Mới đây, tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư vào vùng kinh tế trọng điểm miền Trung diễn ra ở Hội An (Quảng Nam), một nhà đầu tư nước ngoài nêu ý kiến công ty ông rất muốn đầu tư một nhà máy phong điện tại khu kinh tế (KKT) Nhơn Hội (tỉnh Bình Định). Đó là Nhà máy Điện gió Phương Mai ở phía Bắc bán đảo Phương Mai, khu vực ranh giới giữa hai huyện Phù Cát và Tuy Phước. Dù dự án được đầu tư nghiên cứu và đặt trạm khảo sát gió từ năm 1998 nhưng đến nay vẫn chưa đi đến đâu do thủ tục đầu tư và giấy phép chưa hoàn tất, đặc biệt không thể thống nhất được giá điện với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) bởi giá EVN đặt mua mua lại rất thấp, không đủ chi phí đầu tư (giá chủ đầu tư đưa ra là 5 cent/chữ điện).
Nhân chuyện của nhà đầu tư này, cách đây 3 năm (2007), UBND tỉnh Quảng Ngãi đã trao giấy chứng nhận đầu tư dự án điện gió ở đảo Lý Sơn cho Công ty CP Điện gió Lý Sơn (liên doanh của ba công ty từ CHLB Đức). Tuy nhiên, cũng do không thống nhất được giá điện với EVN (phía chủ đầu tư đưa ra giá 750 đồng/chữ điện), còn EVN chỉ chấp nhận mua ở mức 500 đồng/chữ điện. Vậy là, mặc dù dự án đã triển khai giai giai đoạn 1 (2006-2008) với số tiền bỏ ra trên 80 tỷ đồng nhưng không thể phát điện. Thế nên, dự án điện gió Lý Sơn cũng từ đó… bay theo gió.
Một trường hợp cụ thể nữa là Dự án Nhà máy Điện gió Tu Bông – Khánh Hòa 1 đặt gần chân đèo Cả, thuộc khu vực Tu Bông, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, cũng gặp nhiều vướng mắc, trong đó có việc EVN không đồng ý mua điện với giá 0,05 USD/kWh, mà chỉ đồng ý mua giá 0,04 USD/kWh (thời điểm năm 1997), nên dự án cũng… bay theo gió.
Được biết, hiện có nhiều công ty nước ngoài đến tìm hiểu thị trường điện gió ở nước ta, chỉ riêng Ninh Thuận đã có 8 công ty, Bình Thuận 6 công ty... Điện gió có thể góp thêm cho ngành điện 12% tổng lượng điện tiêu thụ. Nhưng hàng chục công ty đã đầu tư vào điện gió ở VN đều đang... tắc vì EVN trả giá quá thấp.
Lắng nghe và ghi nhận ý kiến của các nhà đầu tư nước ngoài tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nhấn mạnh: “Những dự án điện nói chung, phong điện nói riêng nếu chủ đầu tư và EVN không thể thống nhất được với nhau, EVN phải báo cáo Bộ Công thương, từ đó bộ này sẽ tham mưu và trình Thủ tướng Chính phủ quyết định và Thủ tướng sẽ quyết định cuối cùng phương thức triển khai”. Phó Thủ tướng cũng cho biết thêm, hiện tại Chính phủ tính toán đơn giá phong điện là 7,5 cent/chữ điện. “Nếu nhà đầu tư chỉ cần 5 cent/chữ điện, ngay ngày mai sẽ ký hợp đồng luôn” - Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nói vui.
NGUYÊN PHƯƠNG
