Bó tay với tranh giả, tranh nhái?

Chuyện tranh giả, tranh nhái làm vẩn đục thị trường mỹ thuật trong nước không phải là chuyện mới, nhưng đang với tần suất ngày càng nhiều hơn, trắng trợn hơn.
Thậm chí gần đây còn có trang web trực tuyến công khai sao chép tranh của nhiều họa sĩ tên tuổi trong nước. Phát hiện này khiến thị trường mỹ thuật Việt Nam vốn chao đảo lại thêm một lần dậy sóng.
Bó tay với tranh giả, tranh nhái? ảnh 1 Thật giả bất phân trong thị trường mỹ thuật khiến công chúng “thờ ơ” với cả tranh thật
Thật giả bất phân…
Trang web xuongtranh.vn vừa bị các họa sĩ phát hiện đăng tải và rao bán công khai tranh sao chép, tranh giả, nhái tác phẩm của một số họa sĩ với giá rẻ. Người mua chỉ cần xem tranh, ưng giá, điền thông tin, sẽ có một bức tranh sao chép với giá dao động 2-3 triệu đồng. Ngay khi phát hiện trang web kinh doanh phi pháp, lợi dụng tên tuổi, thương hiệu của các họa sĩ, người trong giới đồng loạt bày tỏ sự phẫn nộ. Thấy bị đánh động, những bức tranh treo tại địa chỉ này đã bị gỡ xuống, tạm ngừng hoạt động. Tất nhiên chủ nhân trang web đưa ra lời giải thích ngô nghê: “Do chưa tìm hiểu kỹ, chúng tôi đã up lên web những tác phẩm sao chép của một số họa sĩ Việt Nam”. Đây là một trong vô vàn những xâm hại bản quyền mà giới mỹ thuật Việt đang phải đối mặt. Cùng chung tâm trạng này, họa sĩ Phạm An Hải bức xúc: “Tranh mình vừa đưa lên Facebook lập tức bị nhái ngay tới 70%-80%. Xong họ ký tên họ và bảo vẽ 5-7 năm trước...”. Hơn thế, “việc giả, nhái này khiến công chúng không còn tha thiết với đồ thật” - họa sĩ Đào Hải Phong lên tiếng. Tiến sĩ Phạm Long, nhà phê bình mỹ thuật, bất mãn khi cho rằng, tranh giả thao túng thị trường mỹ thuật. Ông nhận định: “Trong 10 năm trở lại đây, các tác phẩm hội họa của thời kỳ mỹ thuật Đông Dương lên giá rất cao. Nhu cầu sưu tập tranh được đẩy lên đỉnh điểm. Từ nhu cầu đã kéo theo việc chép tranh, làm giả tranh bằng nhiều hình thức tinh vi hơn. Đơn cử, nhiều bức tranh của các tác giả nổi tiếng hiện đang được trưng bày ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, vậy mà được bày bán tràn lan khắp nơi cả trong và ngoài nước với mức độ làm giả lên tới 80%. Nghiêm trọng hơn, tôi nghĩ có những họa sĩ tay nghề ở Việt Nam cũng tham gia vào việc làm này mới có thể có được những bức tranh giả như vậy… Những nhà triển lãm nước ngoài nếu như đến xem tranh thật liệu họ có tin tưởng đó thực sự là thật hay không? Đây là việc rất đau lòng. Đau lòng hơn là việc này xuất phát hầu hết ở nước ngoài, mà nhiều họa sĩ ở Việt Nam lại tiếp tay”, tiến sĩ Phạm Long nói. Nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng cũng chỉ ra, trong việc tranh giả tràn lan, người nước ngoài mua tranh Việt Nam chịu tổn thất nặng nề nhất, bởi họ chiếm tới 90%. “Tôi xem rất nhiều bộ sưu tập của các Việt kiều trẻ, họ thể hiện tình yêu nước bằng cách chơi tranh. Họ mua tranh nhiều và cũng mua phải tranh giả rất nhiều. Chúng tôi buồn y như mình đem đồ giả đến nhà họ, bởi mình không dám nói đó là thật hay giả”, ông nói.Giải pháp trung tâm kiểm định
Không ít họa sĩ cho rằng, đã đến lúc Hội Mỹ thuật Việt Nam nên thành lập trung tâm bảo vệ tác quyền mỹ thuật như Hội Nhà văn Việt Nam hay Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Họ kỳ vọng trung tâm sẽ bảo vệ tác quyền trước vấn nạn tranh nhái, tranh giả… cho những “đứa con tinh thần” của các họa sĩ. Cùng chung mong muốn việc phân định thật giả không rơi mãi vào bế tắc, nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng cũng cho rằng: “Ngành mỹ thuật cần chủ động. Các nước khác cũng không có cơ quan nào kiểm duyệt tranh thật giả hay bảo vệ quyền tác giả. Đó là chuyện của từng bảo tàng, cá nhân sưu tầm tranh - phải mời người thẩm định”. Tuy nhiên, ý kiến này khi đưa ra lại vấp phải nhiều phản hồi. Theo họa sĩ Trần Khánh Chương, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đó thực sự là “việc không tưởng”. Người đứng đầu Hội Mỹ thuật Việt Nam giải thích, không phải ở Việt Nam mà ngay nước ngoài cũng không có trung tâm bảo vệ tác quyền mỹ thuật. Một trong những nguyên nhân là mỹ thuật không có tiền tác quyền mà ngân sách của hội eo hẹp, rất khó có thể duy trì bộ máy nhân sự nếu như trung tâm này ra đời. Cũng theo họa sĩ Khánh Chương, kinh nghiệm từ thực tế quan sát được trong các chuyến tham quan, học hỏi ở nước ngoài cho thấy, vấn đề tranh chấp bản quyền, xác định tranh nhái, tranh thật, tranh giả thuộc về Trung tâm Giám định tác phẩm nghệ thuật với phương tiện kỹ thuật hiện đại để xác định niên đại, chất liệu tác phẩm. Ở Việt Nam, trung tâm này từng được Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam thành lập. Tuy nhiên, cho đến nay, trung tâm vẫn chưa phát huy được vai trò thực sự. Thêm nữa, khi phát hiện ra tranh bị sao chép trái phép hay còn gọi là tranh “nhái”, việc giải quyết là giữa hai bên, rất ít họa sĩ dám bỏ tiền theo kiện tới cùng. Hội chỉ có thể góp tiếng nói chứ không thể trở thành đơn vị trung gian đứng ra giải quyết. Còn muốn làm rõ ngọn nguồn nên nhờ đến thanh tra văn hóa, an ninh văn hóa, Cục Bản quyền tác giả văn học nghệ thuật…

