Cây nho được trồng phổ biến ở vùng ôn đới và bán ôn đới. Tại TPHCM, có nông dân Trương Văn Ở (61 tuổi, phường Phước Long B, quận 9) đã nghiên cứu, lai tạo được giống nho trồng phù hợp với vùng đất pha cát cho năng suất cao.
Theo Hội Nông dân phường Phước Long B, ông Trương Văn Ở là người đã về hưu, vốn dĩ không có kinh nghiệm trong nghề nông. Cách đây khoảng 6 năm, ông Ở chỉ trồng để giải trí nhưng cho ra giống nho sạch, trái to nên Hội Nông dân phường đã động viên phát triển mô hình. Hiện vườn nho của ông Ở rộng 400m2 với khoảng 30 gốc nho. Một năm thu hoạch 3 lần, mỗi cây cho ra khoảng 100kg - 120kg với giá bán 50.000 đồng/kg.
Theo ông Trương Văn Ở, điều kiện quan trọng quyết định việc trồng nho là khí hậu. Vùng trồng nho cần có điều kiện khí hậu khô, độ ẩm không khí thấp, lượng mưa ít, nếu mưa nhiều, kéo dài dễ làm phát sinh bệnh trên cây. Với khí hậu và đất của TPHCM thì trước lúc ươm mầm, cần phải bón phân cho đất thật kỹ. Kể về duyên đến với cây nho, ông Ở cho hay: “Trong một lần đến nhà người thân ở Ninh Thuận chơi, được cho cây nho giống về trồng. Khi về trồng thì cây không ra trái, tôi phải gọi người thân chỉ cách nhưng cũng chỉ ra trái nhỏ. Tiếp tục xin cây giống khác, vừa áp dụng kiến thức ở Ninh Thuận, vừa áp dụng kiến thức trong sách, tôi sửa lại cách trồng và mất hơn 1 năm mới cho ra trái to”.
Nông dân Trương Văn Ở đang chăm sóc cây nho
Giống nho được trồng phổ biến là NH01-93, NH01-48, NH01-96, Cardinal… dùng cho ăn tươi, giống NH02-90 dùng làm nguyên liệu chế biến rượu. Mật độ trồng nho tùy thuộc vào giống và đất trồng. Những tháng đầu sau khi trồng có thể pha 30g - 50g phân với 10 lít nước, tưới đều vào vùng rễ nho. Các tháng sau có thể bón trực tiếp vào đất với định kỳ 1 - 1,5 tháng/lần, bón kết hợp xới đất phá váng và vùi lấp phân bón. Tùy theo từng thời điểm mà sẽ có cách bón phân cho phù hợp để cho ra trái to.
Đặc điểm cây nho là cần leo giàn, cần làm giàn có độ cao khoảng 1,8m - 2m để tiện cho việc đi lại, chăm sóc. Mỗi cây nho cần cắm một cọc để bám vào, chọn ngọn nho khỏe nhất buộc vào cọc cho leo lên giàn, các ngọn hoặc cành còn lại cần cắt bỏ. Khi ngọn của thân chính đã leo cao khỏi giàn 20cm - 30cm, tiến hành cắt bỏ thân chính ở mặt dưới giàn, cây nho sẽ mọc nhiều cành mới (cành cấp 1). Mỗi cây nho chỉ để lại 2 - 4 cành cấp 1 và bố trí đều về các hướng. Buộc chặt các cành cấp 1 vào dây của giàn. Khi cành cấp 1 dài khoảng 1m, tiến hành cắt ngọn để mọc ra các cành cấp 2 (cành quả), mỗi cành cấp 1 để khoảng 10 - 20 cành cấp 2. Các cành cấp 2 cũng cần được buộc chặt vào giàn, tránh gió lay làm rách lá, rụng mắt và tránh để cành đè lẫn lên nhau. Dây để buộc cố định cành vào giàn nên sử dụng những loại có khả năng tự phân hủy như dây đay, bẹ chuối...
Trồng khoảng 10 - 12 tháng, các cành cấp 2 đã hóa gỗ, màu nâu, mắt đã nổi rõ thì tiến hành để trái bằng cách cắt hết cành lá đã có, chỉ để lại cành quả cho mầm dự trữ cho cành quả vụ sau. Sau cắt cành khoảng 20 ngày, cây bắt đầu ra hoa, khoảng 25 - 30 ngày thì đậu trái. Mỗi dây chỉ để 2 - 3 chùm, trên các chùm cần tỉa bỏ các trái bị dị tật, méo mó, sâu bệnh để tập trung dinh dưỡng nuôi các trái còn lại.
Ông Ở còn nghiên cứu chuyển lai tạo cây giống phù hợp với vùng đất TPHCM. Hiện ông đã cung ứng cây giống cho bà con rất nhiều quận, huyện khác về trồng và đạt năng suất cao. Nhiều nông dân trồng vườn nho trên cao, dưới đất trồng thêm rau để tăng năng suất. Bởi vì vườn nho sẽ tạo bóng mát cho rau mà không cần phải mua lưới che. Bà con nông dân có thể liên hệ với nghệ nhân Trương Văn Ở qua số điện thoại 090.974.3761 để mua cây giống và được hướng dẫn chi tiết cách trồng cho năng suất cao ª
QUÝ NGỌC
