Ngày 28-7, tại quần đảo Hawaii (Mỹ), trưởng đoàn đàm phán 12 quốc gia tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) họp để thảo luận các mục tiêu cho chương trình nghị sự của Hội nghị cấp Bộ trưởng (từ ngày 28 đến 31-7), giải quyết tất cả các vấn đề còn tồn tại.
Nhiều vướng mắc
Báo New York Times (Mỹ) cho biết hiệp định thương mại tự do kết nối 12 quốc gia châu Á - Thái Bình Dương đóng góp 40% GDP toàn cầu này sẽ thực hiện vòng đàm phán cuối cùng để giải quyết tất cả những vấn đề còn tồn tại. Trong phiên họp này, trưởng đoàn 12 nước tham gia TPP sẽ đàm phán về các mặt hàng điều chỉnh ưu đãi cho khối doanh nghiệp nhà nước và các điều kiện cạnh tranh công bằng giữa các công ty nhà nước và tư nhân. Các vấn đề vẫn còn gây tranh cãi nổi bật nhất là các rào cản bước vào thị trường nông nghiệp Canada, nỗi lo của Australia về bằng sáng chế dược ở Mỹ, quy định quản lý rừng nhiệt đới ở Peru, sợi Trung Quốc trong các sản phẩm dệt may xuất khẩu của Việt Nam và cuối cùng là các quy định về thị trường lao động ở Việt Nam và Mexico. Những tranh cãi về thị trường bơ sữa và gia cầm đang được bảo hộ của Canada cũng là một vấn đề gặp nhiều vướng mắc, đến nỗi một số người cho rằng có thể Canada sẽ rời khỏi TPP.
Nông dân Nhật Bản tuần hành đòi Chính phủ bảo vệ các mặt hàng nông sản.
Quốc hội Mỹ được thông báo rằng đây sẽ là vòng đàm phán cuối cùng. Tuy vậy, sẽ còn một thời gian nữa thì TPP mới chính thức được thông qua. Theo quy định của Quốc hội Mỹ, thỏa thuận thương mại đạt được vào ngày 31-7 sẽ không được ký trước ngày 31-10 hoặc thậm chí là đầu tháng 11. Đến tháng 12, Quốc hội Mỹ mới có thể bắt đầu xem xét.
Như vậy, sẽ phải mất tối đa 6 tháng Quốc hội Mỹ mới bỏ phiếu thông qua TPP. Theo quy định, Nhà Trắng sẽ phải công bố chi tiết hiệp định khoảng 60 ngày trước khi Quốc hội bỏ phiếu.
Nút thắt Mỹ, Nhật Bản
Hiện 2 nền kinh tế lớn nhất TPP là Nhật Bản và Mỹ đang hướng tới việc đạt được thuận chung về các vấn đề liên quan đến hạn ngạch nhập khẩu vào Nhật Bản đối với lúa gạo của Mỹ và tốc độ xóa bỏ thuế quan đối với phụ tùng ô tô của Nhật Bản. Đây được cho là nút thắt chính trong tiến trình đàm phán TPP.
Về phía Nhật Bản, từ khi bắt đầu tham gia đàm phán thành lập TPP năm 2010 đến nay, Hội Liên hiệp các hợp tác xã nông nghiệp Nhật Bản thường xuyên tổ chức các cuộc biểu tình và các hoạt động phản đối do lo ngại thị trường nông sản sẽ bị “lép vế” trước hàng hóa ngoại rẻ hơn tràn vào. Hàng ngàn nông dân Nhật Bản ngày 27-7 đã tham gia cuộc tuần hành ở thủ đô Tokyo yêu cầu chính phủ bảo vệ các mặt hàng nông sản chủ chốt.
Ông Toyokuni Kakurai, người đứng đầu các chiến dịch vận động do Hội Liên hiệp các hợp tác xã nông nghiệp phát động, cho biết các cuộc đàm phán TPP có nhiều vấn đề liên quan đến cuộc sống của nông dân, nhưng thông tin lại không được tiết lộ.
Trong khi đó tại Mỹ, TPP cũng đối mặt với làn sóng chỉ trích dữ dội từ các công đoàn lao động và tổ chức tiêu dùng ở Mỹ. Sau khi Quốc hội Mỹ thông qua dự luật quyền thúc đẩy thương mại (TPA), nhiều công đoàn lao động Mỹ thề sẽ tiếp tục chống TPP đến cùng. Tờ Wall Street Journal cho biết dù phần lớn tập đoàn lớn ở Mỹ ủng hộ TPP, nhưng một số nhà sản xuất, trong đó có các công ty xe hơi, đang vận động những nghị sĩ bỏ phiếu chống TPP vì lo ngại giảm thuế khiến nhập khẩu gia tăng. Báo Wall Street Journal dẫn lời bà Susan Schwab, cựu đại diện thương mại Mỹ thời Tổng thống George W. Bush, nhận định “Sẽ có một cuộc chiến mới về TPP”. Với một thỏa thuận thương mại phức tạp, những người chống đối sẽ luôn chỉ trích các điểm họ cho là tiêu cực”.
|
VIỆT ANH (tổng hợp)