Ngân hàng căng thẳng thanh khoản cuối năm

Ngân hàng căng thẳng thanh khoản cuối năm

Căng thẳng về vốn cuối năm đã trở thành thông lệ của các ngân hàng (NH) vì đây là thời điểm các doanh nghiệp (DN) cần tiền thanh toán nợ công, trả lương thưởng cho nhân viên, đầu tư sản xuất cho năm sau; nhu cầu mua sắm, chi tiêu cuối năm của người dân… Chỉ còn một tuần nữa là đến Tết Nguyên đán, các NH, đặc biệt là các NH nhỏ đang rốt ráo hút tiền đồng để đảm bảo thanh khoản.

Đủ “chiêu” huy động

Ông Nguyễn Ngọc Thắng, Phó Giám đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TPHCM cho biết tiền gửi tại các tổ chức tín dụng giảm mạnh sau ngày 7-9-2011 (ngày NHNN ra quy định các NH không được huy động vượt trần 14% - PV). Đây cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến vấn đề thanh khoản của một số NH nhỏ vì huy động khó. Tiền gửi từ các tổ chức và dân cư tại các NH TMCP giảm mạnh, tính đến tháng 11-2011 đã giảm gần 41.000 tỷ đồng (10,5%). Bên cạnh đó, một bộ phận tiền gửi cũng đã chuyển qua khối NHTM nhà nước. Chính vì thế, thời gian cận tết, tình hình thanh khoản của các NHTMCP lại càng căng thẳng.

Thanh khoản là vấn đề quan trọng của ngân hàng. Ảnh: KIM NGÂN
Thanh khoản là vấn đề quan trọng của ngân hàng. Ảnh: KIM NGÂN

Để hút vốn bù vào lượng tiền được rút ra vào cuối năm, NH nào cũng có chương trình riêng, thậm chí, mỗi chi nhánh của NH cũng có những phương thức huy động riêng để không chỉ hút vốn mà còn giữ chân khách hàng. NH TMCP Sài Gòn mới (SCB) đang đưa ra chương trình “Hợp nhất triệu lộc xuân” có tổng giá trị giải thưởng lên đến 32 tỷ đồng. NH VIB chi nhánh quận 1 cũng có chương trình “Ba cơ hội trong tay, nhận ngay quà Tết” với giải thưởng cao nhất là 1 kg vàng 9999 SJC trị giá hơn 1,1 tỷ đồng.

NH Việt Á đang áp dụng chương trình “Gửi tiền trúng thưởng: mỗi ngày trúng tiền, cuối tuần trúng lượng, cuối kỳ trúng vàng SJC” có tổng giá trị giải thưởng gần 12 tỷ đồng… Đại diện của các NH cho biết, những phương thức huy động này đã hút được một lượng vốn nhất định để dự trù các khoản bị rút nhằm cung ứng kịp thời cho giao dịch của NH.

Không chỉ dừng lại ở việc khuyến mãi để hút vốn, một số NH đã bắt đầu lách trần huy động. Chị Minh Anh (quận 5) đang gửi tiết kiệm tại NH liên doanh V., cho biết sau một thời gian dài gửi tiết kiệm tại NH này, chị có ý định chuyển tiết kiệm về NH gần nhà nhưng chị được NH này “giữ chân” bằng cách tăng lãi suất lên 17%/năm. Phần chênh lệch chị được chi bằng tiền mặt và không cần giấy tờ gì.

Tại cuộc họp tổng kết NHNN chi nhánh TPHCM mới đây, nhiều NH tại TPHCM phản ánh đã tái diễn tình trạng lách trần lãi suất để cạnh tranh giữa các NH với mức lãi suất huy động khoảng 17-18%,/năm, thậm chí có NH huy động đến 21%/năm. Một lãnh đạo NHNN thừa nhận thời điểm này nhu cầu tiền mặt của DN và người dân quá lớn khiến một số NHTM nhỏ đang gặp khó khăn trong thanh khoản lại càng khó hơn nên đã xé rào huy động lãi suất vượt trần quy định.

Tiềm ẩn rủi ro

Không chỉ sử dụng nhiều phương thức để tìm cách hút tiền đồng mà các NH cũng tăng lãi suất huy động vàng lên rất cao. Từ lãi suất huy động vàng xấp xỉ 1%/năm vào khoảng tháng 9-2011, đến cuối năm 2011 lãi suất đã lên đến 3,7%/năm. Vào đầu năm 2012, một số NH tiếp tục nâng lãi suất huy động vàng bằng chứng chỉ và sau khi cộng luôn mức ưu đãi thì mức huy động vàng của một số NH hiện lên đến hơn 4%/năm.

Theo một chuyên gia về NH, việc các NH đẩy mạnh huy động vàng là giải pháp tạm thời để giảm áp lực thanh khoản cuối năm. Bởi khi cần, NH có thể dùng số vàng huy động thế chấp hay cầm cố để vay tiền ở thị trường liên NH. Cũng theo chuyên gia này, các NH cũng có thể chuyển đổi “lén” vốn vàng thành tiền đồng để bù đắp thanh khoản đang căng thẳng dịp cận tết mặc dù hiện nay chỉ có vài NH được phép chuyển đổi một số lượng nhất định từ vàng sang tiền đồng.

Lãnh đạo một NHTM cho rằng, việc đẩy mạnh huy động vàng cũng là giải pháp đa dạng hóa hoạt động và công cụ dự phòng trong trường hợp cần thiết. Tuy nhiên vị này cũng thừa nhận rằng giải pháp này có nhiều rủi ro vì giá vàng luôn biến động khó lường.

Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM Nguyễn Ngọc Thắng cho biết, mặc dù đã có quy định về ngưng hoạt động huy động vốn và cho vay bằng vàng từ tháng 5-2010. Nhưng số dư huy động vốn bằng vàng vẫn chưa giảm nhiều, cơ bản chỉ chuyển từ các hình thức tiết kiệm vàng sang hình thức phát hành chứng chỉ vàng.

Theo thống kê của NHNN, tính đến thời điểm khoảng tháng 10-2011, 14 NH TMCP trên địa bàn TPHCM đã phát hành chứng chỉ vàng quy ra tiền đồng đạt hơn 96.000 tỷ đồng, chiếm 87,3% trong tổng vốn huy động bằng vàng. Những tháng cuối năm 2011, giá vàng biến động và có lợi so với kỳ vọng của nhà đầu tư, vì vậy một lượng tiền gửi tiết kiệm giảm do người gửi tiền rút ra để đầu tư, kinh doanh vàng cũng đã dẫn đến sự khó khăn thanh khoản cục bộ của một số NH.

NHNN chi nhánh TPHCM đã gửi Công văn 78 của NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng trên địa bàn TP chấn chỉnh việc thực hiện ngay lãi suất huy động vốn và xử lý vi phạm lãi suất theo quy định tại Chỉ thị 02 của NHNN. NHNN nêu rõ, thời gian qua vẫn còn một số NHTM vi phạm trần lãi suất huy động dưới nhiều hình thức làm lãi suất huy động thực tế của NH tăng lên, gây xáo trộn thị trường tiền tệ, ảnh hưởng đến mặt bằng lãi suất trên thị trường và gây khó khăn cho các NHTM chấp hành nghiêm quy định lãi suất của NHNN. Qua quá trình giám sát thanh tra nếu phát hiện vi phạm sẽ xử lý nghiêm.


HẠNH NHUNG

Tin cùng chuyên mục