Sáng 18-4, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khám xét nhà riêng hai nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng là ông Trần Văn Minh (số nhà 25/10 Lý Thường Kiệt, Đà Nẵng) và nhà riêng ông Văn Hữu Chiến (số 2 Ba Đình, Đà Nẵng). Việc khám xét nhà ông Văn Hữu Chiến diễn ra từ 9 giờ 20 đến 10 giờ 25 phút. Trong khi đó, việc khám xét nhà ông Trần Văn Minh kéo dài đến 12 giờ 55 phút. Khi rời khỏi nhà ông Minh, các cán bộ điều tra mang theo một vali và một hộp giấy đựng tài liệu.
Ngày 18-4, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đến khám xét nhà riêng nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Văn Hữu Chiến. Ảnh: NGUYÊN KHÔI
Gây thất thu ngân sách Những sai phạm của ông Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến chủ yếu liên quan đến 9 dự án, 31 nhà công sản của ông Phan Văn Anh Vũ (Vũ “nhôm”) từ năm 2006 đến năm 2014 có dấu hiệu vi phạm khi không thực hiện theo đúng quy định Luật Đất đai. Những sai phạm này đều nằm dưới thời ông Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến làm chủ tịch UBND TP Đà Nẵng.
Từ 2006, Đà Nẵng và Công ty TNHH Daewon Cantavil (Hàn Quốc) ký bản thỏa thuận nguyên tắc để Daewon triển khai đầu tư dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước (phường Thuận Phước, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng) với mục tiêu xây dựng nơi đây trở thành vườn ươm công nghệ thông tin quốc tế; phát triển khu trung tâm thương mại - khách sạn - căn hộ cao cấp (cao khoảng 33 tầng), khu biệt thự… với tổng vốn đầu tư cho dự án ước tính là 300 triệu USD.
Từ năm 2007 - 2011, Daewon Cantavil hoàn thành giai đoạn 1 lấn biển nhưng do gặp nhiều khó khăn về kinh tế nên không thực hiện giai đoạn 2. Đến năm 2016, Daewon Cantavil quyết định chuyển nhượng toàn bộ vốn đã góp vào dự án này cho Công ty CP Nova - Bắc - Nam 79 do ông Phan Văn Anh Vũ góp vốn cùng một doanh nghiệp khác. Năm 2017, Công ty CP Nova - Bắc - Nam 79 đổi tên Công ty TNHH Daewon Cantavil thành Công ty TNHH Sunrise Bay với tên gọi dự án là Khu đô thị The Sunrise Bay Novaland Đa Phước Đà Nẵng.
Trong quá trình thực hiện, dự án này có nhiều sai phạm và bị Thanh tra Chính phủ vào cuộc năm 2012, như: chưa có đánh giá tác động môi trường và thẩm định PCCC; điều chỉnh bỏ sân golf trong dự án nhưng chưa báo cáo Thủ tướng; lập thủ tục xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngoài phạm vi ranh giới của quyết định thu hồi đất, giao đất; chưa hoàn thành thủ tục liên quan đã mở bán công khai…
Riêng khu đất 29ha thuộc dự án sân golf Đa Phước được giao cho Công ty CP Bắc - Nam 79 của Vũ “nhôm” được ký giao đất thấp hơn giá quy định của thành phố, làm lợi cho công ty của ông Vũ “nhôm” trên 570 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, số tiền gây thất thoát tại dự án mà Thanh tra Chính phủ yêu cầu phải nộp lại cho ngân sách, đến nay Công ty CP Bắc - Nam 79 của Vũ “nhôm” vẫn chưa thực hiện.
Ngày 24-2-2011, ông Trần Văn Minh, lúc đó với tư cách Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, đã chủ trương thu hồi 29ha thuộc dự án sân golf Đa Phước để giao lại cho Công ty CP Bắc - Nam 79 liên doanh với Công ty TNHH Daewon Cantavil. Đồng thời, chủ trương giao quyền sử dụng đất cho liên doanh này để xây dựng biệt thự, nhà phố và các tiện ích liên quan. Giao Trung tâm Xúc tiến đầu tư (nay là Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư TP Đà Nẵng) do ông Lê Cảnh Dương (người vừa bị khởi tố) chủ trì, phối hợp Sở TN-MT thời điểm đó ông Nguyễn Điểu là giám đốc và ông Trần Văn Toán (thời điểm đó là Phó Giám đốc Sở TN-MT TP Đà Nẵng) thực hiện.
Căn cứ chủ trương trên của ông Minh, các sở ngành và người kế nhiệm Văn Hữu Chiến sau này đã ký kết triển khai thực hiện các thủ tục liên quan đến dự án, dẫn đến làm trái các quy định của pháp luật về đất đai và đầu tư xây dựng; hành vi chuyển nhượng đất trái pháp luật, định giá thấp, gây thất thu ngân sách nhà nước...
