rất nhiều người quan tâm đặc biệt. Không chỉ bàn luận, chia sẻ câu chuyện để cảnh báo về nỗi đau mà ai cũng có thể nếm trải, họ cùng gióng lên hồi chuông báo động không thể dung thứ cho tội ác xâm hại tình dục trẻ em ngày càng gia tăng. Nhiều chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực trẻ em, các nhà tâm lý học đã nhắn nhủ phụ huynh hãy dành thời gian quan tâm, bảo vệ con trẻ trong vòng an toàn, tránh xa nguy cơ rình rập của nạn xâm hại tình dục. Theo lời kêu gọi tha thiết của TS Vũ Thu Hương (ĐH Sư phạm Hà Nội), các bậc phụ huynh hãy tạm ngưng việc học thêm của con để dạy chúng sống an toàn, biết cách phòng vệ như thoát hiểm, bảo vệ bản thân...Phải chăng, nhiều bà mẹ, ông bố sẵn sàng bỏ ra hàng chục triệu đồng để bắt con học thêm, nhồi nhét kiến thức đủ kiểu, mong con thành tài, thành siêu nhân nhưng lại xem nhẹ việc bảo vệ bản thân non nớt, dễ bị xâm hại của chúng?
Th.S Lê Minh Huân (Phòng tư vấn tâm lý học đường Trường THCS Lý Phong, quận 5 TPHCM) cảnh báo: “Rất ít học sinh nhận biết rõ, hiểu đầy đủ về các bộ phận riêng tư trên cơ thể và nơi nào đụng chạm vào sẽ không an toàn. Thậm chí, các em còn lúng túng, rối trí không biết xử lý đối với những hành vi vô tình hay cố ý đụng chạm vào cơ thể sẽ mất an toàn, nguy cơ bị xâm hại cao”.
Các chuyên gia về tâm lý cảnh báo thực trạng có rất nhiều học sinh từng bị người quen hay dòng họ bà con, kể cả người lớn tuổi lạm dụng tình dục ở mức độ từ nhẹ đến nặng nhưng thường giấu kín nỗi đau, sợ nói ra sự thật. Thậm chí, nhiều nữ sinh ở các vùng quê bị xâm hại tình dục đến mang thai ở tuổi 13-15 nhưng câm nín chịu đựng, không dám tố giác kẻ lạm dụng, cưỡng bức tình dục. Vì thế, khi người lớn phát giác sự việc thì các em đã bị tồn thương nặng, bị sốc về tâm lý, sang chấn tinh thần nghiêm trọng.
Diệu Anh