Bình luận

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin cùng chuyên mục

Quốc Đại truyền tải lòng tự hào dân tộc qua “Sắc màu Việt Nam”

Quốc Đại truyền tải lòng tự hào dân tộc qua “Sắc màu Việt Nam”

Tối 29-3, ca sĩ Quốc Đại chính thức ra mắt chương trình nghệ thuật chủ đề Sắc màu Việt Nam. Đây là dự án tâm huyết của Quốc Đại nhằm kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2025); cũng là lời tri ân với TPHCM, nơi đã nuôi dưỡng giấc mơ âm nhạc của anh.

NSND Xuân Quan qua đời

NSND Xuân Quan qua đời

Sau 5 năm kiên cường chống chọi với căn bệnh ung thư vòm họng, NSND Xuân Quan đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 16 giờ 5 phút ngày 29-3 tại tư gia, hưởng thọ 64 tuổi.

Hành trình cinetour của phim tài liệu "Vượt sóng"

Hành trình cinetour của phim tài liệu "Vượt sóng"

Bộ phim tài liệu "Vượt sóng - Câu chuyện kể về thành phố 50 mùa hoa nở" không chỉ được trình chiếu trên sóng HTV mà còn là hành trình cinetour qua màn ảnh rộng để tiếp cận gần hơn với khán giả trẻ. 