Ngoài sai phạm ở dự án nêu trên, nhiều dự án đã bị Vũ “nhôm” thâu tóm dưới nhiều hình thức, tên doanh nghiệp khác nhau và có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng pháp luật về đất đai cần điều tra, xác minh làm rõ.
Những cá nhân có liên quan đến vụ án Vũ "nhôm". Infographic: HỮU VY
Bán nhà không qua đấu giá
Bên cạnh 9 dự án và nhiều dự án khác có dấu hiệu sai phạm, ông Vũ “nhôm” dưới sự “giúp sức” của nhiều cán bộ, lãnh đạo khác đã trục lợi hàng trăm tỷ đồng từ việc mua nhà công sản theo giá chỉ định không thông qua đấu giá hoặc mua với “giá bèo” rồi sau đó bán lấy tiền chênh lệch.
Cụ thể, vào tháng 3-2008, UBND TP Đà Nẵng đồng ý bán nhà và chuyển quyền sử dụng đất tại 106 Trần Phú cho đơn vị đang thuê là Công ty CP Xuất nhập khẩu Đà Nẵng với đơn giá 3.583.440.000 đồng. Đến tháng 10-2008, Công ty CP Xuất nhập khẩu Đà Nẵng có tờ trình xin chuyển tên trực tiếp cho Công ty CP Bắc - Nam 79, được mua nhà và chuyển quyền sử dụng đất.
Cùng thời điểm trên, Văn phòng UBND TP Đà Nẵng có công văn 776 thông báo ý kiến kết luận của chủ tịch và các phó chủ tịch UBND TP với nội dung đồng ý chủ trương chuyển quyền sử dụng đất đối với nhà và đất tại 37 Pasteur. Đến tháng 10-2010, UBND TP Đà Nẵng có quyết định cho phép chuyển quyền sử dụng đất tại số 37 Pasteur với diện tích 962m² giá trị trên 16,9 tỷ đồng. Ngày 12-11-2010, UBND TP Đà Nẵng có công văn số 7145 đồng ý chủ trương chuyển đổi tên nhận quyền sử dụng đất tại số 37 Pasteur từ Công ty CP Công nghệ phẩm sang cá nhân ông Phan Văn Anh Vũ.
Một khu đất khác có diện tích 1.459,2m², 3 mặt tiền được UBND TP Đà Nẵng giao trực tiếp cho Công ty CP Bắc - Nam 79 từ năm 2012…
Các cơ quan chức năng xác định, trong thời gian ông Trần Văn Minh làm Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, ông Vũ “nhôm” đã tiến hành mua nhà, đất công sản thông qua Công ty CP Công nghệ phẩm Đà Nẵng không qua đấu giá là trốn thuế, gây thất thoát cho ngân sách nhà nước, làm lợi bất chính. Ngoài ra, chính quyền TP Đà Nẵng lúc ấy còn xác định giá tiền sử dụng đất để chuyển nhượng nhà, đất công sản cho doanh nghiệp chưa đúng theo quy định tại Thông tư 145 của Bộ Tài chính, xác định giá không sát với giá thị trường, chưa thực hiện theo đúng các phương pháp xác định giá, chưa khảo sát, lấy mẫu theo quy định, còn mang tính áp đặt, thiếu căn cứ cơ sở, tạo chênh lệch lớn so với giá thị trường.
Điển hình là thương vụ mua - bán nhà đất tại số 36-38 Bạch Đằng (diện tích 3.728m2 có nguồn gốc là nhà đất công sản gồm 3 phần diện tích: khách sạn Sông Hàn, TAND TP Đà Nẵng và Khu nhà tập thể trong khuôn viên khách sạn Sông Hàn), công ty của Vũ “nhôm” đã không triển khai thực hiện dự án như đã cam kết mà chuyển nhượng toàn bộ diện tích vào năm 2011. Trong thương vụ này, công ty của Vũ “nhôm” nộp cho ngân sách nhà nước là 66,8 tỷ đồng nhưng ngay sau đó bán với giá 113,8 tỷ đồng, làm thất thu ngân sách hơn 47 tỷ đồng.
Mặt khác, công ty của Vũ “nhôm” đã chuyển nhượng toàn bộ diện tích nêu trên với tổng trị giá 113,8 tỷ đồng nhưng lập thủ tục chuyển quyền sử dụng đất và chịu thuế thu nhập với số tiền chuyển nhượng theo hợp đồng công chứng chỉ với 65,165 tỷ đồng. Số tiền hơn 48,6 tỷ đồng còn lại được chuyển thành hợp đồng mua bán tài sản trên đất không thông qua công chứng và không chịu thuế giá trị gia tăng.