Góp tấm lòng với văn chương phương Nam

Góp tấm lòng với văn chương phương Nam

Ngày 29-3, Khoa Văn học Trường ĐH KHXH và NV - ĐH Quốc gia TPHCM tổ chức giao lưu giới thiệu ấn phẩm "Góp lời cho văn chương phương Nam" (NXB Đà Nẵng). Ấn phẩm có sự tham gia của GS Võ Văn Nhơn trong vai trò chủ biên, cùng 13 tác giả khác.

Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ qua đời

Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ qua đời

Sau thời gian lâm trọng bệnh, dù được các y bác sĩ Bệnh viện Nhân dân 115 tận tình chữa trị, nhưng do tuổi cao sức yếu, nhạc sĩ Lư Nhất Vũ đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 9 giờ 30 phút ngày 29-3-2025, hưởng thọ 89 tuổi.

Những tư liệu quý về Đại thắng mùa Xuân năm 1975

Nhiều tư liệu quý về Đại thắng mùa Xuân năm 1975

Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật giới thiệu hai cuốn sách giá trị về Đại thắng mùa Xuân năm 1975: “Thư vào Nam” của Tổng Bí thư Lê Duẩn và “Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa”.

Tối 28-3, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đến dự Chương trình Nghệ thuật “Đảng trong mùa Xuân đại thắng” tại Nhà hát Trưng Vương (TP Đà Nẵng)

Tổng Bí thư Tô Lâm dự chương trình nghệ thuật “Đảng trong mùa xuân đại thắng”

Chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng bộ TP Đà Nẵng (28-3-1930 - 28-3-2025) và 50 năm Ngày Giải phóng thành phố Đà Nẵng (29-3-1975 - 29-3-2025), kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2025), tối 28-3, tại Nhà hát Trưng Vương, thành phố Đà Nẵng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã dự Chương trình nghệ thuật “Đảng trong mùa Xuân đại thắng”.

Phim từng thắng giải Oscar của Ấn Độ chiếu tại Việt Nam

Phim từng thắng giải Oscar của Ấn Độ chiếu tại Việt Nam

RRR (Rise Roar Revolt) - bộ phim hành động chính kịch của điện ảnh Ấn Độ từng thắng giải Ca khúc gốc hay nhất tại Oscar 2023 là một trong 3 tác phẩm được giới thiệu tại LHP Ấn Độ 2025, diễn ra từ ngày 28 đến 30-3 tại cụm rạp Cinestar Hai Bà Trưng (quận 1, TPHCM).

Chung tay bảo tồn di sản Việt Nam trên không gian số

Chung tay bảo tồn di sản Việt Nam trên không gian số

Ngày 28-3, tại Hà Nội, Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam, Viện Công nghệ Thông tin và Truyền thông CDIT cùng nền tảng TikTok đã ký kết hợp tác nhằm đưa di sản Việt Nam đến gần hơn với giới trẻ qua công nghệ số.

Nghệ sĩ làm đạo diễn sân khấu: Khẳng định thế hệ kế thừa

Nghệ sĩ làm đạo diễn sân khấu: Khẳng định thế hệ kế thừa

Những năm gần đây, sân khấu cải lương xuất hiện khá nhiều đạo diễn trẻ xuất thân là nghệ sĩ, nhiều kinh nghiệm nghề. Hoạt động nghệ thuật tích cực của các nghệ sĩ - đạo diễn trẻ đang tạo nên một luồng gió mới trong đời sống sân khấu với những tác phẩm có nhiều nét độc đáo, mới lạ.

Tác phẩm tham dự triển lãm từ thiện xây nhà cho đồng bào miền Trung

24 họa sĩ tham gia triển lãm gây quỹ xây nhà cho người nghèo

Triển lãm từ thiện "Xuôi dòng sông thu 2025" là sự kiện nghệ thuật đặc biệt, không chỉ là nơi trưng bày những tác phẩm nghệ thuật xuất sắc mà còn mang ý nghĩa nhân văn khi hướng đến mục tiêu gây quỹ xây dựng nhà cho người nghèo tại miền Trung.